63 mln zł z Funduszu Spójności. Nowy sprzęt dla czystszego powietrza
Fundusz Spójności to nie tylko inwestycje, które widać na pierwszy rzut oka. Ma on też wspierać działania Polski w celu poprawy jakości powietrza. Jeden z projektów o wartości prawie 74 mln zł pozwoli na zakup nowego sprzętu i modernizację systemów IT. Dzięki temu mamy żyć w zdrowszym środowisku.
Projekt warty miliony. Ma poprawić monitoring powietrza
Poprawa jakości powietrza to jeden z obszarów, na które Polska otrzymała dofinansowanie w ramach Funduszu Spójności.
Zmierzyliśmy jak głośne są wiatraki. Jest się czego obawiać?
74 mln zł na lepszą jakość powietrza
Pod koniec października 2025 r. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ) podpisał aneks do umowy o dofinansowanie dla projektu "Rozwój i modernizacja wyposażenia do badań jakości powietrza oraz wspieranie ocen jakości powietrza". Dzięki temu zakres rzeczowy i finansowy projektu został rozszerzony.
Całkowita wartość projektu wynosi ponad 73,9 mln zł. Dofinansowanie z Funduszu Spójności w ramach Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) 2021-2027 sięga kwoty 62,8 mln zł. Oznacza to, że 85 proc. kosztów tego projektu pokrywa Unia Europejska (UE).
Realizacja projektu wystartowała w czerwcu 2024 r., a jego zakończenie jest planowane na 31 grudnia 2027 r.
Nowe narzędzia dla GIOŚ
W ramach projektu GIOŚ zakupi aparaturę pomiarową m.in. poborniki LVS pyłu zawieszonego PM10/PM2,5, czyli jedne z najbardziej podstawowych i dokładnych narzędzi do pomiarów stężeń pyłu. Poza tym instytucja planuje nabyć analizatory do pomiarów zanieczyszczeń gazowych, kontenery dla automatycznych stacji pomiarowych, mobilne stacje monitoringu powietrza, a także mini stacje pomiarowe pyłu zawieszonego.
Środki zostaną też przeznaczone na zakup aparatury do analiz chemicznych np. łaźni ultradźwiękowej. GIOŚ przygotuje również plan modernizacji systemu, który gromadzi i prezentuje dane o jakości powietrza
Dzięki rozszerzeniu projektu możliwa będzie modyfikacja systemu informatycznego do gromadzenia i przetwarzania danych o jakości powietrza JPOAT 3.0. (krajowa baza danych jakości powietrza). GIOŚ chce też nabyć aparaturę pomiarową do pomiarów prekursorów ozonu. W planach ma prowadzenie badań stężeń dwutlenku azotu pod kątem wpływu transportu na jakość powietrza.
Efektem projektu będzie modernizacja wyposażenia pomiarowo-badawczego oraz usprawnienie przesyłania danych ze stacji monitoringu. Projekt ma też wzmocnić jakość i spójność informacji gromadzonych w Krajowej Sieci Monitoringu Powietrza. Dodatkowo umożliwi aktualizację i unowocześnienie systemu informatycznego zgodnie z aktualnymi wymaganiami (dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady AAQD).
Jak podkreśla GIOŚ, na dokładniejszych danych skorzystają nie tylko instytucje publiczne, lecz także obywatele.
FEnIKS, który umożliwia realizację tego projektu, jest najważniejszym programem krajowym, z którego finansowane są działania dotyczące jakości powietrza. Jego łączny budżet wynosi ok. 29,3 mld euro, z czego ok. 24,2 mld euro to środki UE (11,3 mld euro z Funduszu Spójności, 12,9 mld z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego).
Maria Glinka, dziennikarka WP Finanse i money.pl
