Najbogatszy człowiek w Afryce zarobił 100 mln dolarów na kryzysie walutowym

Mimo że Nigeria zmaga się z kryzysem walutowym, jednej osoby to nie dotyczy. Najbogatszy człowiek w Afryce, Aliko Dangote, jest jedynym, który nie ma problemu z dostępem do twardej waluty.

Kiedy w lipcu 2015 r. nigeryjski rząd ograniczył dostęp do dolarów dla krajowej gospodarki, żeby podtrzymać wartość lokalnej waluty - naira, okazało się, że firmy Dangote'a nie miały żadnych problemów, żeby zaopatrzyć się w dolary po niskim rządowym kursie - wynika z śledztwa przeprowadzonego przez Agencję Reutera.

Reuter's przejrzał transakcje walutowe wykonane między marcem a majem tego roku. Firmy Dangote'a mogły w tym czasie kupić aż 161 mld dolarów od banku centralnego. To około 9 procent wszystkich transakcji wykonanych przez bank.

Dangote zarobił na tym około 100 mln dolarów.

Nigeria oficjalnie powiązała swoją walutę z dolarem przez ostatni rok. Urzędowy kurs wahał się pomiędzy 197-199 nair za dolara. Po takiej cenie bank centralny sprzedawał twardą walutę firmom, które rząd państwa uznał za strategiczne dla gospodarki.

Tymczasem 20 czerwca postanowiono zerwać ze stałym kursem i urynkowić krajową walutę. To natychmiast sprowadziło kurs do poziomów z czarnego rynku i naira spadła w tym tygodniu o 42 proc.

Przedstawiciele małego biznesu już wcześniej narzekali, że wprowadzone restrykcje i obecne zmiany wypchnęły ich na pogranicze gospodarki. Frank Jacobs, prezes Stowarzyszenia Producentów Nigerii, powiedział, że 2 tysiące firm nie mogło zapewnić sobie dostaw surowców ze względu na brak dostępu do twardej waluty. Sto firm zamknęło działalność.

Zakupy dolarów przez Dangote'a były przy tym całkowicie legalne. 59-letni biznesmen miał zasłużyć na specjalne traktowanie, bo obiecał zbudować rafinerię naftową i ma uniezależnić swoimi przedsięwzięciami Nigerię od dostaw cementu i żywności. Import paliw kosztuje gospodarkę 6 mld dolarów rocznie. Mimo że jest jednym z największych państw wydobywających ropę, to jej nie przetwarza u siebie i jest skazana na import.

Firmy Dangote'a nie skomentowały rewelacji Reutera. Spółka Dangote Cement podała tylko, że dostała tyle dolarów, ile potrzebowała. „Uważamy, że jesteśmy po prostu traktowani fair i wcale nie mamy preferencyjnego traktowania” - odpisał na pytanie Reutera dyrektor finansowy Brian Egan.

Na pytania dziennikarzy nie zareagował bank centralny.

W analizowanym przez Reutera okresie czarnorynkowy kurs nairy wynosił 320. Różnica pomiędzy nim a stałym kursem rządowym 197 nair dała właśnie zysk około 101 mln dolarów.
Spadek cen ropy uderzył mocno w Nigerię. PKB w największej afrykańskiej gospodarce spadło w pierwszym kwartale po raz pierwszy od dwunastu lat. Przychody z eksportu ropy stanowiły niedawno 90 proc. całkowitych dochodów dewizowych państwa oraz 70 proc. przychodów budżetu.

Prezydent Muhammadu Buhari, były generał, który został wybrany na najwyższe stanowisko w państwie w marcu ubiegłego roku, robi wszystko, żeby kraj był bardziej samowystarczalny. Hasło „musimy produkować to, co jemy” dało mu wyborcze zwycięstwo. Jak często w takich przypadkach bywa, oznacza to jednak preferencje dla jednych przedsiębiorców kosztem innych, co w skali całej gospodarki zwykle nie jest korzystne.