Budżet domowy Chińczyków

Mimo iż Chiny rozwijają się gospodarczo od ponad 30 lat, a w ostatniej dekadzie średnie roczne PKB przekraczało 10 procent, to życie w tym kraju nie jest łatwe. W dużych miastach koszty utrzymania są bardzo wysokie i - jak podkreślają sami Chińczycy, którzy świetnie potrafią negocjować - nie za wiele da się tu utargować.

Ile i na co wydają Chińczycy? Jak ponoszone przez nich koszty mają się do tych w Polsce?

Na zdjęciu: koszulka w sklepie na jednej z ulic handlowych w Pekinie.

Tekst i zdjęcia: Jacek Strzelecki

Cena metra kwadratowego mieszkania zależy od lokalizacji. Średnio waha się w przedziale 15-20 tys. juanów, czyli w przeliczeniu na złotówki około 7,5-10 tys. zł. Jednak w Chinach nie nabywa się prawa własności w rozumieniu, które jest nam znane, ale jedynie coś, co przypomina dzierżawę wieczystą.
Czynsz opłaca się raz w roku, np. mieszkanie o powierzchni 80 m2 kosztuje 2000 juanów (około 1000 zł). Do tego trzeba doliczyć opłatę za ogrzewanie - 2460 juanów (blisko 1300 zł). Prąd jest na kartę i 1 kW kosztuje 48 fenów, czyli 24 grosze. W systemie przedpłacowym pokrywa się również rachunki za wodę, która rozliczana jest w tonach, a nie zaś metrach sześciennych. Jedna tona wody zimnej to około 6 juanów, czyli około 3 zł, a ciepłej 17 juanów, czyli około 8,5 zł.

Na zdjęciu: oferta sprzedaży mieszkań w Pekinie przez jedno z biur pośrednictwa nieruchomości.

Jeśli kogoś nie stać na kupno mieszkania, może je wynająć. Cena zależy również od lokalizacji. Mieszkania do 70 mkw. głównie składają się z sypialni, salonu, kuchni i łazienki. Jeśli ktoś chce mieć dwie sypialnie i salon, musi poszukać czegoś większego. Mieszkanie o powierzchni 100 mkw. w odległości 15 km od centrum kosztuje ok. 4500 juanów za miesiąc, czyli ponad 2200 zł. Do tego trzeba doliczyć opłaty za media, TV (cena pakietu 100-200 juanów za miesiąc, czyli od ok. 50 zł do ponad 100 zł), Internet (ok. 1200 juanów rocznie za 20 Mb, czyli ponad 600 zł).

Na zdjęciu: osiedle mieszkaniowe w zachodniej części Pekinu.

Podstawowym składnikiem diety Chińczyków są warzywa, a wśród nich różnego rodzaju qincai (zielone warzywo, jak np. szpinak, seler naciowy), pory, czosnek, kapusta pekińska. Ceny tych warzyw stanowią ważną część koszyka służącego rządowi do obliczenia wskaźnika inflacji. Z mięs najczęściej spożywane są wieprzowina oraz drób. Chińczycy bez względu na wiek piją dużo mleka, którego litr kosztuje średnio 20 juanów, czyli około 10 zł. Tygodniowo - według chińskiego urzędu statystycznego - każda rodzina (3-osobowa) w Chinach wydaje na zakupy podstawowych produktów 750 juanów, czyli w przybliżeniu 250 zł.

Na zdjęciu: osiedlowy rynek owocowo-warzywny w Pekinie.

W Chinach funkcjonuje państwowy oraz prywatny system kształcenia na każdym szczeblu. Państwowe przedszkole kosztuje rodziców miesięcznie - w zależności od miasta - od 200 do nawet 2000 juanów miesięcznie (od 100 do 1000 zł). Z kolei czesne w prywatnym zaczyna się od 4000 juanów, czyli ponad 2000 zł. Do tego trzeba doliczyć bezzwrotne wpisowe w wysokości nawet kilkunastu tysięcy juanów. W ramach opłaty dziecko ma zapewnioną opiekę, edukację oraz posiłki.
Szkoła podstawowa też nie jest tania. Obecnie jest moda posyłania dzieci na prywatne roczne kursy przygotowujące je do szkoły (podobne do polskiej zerówki). Koszt tego w Pekinie to minimum 3000-4000 juanów na miesiąc.
Edukacja w chińskiej szkole jest bezpłatna, ale trzeba liczyć się np. z kosztami wyżywienia (obiad) w wysokości średnio 650 juanów, czyli około 330 zł.

Na zdjęciu: dzieci w jednym z przedszkoli w Pekinie.

Panuje powszechne przekonanie, że chińskie towary są tanie. W rzeczywistości tanie są te, które są sprzedawane na rynkach. Z kolei w sklepach wystawiających paragon ceny są czasem dużo wyższe niż w Polsce. Dlatego Chińczycy, podobnie jak Polacy, lubią promocje, co wykorzystuje prywatny mały handel. Normą są codzienne obniżki na wybrane towary, a czasem wręcz na cały asortyment. Z drugiej strony, jeśli Chińczycy nie muszą wydawać, to wolą zaoszczędzić pieniądze, które przede wszystkim trzymają na lokatach w bankach.

Na zdjęciu: jedna z ulic handlowych w okolicach centrum Pekinu.

O ile Chińczyk niechętnie podczas zakupów wydaje pieniądze na przedmioty, o tyle nie ma takich skrupułów, widząc dobre jedzenie w lokalu. Chińska rodzina przynajmniej raz w miesiącu je w restauracji, w której zostawia średnio 180 juanów (90 zł).
Normą jest, że w środku dnia pracy w ramach przerwy Chińczycy jedzą chi fan (posiłek). Jego średnia cena to 5 juanów (2,5 zł). Tydzień pracy ma 5 dni. Miesięcznie (średnio 20 dni pracy) daje to kwotę 100 juanów, czyli ponad 50 zł.

Na zdjęciu: kaczka po pekińsku w jednej z restauracji w Pekinie.

Ważną częścią budżetu domowego każdego Chińczyka są wydatki na komunikację. Tak zwana yi ka tong nie jest biletem miesięcznym, a jedynie kartą prepaidową. Cena jednorazowego biletu waha się od 40 fenów (ok. 20 groszy) za bilet autobusowy do 2 juanów za metro (ok. 1 zł). Chińczycy lubią podróżować po mieście, więc miesięcznie wydają na to po kilkadziesiąt juanów.

Na zdjęciu: pociąg pekińskiego metra.

Co najmniej dwa razy w roku w tzw. złote tygodnie (Chiński Nowy Rok oraz święto państwowe) około 500 mln Chińczyków odbywa podróż w rodzinne strony. Podróż taka może kosztować nawet 2000 juanów (ponad 1000 zł) w jedną stronę, jeśli odbywa się ją samolotem. Pociągi są tańsze, ale i tak na trasie liczącej kilkaset lub ponad tysiąc kilometrów cena waha się od stu do nawet kilkuset juanów w jedną stronę. Spotkanie rodzinne nie może obyć się bez prezentów, które również pochłaniają kilkaset juanów.

Na zdjęciu: chiński pociąg tzw. dużych prędkości.

Chińczycy lubią chodzić do muzeów, teatrów oraz podróżować po swoim kraju, a także za granicę. Na wizytę w muzeum wystarczy kilkanaście juanów, ale już na przedstawienie opery pekińskiej trzeba wydać nawet 300 juanów, czyli ponad 150 zł.
Starsze pokolenie podróżuje głównie po Chinach, a młodzi dobrze zarabiający Chińczycy pragną poznawać obce kraje. Taka wycieczka to wydatek minimum 10 tys. juanów (ponad 5 tys. zł) od osoby. Według chińskiego urzędu ds. turystyki w ubiegłym roku ponad 70 mln Chińczyków pojechało na wycieczkę turystyczną za granicę.

Autobus turystyczny na jednej z ulic starego miasta w Szanghaju.