Granice prawa
ZUS zawiesza wypłaty świadczeń tym Polakom, którzy przenoszą się za granicę. To prawo jest krzywdzące, uderza m.in. w inwalidów wojennych i wojskowych, orzekł unijny Trybunał Sprawiedliwości.
Kobieta otrzymywała rentę inwalidzką. Gdy zamieszkała za granicą, ZUS zawiesił jej wypłaty. To postępowanie jest sprzeczne z prawem i uderza w starsze schorowane osoby, orzekł unijny Trybunał Sprawiedliwości.
"Rzeczpospolita" podaje przykład Haliny Nerkowskiej, która otrzymywała rentę inwalidzką z tytułu uszczerbku na zdrowiu. Doznała go w miejscach odosobnienia w okresie deportacji. Od 1985 roku mieszka w Niemczech. W 2002 ZUS zawiesił wypłacanie renty, tłumacząc to miejscem zamieszkania rencistki - poza granicami Polski.
Nerkowska uważa, że w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej fakt zamieszkiwania przez nią w Niemczech nie może stanowić okoliczności przesądzającej o odmowie wypłaty renty. Dlatego od decyzji ZUS-u odwołała się do Sądu Okręgowego w Koszalinie.
Sąd poprosił Trybunał Sprawiedliwości o ustalenie, czy przepis polskiej ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, który uzależnia wypłatę renty inwalidom wojennym od zamieszkiwania w Polsce, jest zgodny z zagwarantowaną w unijnym traktacie zasadą swobodnego przepływu osób w UE.
Rzecznik generalny Trybunału Miguel Poiares Maduro uważa, że polskie przepisy są sprzeczne z prawem UE.
Polska ustawa "wprowadza odmienne traktowanie obywateli polskich będących ofiarami deportacji, mających miejsce zamieszkania w Polsce i tych, którzy skorzystali ze swobody przemieszczania się i osiedlili się w innym kraju członkowskim" - napisał rzecznik w opinii dla sędziów Trybunału.
- Takie krajowe ustawodawstwo gorzej traktuje pewnych obywateli (...) i stanowi ono tym samym ograniczenie swobód przyznanych (...) każdemu obywatelowi Unii - dodał.
- Nie wydaje mi się, by cokolwiek różniło (...) obywatela polskiego będącego ofiarą deportacji reżimu sowieckiego, mającego w dalszym ciągu miejsce zamieszkania na terytorium polskim i innego obywatela polskiego będącego ofiarą takiej deportacji, który ma obecnie miejsce zamieszkania w innym państwie członkowskim - argumentował dalej Poiares Maduro.
Halina Nerkowska urodziła się w 1946 na terenie dzisiejszej Białorusi. W wieku 3 lat utraciła rodziców, którzy zostali deportowani na Syberię. W 1951 wraz z bratem i ciotką wysiedlono ją do ZSRR, gdzie mieszkała w ciężkich warunkach do stycznia 1957. Dopiero po upływie prawie sześciu lat pozwolono jej powrócić do Polski. W 1983, w wieku 36 lat, uzyskała rentę inwalidzką, a następnie rentę inwalidzką z tytułu uszczerbku na zdrowiu doznanego w miejscach odosobnienia w okresie deportacji.
Opinia rzecznika generalnego nie wiąże Trybunału, ale praktyka wskazuje, że w większości przypadków sędziowie podzielają jego argumenty. Ostatecznego rozstrzygnięcia Trybunału można się spodziewać w ciągu kilku miesięcy.