Jeśli nie abonament, to co?

Nam się to w głowie nie mieści. 1600 zł za abonament i na dodatek wszyscy płacą? Pewnie złote telewizory im rozdają. Teraz się dziwimy, ale wkrótce sami się przekonamy, jak to jest co miesiąc płacić za oglądanie telewizji publicznej. W Sejmie już się głowią nad zmianami i wszystko wskazuje, że wzorem innych państw zlikwidują przestarzały abonament RTV. Nie ma się z czego cieszyć - wprowadzą za to nową opłatę, której na dodatek nie da się uniknąć.

Kto poszedł tą drogą? Może gdzieś znaleźli lepszy sposób na finansowanie publicznych mediów? Jak na tym tle wypada Polska? Więcej w naszym opracowaniu. Wirtualna Polska przygotowała zestawienie państw Europy pod względem wysokości abonamentu. Porównaliśmy go z płacą netto / rok (dane Eurostat za 2011). Dane w walutach przeliczyliśmy na złote po kursie NBP z dnia 7 listopada 2012 roku. W większości państw - tam gdzie nie jest to podane - ściągalność wynosi powyżej 90 proc.

*Wysokość abonamentu: *172,71 zł (42 euro)
*Zarobki netto: *25 060,57 zł
*Abonament jako proc. zarobków: *0,69 proc.

Pieniądze z opłaty abonamentowej stanowią tylko część wpływów, z których utrzymuje się ST (Slovenska Televizia). Telewizja otrzymuje także subwencje budżetowe, a także zarabia na reklamach.

Od 1 kwietnia opłatę abonamentową w tym kraju połączono z rachunkiem za elektryczność. W ten sposób wszystkie gospodarstwa domowe, płacąc za prąd, uiszczają od razu abonament.

Jednak to rozwiązanie funkcjonować będzie tylko do końca tego roku. Decyzją prezydenta Ivana Gasparovica od 2013 roku abonament na Słowacji przestanie istnieć, a media publiczne będą finansowane ze słowackiego budżetu, otrzymując co roku 0,142 proc. PKB.

Na zdjęciu: Czołówka wiadomości STV

*Wysokość abonamentu: *263,09 zł (1620 koron czeskich)
*Zarobki netto: *32 546,79 zł
*Abonament jako proc. zarobków: *0,81 proc.

Abonament jest pobierany w Czechach od każdego gospodarstwa domowego. Bez względu na liczbą odbiorników opłata jest taka sama. Jedynie firmy oraz osoby samozatrudnione płacą za każdy posiadany odbiornik. Rozwiązanie niemal identyczne jak w Polsce. Różnica polega na tym, że aż 90 proc. Czechów abonament płaci, a u nas aż 65 proc. nie zawraca sobie tym głowy.

Na zdjęciu: Wejście do budynku Czeskiej Telewizji

*Wysokość abonamentu: *448,23 zł (109 euro)
*Zarobki netto: *78 838,03 zł
*Abonament jako proc. zarobków: *0,57 proc.

Opłatę we Włoszech uiszczają te gospodarstwa domowe, które są w posiadaniu co najmniej jednego odbiornika telewizyjnego. Za taki uznawany jest także komputer i telefon komórkowy!

Głównym beneficjentem systemu abonamentowego jest RAI (Radiotelevisione Italiana). Dodatkowo państwowa telewizja przerywa programy reklamami. Blisko 40 proc. Włochów nie płaci abonamentu.

Na zdjęciu: Debata Prodi - Berlusconi w 2006 roku transmitowana na kanale Rai Uno

*Wysokość abonamentu: *514,03 zł oraz 328,98 zł (125 i 80 euro)
*Zarobki netto: *90 164,76 zł
*Abonament jako proc. zarobków: *0,57 proc.

Wysokość abonamentu radiowo-telewizyjnego zależy od od regionu. Więcej zapłacą mieszkańcy Francji na kontynencie i Korsyce. Mieszkańcy terytoriów zamorskich płacą mniej. Opłata we Francji pobierana jest jako część podatków lokalnych. Wpływy idą na utrzymanie Radio France, France Televisions oraz Radio France Internationale.

Na zdjęciu: Szef France Televisions prezentuje zmiany w ramówce programu

*Wysokość abonamentu: *6 57,95 zł (160 euro)
*Zarobki netto: *78 838,03 zł
*Abonament jako proc. zarobków: *0,83 proc.

Opłata za radio i telewizję płacona jest za odbiornik w każdym miejscu jego użytkowania. Jeśli Irlandczyk ma dwa mieszkania, a w każdym telewizor, to musi płacić w dwóch różnych miejscach.

Instytucją, która korzysta z tych pieniędzy, jest Radio Teilifis Eireann (RTE, irlandzkie radio i telewizja). Wpływy z abonamentu stanowią 50 proc. przychodów RTE, druga połowa pochodzi z reklam. Za zbieranie abonamentu odpowiada An Post, narodowy operator pocztowy.

Na zdjęciu: Logo irlandzkiego nadawcy publicznego

*Wysokość abonamentu: *746,04 zł (145,5 funtów - odbiorniki kolorowe) i 251,24 zł (albo 49 funtów za odbiorniki monochromatyczne)
*Zarobki netto: *87 812,45 zł
*Abonament jako proc. zarobków: *0,85 proc.

W Wielkiej Brytanii tzw. licencja telewizyjna jest opłacana przez wszystkie gospodarstwa domowe, w których programy telewizyjne są oglądane. Płacić trzeba niezależnie od tego, czy sygnał pochodzi z telewizji naziemnej, satelitarnej, kablowej czy z internetu.

Licencja nie jest wymagana, jeśli odbiornik telewizyjny wykorzystywany jest tylko do oglądania filmów z płyt lub do grania w gry wideo. Nie ma także obowiązku uiszczania opłaty przez posiadaczy komputerów, którzy oglądają programy telewizyjne po tym, jak zostały one wcześniej wyemitowane w telewizji.

Na zdjęciu: Wejście do budynku BBC.

*Wysokość abonamentu: *887,25 zł oraz 284,24 zł (215,76 i 69,12 euro)
*Zarobki netto: *107 957,22 zł
*Abonament jako proc. zarobków: *0,82 proc.

Jeszcze do końca tego roku, aby cieszyć się z oglądania telewizji, nasi zachodni sąsiedzi muszą zapłacić roczny abonament w wysokości 215,76 euro (telewizja, radio, internet). W tym gospodarstwie domowym, gdzie nie ma odbiornika telewizyjnego, a jest co najmniej jeden odbiornik radiowy lub nawet niepodłączony do sieci komputer, obowiązuje niższa stawka - 69,12 euro za rok.

Od początku 2013 roku wchodzi jednak reforma abonamentowa. Zgodnie z nowymi przepisami wszystkie gospodarstwa domowe będą musiały płacić opłatę abonamentową, nawet jeśli nie ma w nich ani telewizora, ani radia, ani komputera. Została ona ustalona na... 215,76 euro za rok.

Z opłat finansowani są krajowi nadawcy publiczni - ZDF oraz Deutschlandradio, jak również dziewięciu regionalnych nadawców sieci ARD, w sumie 22 kanały telewizyjne i 61 stacji radiowych.

Co roku do niemieckiego budżetu wpływa około 7,6 mld euro z tytułu opłat abonamentowych.

Na zdjęciu: Prezenter stacji ZDF Rudi Cerne

*Wysokość abonamentu: *997,31 zł (2076 koron szwedzkich)
*Zarobki netto: *112 344,48 zł
*Abonament jako proc. zarobków: *0,89 proc.

Szwecja jest jednym z tych państw, które rozważa likwidację opłaty abonamentowej. Specjalny raport rządowy wskazuje na to, że taka opłata powinna zostać zniesiona, a zamiast niej wprowadzony nowy podatek.

Na całkowite zniesienie opłaty na rzecz telewizji nie ma szansy. Przekonani są o tym sami Szwedzi. Doszło do tego, że po kraju krąży powiedzenie, że są trzy pewne rzeczy w życiu - śmierć, podatki i opłata abonamentowa.

Abonament w Szwecji wykorzystywany jest do finansowania trzech publicznych nadawców: Sveriges Television, Sveriges Radio, a także Sveriges Utbildningsradio. Dzięki temu nadawane są programy o zasięgu ogólnokrajowym i lokalnym.

W Szwecji jest pięć publicznych kanałów telewizyjnych oraz 45 kanałów radiowych. Abonament pobierają Radiotjaenst i Kiruna AB.

Na zdjęciu: Czołówka programu SVT

*Wysokość abonamentu: *1037,30 zł (252,25 euro)
*Zarobki netto: *104 388,44 zł
*Abonament jako proc. zarobków: *0,99 proc.

W Finlandii opłata abonamentowa pobierana jest od gospodarstwa domowego, w którym znajduje się co najmniej jeden telewizor.

Jest to główne źródło utrzymania dla Yleisradio (YLE), fińskiego publicznego nadawcy radiowo-telewizyjnego. Nadaje on 5 kanałów telewizyjnych oraz 38 radiowych (w tym 25 regionalnych) w pięciu językach: fińskim, szwedzkim, lapońskim, angielskim i łacińskim.

Od początku 2013 roku będzie obowiązywać nowa forma opłaty radiowo-telewizyjnej. Zamiast dotychczasowego, istniejącego od 80 lat abonamentu, zostanie wprowadzony powszechny podatek progresywny.

Na zdjęciu: Plansza z informacjami na jednym z kanałów telewizji w Finlandii.

*Wysokość abonamentu: * w zależności od regionu od 918,34 zł do 1170,00 zł (223,32 euro - 284,52 euro)
*Zarobki netto: *104 242,75 zł
*Abonament jako proc. zarobków: *1,12 proc.

Austriacy muszą zarejestrować każde urządzenie, które działa i jest wykorzystywane do odbioru sygnału radiowego i telewizyjnego. Za ściąganie abonamentu odpowiada GIS - Gebuehren Info Service GmbH, spółka w 100 proc. należąca do krajowego nadawcy Oesterreichischer Rundfunk (ORF).

Wysokość opłat uzależniona jest od regionu kraju. Najwięcej płacą w Karyntii, a najmniej - w Vorarlbergu oraz Górnej Austrii.

Na zdjęciu: Relacja z ataku na WTC na kanale telewizji ORF1

*Wysokość abonamentu: *1296,42 zł (2,260 koron duńskich)
*Zarobki netto: *105 653,03 zł
*Abonament jako proc. zarobków: *1,23 proc.

Duńczycy muszą płacić tzw. opłatę medialną. Pobiera się ją od wszystkich telewizorów i komputerów z dostępem do internetu o szybkości powyżej 256 kbit/s lub wyposażonych w tunery TV oraz od wszystkich innych urządzeń, na których można odbierać telewizję. Duńczyk musi więc zapłacić abonament również wtedy, jeśli posiada nowoczesny telefon komórkowy, umożliwiający mu odbieranie programów telewizyjnych.

Do końca 2006 roku można było opłacać niższy abonament od odbiorników monochromatycznych.

Na zdjęciu: Noworoczne przemówienie królowej

*Wysokość abonamentu: *1447,71 zł (2580,12 koron norweskich)
*Zarobki netto: *145 411,22 zł
*Abonament jako proc. zarobków: *1,00 proc.

W Norwegii opłaty abonamentowe są głównym źródłem utrzymania Norsk Rikskringkasting (NRK), czyli tamtejszego publicznego nadawcy radiowo-telewizyjnego.

Abonament naliczany jest od gospodarstwa domowego, w którym znajduje się odbiornik telewizyjny. Posiadacze więcej niż jednego urządzenia płacą jedną opłatę.

Na zdjęciu: Fragment serialu emitowanego na antenie NRK1

*Wysokość abonamentu: *1573,48 zł (462 franki)
*Zarobki netto: *137 076,16 zł
*Abonament jako proc. zarobków: *1,15 proc.

Telewizja w Szwajcarii działa od jesieni 1939 roku. Nadawcą narodowym jest SRG SSR, który odpowiada za dziewięć ogólnonarodowych kanałów telewizyjnych oraz blisko 20 stacji radiowych.

Aż 75 proc. środków, którymi dysponuje SRG SSR, to wpływy z abonamentu, reszta - przychody z reklam.

Opłata abonamentowa pobierana jest nie od liczby odbiorników, ale od możliwości odbioru programów radiowych bądź telewizyjnych. Obowiązuje jedna opłata od gospodarstwa domowego bądź firmy.

Na zdjęciu: Zdjęcia z wystawy na 75-lecie SRG SSR

*Wysokość abonamentu: *199,80 zł / 59,40 zł (do końca 2012 roku)
*Zarobki netto: *29 225,28 zł
*Abonament jako proc. zarobków: *0,69 proc.

Polska zajmuje pierwsze miejsce w Europie pod względem liczby osób unikających płacenia abonamentu. Blisko 65 proc. gospodarstw domowych nie płaci daniny na rzecz mediów publicznych. Z tego, co uda się zebrać ok. 60 proc. trafia na konto Telewizji Polskiej, reszta zasila kasę Polskiego Radia.

Od nowego roku wzrastają stawki abonamentu - będą one wynosiły odpowiednio 201,4 zł oraz 61 zł w przypadku, gdy płacimy tylko za możliwość odbierania programów radiowych.

Od kilku lat trwają prace nad zmodyfikowaniem modelu finansowania mediów publicznych. Wszystko wskazuje, że za dwa lata (tak wynika z wypowiedzi premiera, ministrów kultury oraz cyfryzacji, szefa KRRiT i TVP) wprowadzona zostanie opłata audiowizualna - niższa od abonamentu, ale bardziej powszechna i łatwiejsza do wyegzekwowania.

Na zdjęciu: fragment programu Kocham Cię Polsko