Nowe oblicze sprzątaczki

Belgijski rząd ostro wziął się za zwalczanie pracy na czarno w sektorze tzw. usług domowych czyli sprzątanie, pomoc domowa itp. To zajęcia jakie najczęściej podejmują cudzoziemki – także Polki.

Opracowano i wdrożono specjalny system pracy – dofinansowany w większości przez państwo – który umożliwił na prostych zasadach zalegalizowanie swojego zajęcia. Firmy, które uzyskały licencję na przynależność do systemu zatrudniają pracownice na zasadzie umowy o pracę, gwarantując przy tym podstawowe świadczenia socjalne.
Panie wykonują pracę na rzecz klientów prywatnych, którzy płacą im bonami cheque-services. Jeden bon to jedna godzina pracy „wyceniona” na 6,7 euro. Przykładowo, za pięć godzin pracownik dostaje pięć bonów. Następnie bony są zwracane firmie, która je sumuje i na tej podstawie wylicza wysokość i wypłaca wynagrodzenie. Ale uwaga! Państwo dopłaca do całego interesu i rzeczywista stawka za godzinę pracy waha się w granicach 8-10 euro.

Praca w tym systemie to przede wszystkim legalna umowa dająca prawa do wszelkich świadczeń np. do zasiłku rodzinnego, płatny urlop czy prawo do bezrobocia. Gwarantuje także ubezpieczenie od wypadków, emeryturę i stałe warunki pracy.
Jeśli chodzi o podatek, pracodawcy odprowadzają z kwoty brutto zaliczkę na jego poczet.
Panie mają do wyboru kontrakt na cały lub niepełny etat oraz możliwość elastycznego doboru godzin pracy. Nie ma normy, którą trzeba wypracować – każdy sam reguluje czas pracy w myśl zasady: im więcej pracujesz, tym więcej zarobisz. Nie ma też specjalnych wymagań co do kwalifikacji i znajomości języka. Większość pracownic to cudzoziemki. Dużą korzyścią jest także możliwość deklarowania swoich dotychczasowych pracodawców u których pracowało się na czarno.
Każda osoba chcąca zatrudnić sprzątaczkę wykupuje bony w firmie Accor Services. Można je zamówić telefonicznie, pocztą lub mailowo. Koszt jednego bonu to 6,7 euro ale podlega on 30-procentowej uldze podatkowej i jedna godzina świadczonych usług kosztuje klienta de facto tylko 4,60 euro.
Klient wręcza pracownikowi nie pieniądze, ale bony (jeden za każdą przepracowaną godzinę). Ważne, by wpisał na nim dane pracownika oraz rodzaj świadczeń.
Titres-services jest coraz bardziej popularny, nie tylko wśród klientów, ale i wśród pracowników, którzy do tej pory nie mieli szansy na legalną pracę. W ubiegłym roku, w systemie zarejestrowanych było ok. 29 tys. pracowników (60 proc. z nich to obcokrajowcy).

Aby móc korzystać z dobrodziejstw tego systemu, trzeba mieć pozwolenie na pobyt (permis de sejour) ważne przynajmniej 5 lat, na którego podstawie wydawane jest pozwolenie na pracę (permis de travail).
Kartę pobytu możemy otrzymać gdy nasz małżonek pracuje w Belgii legalnie, jesteśmy w zalegalizowanym konkubinacie z osobą legalnie przebywającą w Belgii, mamy status studenta (limitowany czas pracy), ewentualnie gdy rodzina tj. dzieci lub rodzice pracujący w Belgii wezmą nas na swoje utrzymanie podpisując tzw. declaration de pris en charge.
To ogólne zasady przyznawania pozwoleń na pobyt, ale Belgia ma to do siebie, że w każdej komunie (odpowiednik polskiej gminy) te same sprawy rozpatrywane są inaczej. To samo podanie w jednym urzędzie może być zaakceptowane, a w drugim odrzucone. Wszystko zależy od naszych umiejętności argumentacji i przedstawienia prośby.

Agencje cenią sobie bardzo Polki, bo mamy opinie dokładnych i pracowitych. Pozostaje jednak ciągle jeszcze problem z kartą pobytu – duża grupa nadal pracuje na czarno i nie ma możliwości uzyskania tego dokumentu. Może belgijski rząd zainteresuje się tym faktem i wprowadzi dodatkowe ułatwienia?

_ Barbara Gruchacz _

Marzena pracuje od niedawna, na początku nie była nastawiona pozytywnie do całej spraw. Do tej pory pracowała głównie na czarno sprzątając u tzw. patronów (szefów), zarabiając przeważnie 7 euro za godzinę. Dzięki temu, że jej mąż Wojtek pracował od roku w małej polskiej firmie budowlanej, złożyła wniosek o pozwolenie na pobyt (potrzebne były m.in. akty urodzenia i małżeństwa). Na razie dostała kartę 6-miesięczną, ale z nią na szczęście może już pracować legalnie. W marcu odbiera pozwolenie na pobyt przez 5 lat.
– Nie wiem czemu tak długo zwlekałam – przyznaje. – Pozwolenie mogłam dostać już rok temu, ale strach przed tym co nowe i nieznane robi swoje. Zwłaszcza, że nie znałam żadnej Polki, która zdecydowała się na pracę w titres-services.
W końcu któraś z naszych rodaczek odważyła się zrobić pierwszy krok bo fama o korzyściach i zaletach rozeszła się szybko po Brukseli. Kobiety, które mogły uzyskać kartę pobytu ze względu na legalną pracę męża zaczęły wykorzystywać możliwości. Tym bardziej, że stawki godzinowe były korzystniejsze niż w pracy na czarno.

_ Szukam pracy! _
W tych firmach zatrudniających w systemie titres-services możesz porozumieć się po polsku:
IL&C – tel. 0032-497418920, 0032-497429021
SIMPOL SPRL – tel. 0032-477589216, 0032-476965012
GLOBAL P.S. – tel. 0032027336905
1st BELGIUM S. – tel. 0032496404043, www.1stbelgiumservice.be

Jeśli chcesz wiedzieć więcej o systemie titres-services, wejdź na stronę www.titreservice.be.

Cztery kroki do titres-services
1. Ktoś z twojej rodziny przebywa w Belgii legalnie? Odwiedź komunę właściwą dla waszego miejsca zamieszkania. Wszystkiego dowiesz się w okienku „service etranger”.
2. W „services etranger” powiedzą ci także, jak otrzymać pozwolenie na dłuższy pobyt niezbędne do pracy w titre-service, jeśli nie przysługuje ci ono ze względów rodzinnych.
3. Złóż dokumenty na komunie i czekaj na wydanie wstępnej karty pobytu (na 6 m-cy).
4. Masz już kartę 6-miesięczną? Idź do jednej z agencji, która zatrudnia w titres-services. Tam otrzymasz dalsze instrukcje.