PKB dzieli świat

Spadek PKB naszego największego sąsiada nie jest znany. Premier Julia Tymoszenko utajniła dane za I kwartał tego roku. Mają one być upublicznione dopiero w lipcu. Jednak według prognoz ekspertów PKB może zmniejszyć o 20-25 proc. Oznacza to że ukraińska gospodarka cofnie się przynajmniej o kilka lat. Ma to niebagatelne znaczenie dla Polski. Ukraina to przecież współorganizator Euro 2012 i jeden z największych partnerów handlowych naszego kraju.

Ten nadbałtycki kraj jeszcze do niedawna uchodził za tzw. europejskiego tygrysa. Kryzys zastał Łotwę w nieciekawej sytuacji. Rząd w Rydze jeszcze przed załamaniem gospodarki borykał się ze zwalniającym PKB. Według najnowszych danych Eurostatu spadek PKB w pierwszym kwartale tego roku wyniesie aż 18,6 proc. Co jest najgorszym wynikiem w Europie. Skok cywilizacyjny po wejściu Łotwy do Unii Europejskiej może pójść na marne.

Estonia to kolejny bałtycki tygrys, który boryka się z ogromnymi problemami. Jeszcze niedawno na kempingach pod Talinem można było spotkać polskich robotników budujących stolicę Estonii. W pierwszym kwartale gospodarka skurczyła się o 15,6 proc., najbardziej od co najmniej 15 lat. Problemem państw bałtyckich jest powiązanie kursu ich walut z euro, w ramach systemu ERM-2. Jeżeli nie zostaną ustalone nowe kursy korony, łata i lita wobec euro, to w krajach nadbałtyckich można się spodziewać dalszego spadku płac i cen, co jeszcze bardziej pogorszy i tak trudną kondycję całej gospodarki regionu.

Jedna z największych gospodarek świata jest w rozsypce. Wartość japońskiego PKB w pierwszym kwartale obecnego roku spadła aż o 15,2 proc. Jest to największy spadek od 1955 roku! Rząd w Tokio jako przyczyny tak dramatycznych danych wymienia spadek eksportu, ograniczanie produkcji przez główne koncerny oraz mniejsze wydatki obywateli. Co ciekawe opublikowane dane o PKB są i tak lepsze niż się spodziewano.

Według danych Eurostatu, litewskie PKB na mieszkańca wyniosło w 2004 roku 51 proc. średniej unijnej - tyle samo co w Polsce. W 2007 roku Litwa z 60 proc. znacząco wyprzedziła Polskę. Jednak od roku, podobnie jak u północnych sąsiadów, PKB dramatycznie spada - w I kwartale aż o 12,6 proc. Może się okazać, że przewaga nad Polską szybko zostanie utracona. Litwie z pewnością nie pomagają także spory polityczne, których wynikiem były zeszłotygodniowe przedterminowe wybory prezydenckie.

Jeszcze do niedawna ta mała skandynawska wyspa była znana w naszym kraju głównie dzięki gejzerom i licznej polskiej mniejszości. O Islandii stało się głośno w światowych mediach gdy stanęła na skraju bankructwa. Gospodarka oparta na branży finansowej załamała się gdy upadły największe narodowe banki. Dziś o Islandii jest już dużo ciszej. Jednak prognozy wciąż nie są obiecujące. Sam rząd w Reykiaviku prognozuje spadek tegorocznego PKB o 10,6 proc.

Na początku kryzysu władze w Moskwie namawiały rodaków do kupowania tylko rosyjskich produktów. Rosjanie byli niemalże zmuszeni do jeżdżenia krajowymi marekami. Jak się okazało ten gospodarczy nacjonalizm nie wiele dał. PKB Rosji spadł w ujęciu rocznym w pierwszym kwartale o 9,5 proc. Najmocniej od 15 lat. Jeszcze dramatyczniej wygląda porównanie czwartego kwartału 2008 roku z pierwszymi trzema miesiącami tego roku tu spadek wyniósł aż 23 proc. Jako główną przyczynę takiego stanu wymienia się m.in. duży spadek ceny ropy.

Irlandia ulubiony kraj Donalda Tuska również nie uniknęła kłopotów. Dziś możemy się cieszyć, że Polska nie stała się drugą zieloną wyspą. W czwartym kwartale zeszłego roku PKB spadło o 7,5 procenta. Najnowsze dane nie wróżą poprawy. Polaków szukających pracy w Dublinie może spotkać nie miła niespodzianka. Tegoroczne bezrobocie sięgnie w Irlandii 12,6 proc., by w roku 2010 wzrosnąć do 15,5 proc.

Tym razem nie ma co się cieszyć z tego, że jesteśmy lepsi od Niemców. Problemy Berlina oznaczają problemy i dla Polski. To właśnie z zachodnim sąsiadem łączą nas najsilniejsze gospodarcze więzi. Spadek PKB o 6,7 proc. w pierwszym kwartale tego roku nie wróży nic dobrego i dla Polski. Jest to największy spadek od lat 70 ubiegłego wieku. Jest to zarazem czwarty z rzędu kwartał kurczenia się gospodarki, czego także nigdy wcześniej nie zanotowano.

Inny bliski nam kraj - Węgry również ma problemy. Spadek PKB w pierwszym kwartale wyniósł aż 6,4 proc. co jest największym spadkiem pośród państw należących do grupy wyszehradzkiej. Z pośród 4 państw do niej należących najlepiej radzi sobie Polska. Czechy notują spadek PKB o 3,4 proc., czyli nieco poniżej średniej unijnej. Nie wiele lepiej od Węgier radzi sobie - chwalona dotąd - Słowacja, której PKB spadło o 5,4 proc.

Według Eurostatu równie duży spadek PKB zanotuje Rumunia. Inny najmłodszy członek Unii Europejskiej radzi sobie nieco lepiej. W pierwszym kwartale PKB Bułgarii spadło o 3,5 proc. Rumunia i Bułgaria to najbiedniejsze kraje Unii. Dla Bukaresztu jeden z najgorszych wyników w Europie jest szczególnie dotkliwy, ponieważ zwiększa dystans pomiędzy Rumunią, a pozostałymi krajami UE. Jeszcze w czwartym kwartale zeszłego roku zarówno Rumunia jak i Bułgaria miały jedne z najlepszych wyników w UE.

W czasie kryzysu wszystkie oczy zwrócone są na Amerykę - największą gospodarkę świata. To sytuacja ekonomiczna Stanów Zjednoczonych decyduje o sytuacji całego świata. Niestety nie jest ona dobra. PKB w pierwszym kwartale spadło o 6,1 proc., więcej niż spodziewali się analitycy. Obawy przed kolejnymi złymi danymi kończą kilkudniowe wzrosty na giełdach. Coraz więcej amerykańskich firm myśli tylko o tym jak nie zbankrutować.

Norwegia otwiera listę państw z najlepszymi wynikami PKB. Jednak i ona nie uniknęła recesji, czyli cyklicznego spadku PKB przynajmniej przez dwa kwartały. Jeszcze w IV kwartale PKB wynosił -0,2 proc., w pierwszych trzech miesiącach tego roku spadł do -1 proc. Mimo kiepskich wyników gospodarki stopa bezrobocia wynosiła w kwietniu zaledwie 2,8 proc. Jednak i tu analitycy spodziewają się szybkiego pogorszenia sytuacji.

Grecja otwiera listę państw ze wzrostem PKB. W pierwszym kwartale tego roku Hellada zanotowała symboliczny wzrost o 0,3 proc. Niestety prognozy nie dają szans na utrzymanie wzrostu. Według komisji Europejskiej Grecja skończy 2009 rok ze spadkiem PKB na poziomie 0,9 proc. Rząd w Atenach ma też inne problemy. Unia Europejska uważnie przygląda się deficytowi budżetowemu Grecji, który na pewno przekroczy dozwolone 3 proc. Za przekroczenie tej granicy grożą jej ekonomiczne sankcje.

Kolejnym krajem, który wciąż ma szanse na wzrost gospodarczy w tym roku jest Malta. W czwartym kwartale zeszłego roku gospodarka wyspy wzrosła o 1,4 proc. Co było jednym z najlepszych wyników na starym kontynencie. Niestety i w tym wypadku prognozy Komisji Europejskiej nie wróżą najlepiej. Najnowsze mówią o spadku PKB o 0,9 proc. na koniec roku.

W przeciwieństwie do większości państw Unii Europejskiej rząd Donalda Tuska próbował ograniczyć wydatki budżetowe. Gospodarka pobudzana jest przez umiarkowane obniżanie stóp procentowych, a największe polskie firmy póki co nie mogą liczyć na dofinansowanie z rządowej kasy. Według części analityków zapobiega to drukowania pustego pieniądza, według innych zmniejsza szanse na pobudzenie gospodarki. W czwartym kwartale zeszłego roku Polska mogła pochwalić się jednym największych wzrostów PKB w europie. Według GUS wyniósł on 2,9 proc., a według Eurostatu 3,1. Niestety kolejne prognozy nie są już tak korzystne. Wahają się od -0,5 do +1 procenta. Najgorszą przedstawia Komisja Europejska, wskazując na silne powiązania z gospodarką niemiecką. Według niej PKB spadnie na koniec roku o 1,7 procenta.

To obecnie najodporniejsza europejska gospodarka. W pierwszym kwartale tego roku wzrost PKB wyniósł 1,6 proc. Powodem do zadowolenia dla rządu w Nikozji są również prognozy Komisji Europejskiej. Gospodarka Cypru, jako jedynego kraju w Unii Europejskiej, ma się wciąż rozwijać. Na koniec roku wzrost PKB ma osiągnąć zawrotne 0,3 proc. Cypryjskie PKB na jednego mieszkańca wynosiło w 2007 roku 91 proc. średniej unijnej. Bardzo możliwe, że już niedługo, ten mały podzielony kraj, jako pierwszy z "nowej unii" dogoni "starą unię".

Wśród liderów wzrostów gospodarczych wciąż pozostają dwa najludniejsze kraje świata. Dynamiczna hinduska gospodarka oczywiście również odczuwa kryzys. Bank Rezerw Indii obniżył prognozy wielkości wzrostu gospodarczego do 5,7 proc. Dla kraju, który przez ostatnie lata rozwijał się w tempie 8-10 procent, jest to niemalże narodowa tragedia. Dlatego, pomimo światowego kryzysu, nowy rząd planuje ściągnąć do kraju inwestycje rzędu biliona dolarów. Delhi liczy, że pozwoli to utrzymać wzrost gospodarczy na poziomie 9 procent.

Chiny zanotowały w zeszłym roku najniższy wzrost PKB od siedmiu lat. Wyniósł on jedyne 9 procent. Według najnowszych opublikowanych danych w pierwszym kwartale wzrost PKB wyniósł jeszcze mniej - 6,1 proc., a prognozy na koniec roku mówią o 6 proc. Od początku roku chiński rząd podejmuje działania mające na celu pobudzenie najszybciej rozwijającej się gospodarki świata.

Jednak to nie Chiny zanotują najwyższy wzrost PKB w tym roku. Wszystko wskazuje na to, że będzie to Katar. Szybko rosnący przemysł gazowy tego małego bliskowschodniego kraju sprawił, że prognozowany wzrost gospodarczy to aż 13 procent! W ciągu dziesięciu lat Katar zainwestował w przemysł gazowy ponad 12 bilionów dolarów i posiada, trzecie co do wielkości po Rosji i Iranie, znane rezerwy gazu.