Podatek od każdej wypłaty odsetek

Wbrew doniesieniom niektórych mediów oszczędności osób fizycznych ulokowane na lokatach jednodniowych nie są przez prawo traktowane inaczej niż te na lokatach 12-miesięcznych.

Podatek Belki

Chodzi o 19-proc. zryczałtowany podatek dochodowy od kapitałów pieniężnych (art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), popularnie zwany podatkiem Belki od nazwiska ówczesnego ministra finansów, który go wprowadził. Zgodnie z prawem dochodów z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania nie łączy się z dochodami z innych źródeł, np. z pracy (art. 30a ust. 1).

Co więcej, zgodnie z wolą ustawodawcy (art. 41 ust. 4), podatek ten jest płacony w formie zryczałtowanej przez płatnika, czyli bank. Podatnikiem jest zaś osoba fizyczna, która lokuje pieniądze. Na niej jednak nie ciążą żadne obowiązki z tego tytułu. Podatnik nie musi ani wpłacać podatku, ani go rozliczać. To jest rola banku, który ma uiścić podatek do siódmego dnia następnego miesiąca, choć obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dopisania kwoty odsetek do rachunku podatnika.

- Podatnik nie ma obowiązku dopłaty żadnego podatku, ponieważ każda wypłata odsetek tworzy odrębną podstawę opodatkowania - uspokaja Marek Gadacz, doradca podatkowy w dziale doradztwa podatkowo-prawnego PricewaterhouseCoopers. Eksperci nie mają wątpliwości, że jeżeli chodzi o podatek Belki, osoba fizyczna posiadająca lokatę w banku nie ma obowiązku wykazywania tego podatku w zeznaniu rocznym. Po pierwsze dlatego, że nie wie, ile podatku pobrał bank jako płatnik. Po drugie - dochodów z odsetek od oszczędności nie łączy się, jak wspomnieliśmy, z dochodami z innych źródeł. Po trzecie wreszcie - przepis art. 45 ust. 3 pkt 1 ustawy mówi wyraźnie, że zeznania roczne nie obejmują dochodów opodatkowanych zgodnie z art. 29 - 30a.

Co więcej, przepisy nie nakazują różnego traktowania na gruncie podatkowym lokat ze względu na czas ich założenia.
- Ustawodawca nie przewiduje innego opodatkowania jednodniowych lokat bankowych niż lokaty 12-miesięcznej - powiedziała “Rz” Irena Ożóg z kancelarii Ożóg i Wspólnicy. Jak twierdzi, mimo że podatnikiem jest osoba fizyczna lokująca pieniądze na lokatach terminowych, to i tak nie ciążą na nim żadne obowiązki podatkowe dotyczące rozliczenia się z urzędem skarbowym.

Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, kiedy osoba fizyczna posiada lokaty w bankach poza granicami kraju. Wówczas, w myśl art. 45 ust. 3b ustawy o PIT, musi wykazać należny podatek w zeznaniu rocznym. Takie zresztą było założenie Ministerstwa Finansów, które wprowadzenie tego przepisu do ustawy postulowało. W uzasadnieniu do projektu nowelizacji ustawy z 27 sierpnia 2004 r. (druk sejmowy nr 3222) czytamy: “Opodatkowanie 19-proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym dochodów z niektórych kapitałów pieniężnych uzyskanych za granicą spowodowało konieczność wskazania, że podatek ten należy wykazać w zeznaniu podatkowym (dodany ust. 3b w art. 45 ustawy)”.

- Cały ciężar spoczywa na płatniku. A skoro tak, to instytucja finansowa, czyli bank, ma potrącać podatek, i tak robi. Jeżeli obliczy, że jest on niższy niż 50 gr, to obowiązkiem banku jest zaokrąglić go do zera, zgodnie z zasadami przewidzianymi w ordynacji podatkowej, ale to nie oznacza wcale, że bank nie obliczył podatku - podkreśla Irena Ożóg.

Nie można bowiem mylić dwóch kwestii. Mianowicie sytuacji, gdy podatek się należał i nie został pobrany, z sytuacją, gdy po zaokrągleniu podatek wynosi zero, co oznacza, że po prostu go nie ma.

W przepisach nie ma też mowy o żadnym sumowaniu dochodów z tego tytułu.
- Jeśli ustawodawca zechce, żeby łączyć krótkotrwałe lokaty, np. w obrębie jednego miesiąca, to napisze to w przepisach ustawy - podkreśla Irena Ożóg.

Także Marek Gadacz jest zdania, że ustawa o PIT nie nakłada na podatnika obowiązku sumowania dochodów odsetkowych i obliczania zobowiązania podatkowego.

Grażyna J. Leśniak
Rzeczpospolita