Tak gonimy Europę

Obiektywnie żyje się nam coraz lepiej. Postanowiliśmy sprawdzić o ile. Porównaliśmy PKB, mierzony parytetem siły nabywczej, w krajach UE od 1995 roku. Wynik kraju zależy od wzrostu (lub spadku) jego PKB względem średniej unijnej). Jako że PKB nie zawsze jest idealnym miernikiem rozwoju (wszak PKB może rosnąć równolegle do rozwarstwienia społecznego), porównaliśmy je z ONZ-owskim wskaźnikiem rozwoju społecznego (HDI), gdzie oprócz PKB liczy się także m.in. oczekiwana długość życia. Czy rzeczywiście jest tak dobrze? W których państwach wzrost był największy?

Jako bazę - 100 - przyjęliśmy średnie unijne PKB. Wskaźnik HDI w 1995 roku dla dzisiejszej "27" wynosił 0,801 pkt. (miejsce idealne do życia otrzymałoby 1 pkt). W 2005 roku - czyli tuż po naszym wejściu do UE - 0,857 pkt. W 2011 roku już 0,871 pkt.
Dane na podstawie Eurostat i ONZ

Francja otwiera listę państw, których PKB mierzone parytetem siły nabywczej w ciągu 15 lat zmalało względem unijnej średniej. W 1995 roku PKB Francji wynosiło 116 proc. średniej całej "27". Dziś jest to zaledwie 108 proc. W sumie takich państw jest 9. Wśród nich jeden nowy członek UE - Malta. Francja spadła także w rankingu HDI. Z 7. miejsca w 1995 r. na 8. w 2011 roku.

Proc. unijnego PKB w 2010 r.: 108 proc.
Proc. unijnego PKB w 2004 r.: 110 proc.
Proc. unijnego PKB w 1995 r.: 116 proc.

Wskaźnik HDI
2011 r.: *0,884 * (miejsce: 8.)
2005 r.: *0,868 * (miejsce: 8.)
1995 r.: *0,819 * (miejsce: 7.)

Taki sam wynik jak Francja osiągnęła Austria. Także tutejsza gospodarka radzi sobie, względem unijnej średniej, gorzej niż w 1995 roku. W rankingu HDI Austria znalazła się tuż przed Francją. Warto jednak zauważyć, że w przypadku wskaźnika jakości życia ten alpejski kraj szybko pnie się w górę.

Proc. unijnego PKB w 2010 r.: 126 proc.
Proc. unijnego PKB w 2004 r.: 128 proc.
Proc. unijnego PKB w 1995 r.: 134 proc.

Wskaźnik HDI
2011 r.: *0,885 * (miejsce: 7.)
2005 r.: *0,860 * (miejsce: 11.)
1995 r.: *0,814 * (miejsce: 10.)

Coraz gorzej względem pozostałych krajów żyje się w Belgii. Nie dość, że w porównaniu do średniej UE PKB spadło tu aż o 9 proc., to jakość życia podnosi się znacznie wolniej niż w innych krajach. Jeszcze w 1995 roku Belgia w rankingu ONZ z krajów "27" znajdowała się na 3. miejscu. W zeszłym roku spadła na 6.

Proc. unijnego PKB w 2010 r.: 119 proc.
Proc. unijnego PKB w 2004 r.: 121 proc.
Proc. unijnego PKB w 1995 r.: 128 proc.

Wskaźnik HDI
2011 r.: *0,886 * (miejsce: 6.)
2005 r.: *0,873 * (miejsce: 7.)
1995 r.: *0,854 * (miejsce: 3.)

A teraz spore zaskoczenie. Nie Hiszpania, nie Portugalia, a Niemcy są drugim najgorszym krajem w naszym rankingu. Jeszcze w 1995 roku były krajem z jednym z najwyższych PKB (4.). Teraz ich PKB względem pozostałych krajów UE znacznie spadł. 118 proc. średniej unijnej plasuje ich m.in. za Austrią.

Spadek od 1995 roku: 11 proc. * Proc. unijnego PKB w 2010 r.: *118 proc.
Proc. unijnego PKB w 2004 r.: 115 proc.
Proc. unijnego PKB w 1995 r.: 129 proc.

Wskaźnik HDI
2011 r.: *0,905 * (miejsce: 3.)
2005 r.: *0,895 * (miejsce: 3.)
1995 r.: *0,835 * (miejsce: 4.)

Największy regres nie dotknął wbrew pozorom Grecji, która na przestrzeni 15 lat zyskała względem średniej unijnej 6 proc. Najbardziej w dół względem średniej UE poleciało PKB Włoch. Spadek o 20 proc. oznacza, że mieszkańcy słonecznej Italii, w ciągu 15 lat z poziomu Holandii spadli do poziomu PKB Cypru!

Spadek od 1995 roku: 20 proc. * Proc. unijnego PKB w 2010 r.: *101 proc.
Proc. unijnego PKB w 2004 r.: 107 proc.
Proc. unijnego PKB w 1995 r.: 121 proc.

Wskaźnik HDI
2011 r.: *0,874 * (miejsce: 12.)
2005 r.: *0,861 * (miejsce: 10.)
1995 r.: *0,795 * (miejsce: 13.)

Spadek Włoch jest niczym przy regresie, jaki dotknął mieszkańców Islandii. Ten skandynawski, nie będący w Unii kraj, przez lata uchodził za raj. Porównując do średniej unijnej, jego PKB w 1995 roku wynosiło aż 133 proc.; w 2010 roku spadło do 111 proc.

Spadek od 1995 roku: 22 proc. *
Proc. unijnego PKB w 2010 r.: *111 proc.
Proc. unijnego PKB w 2004 r.: 131 proc.
Proc. unijnego PKB w 1995 r.: 133 proc.

Wskaźnik HDI
2011 r.: *0,898 *
2005 r.: *0,893 *
1995 r.: *0,830 *

Listę państw, które nadrobiły w ciągu 15 lat największy dystans, otwiera Łotwa. W zestawieniu najlepszych państw dominują oczywiście kraje "nowej Unii". Łotwa nadrobiła 20 punktów proc., 7. Węgry - 14. Z krajów, które razem z nami wchodziły do UE, najmniejszy dystans nadrobiły kraje, które już w 1995 roku miały wysoki PKB (w stosunku do unijnej średniej). Słowenia w 1995 roku miała PKB na poziomie 74 proc. unijnej średniej. W 2010 już 85 proc. Czechy z 77 proc. w 1995 osiągnęły w 2010 r. 80 proc. Na razie wolno peleton gonią najnowsze kraje UE - Bułgaria i Rumunia.

Proc. unijnego PKB w 2010 r.: 51 proc.
Proc. unijnego PKB w 2004 r.: 46 proc.
Proc. unijnego PKB w 1995 r.: 31 proc.

Wskaźnik HDI
2011 r.: *0,673 * (miejsce: 27.)
2005 r.: *0,784 * (miejsce: 25.)
1995 r.: *0,805 * (miejsce: 25.)

Taki sam wynik jak Łotwa osiągnęła Polska! W 1995 roku nasze PKB stanowiło jedynie 43 proc. unijnej średniej. W 2010 roku było to już 63 proc. Dystans do czołówki wciąż duży, ale tempo wzrostu, zwłaszcza w ostatnich latach, napawa optymizmem. Od wejścia do UE nasze PKB wzrosło o 12 proc. względem unijnej średniej - to drugi najwyższy wynik wśród nowych państw UE (lepsza była tylko Słowacja)! Niestety gonienie peletonu pod względem jakości życia idzie nam trochę gorzej. Choć punktowo odstajemy coraz mniej od czołówki państw, to 22. miejsce w rankingu nie może być powodem do dumy.

Proc. unijnego PKB w 2010 r.: 63 proc.
Proc. unijnego PKB w 2004 r.: 51 proc.
Proc. unijnego PKB w 1995 r.: 43 proc.

Wskaźnik HDI
2011 r.: *0,813 * (miejsce: 22.)
2005 r.: *0,791 * (miejsce: 23.)
1995 r.: *0,727 * (miejsce: 22.)

Choć dzięki przyspieszeniu w kilku ostatnich latach, pod względem wysokości PKB, udało nam się wyprzedzić Litwę, to od 1995 roku większy skok zrobił nasz sąsiad, który startował z dużo niższego poziomu. W ciągu 15 lat PKB względem unijnej średniej wzrosło z 35 proc. do 57 proc. Dużo mniejszy postęp niż Polska Litwa zrobiła od wstąpienia do UE.

Proc. unijnego PKB w 2010 r.: 57 proc.
Proc. unijnego PKB w 2004 r.: 51 proc.
Proc. unijnego PKB w 1995 r.: 35 proc.

Wskaźnik HDI
2011 r.: *0,810 * (miejsce: 23.)
2005 r.: *0,793 * (miejsce: 22.)
1995 r.: *0,696 * (miejsce: 25.)

Miejsce tuż za podium może zaskakiwać. Tak, tak, biorąc pod uwagę ostatnie 15 lat, to Irlandia przeżyła ogromny skok cywilizacyjny. Sytuacja mieszkańców zielonej wyspy wcale nie zaczęła się poprawiać od razu po wejściu do UE (w 1973 r.). Największy skok (ze 103 proc. unijnej średniej do 148 proc.) ten kraj przeżył w latach 1995 - 2007. Dopiero kryzys przyniósł szybką korektę. Jednak pomimo załamania rynków, które tak dotkliwie dotknęły Irlandię, kraj ten wciąż ma jeden z najwyższych wzrostów PKB na przestrzeni 15 lat. Równie imponująco wygląda wspinaczka w górę w rankingu HDI.

Wzrost od 1995 roku: 25 proc. *
Proc. unijnego PKB w 2010 r.: *128 proc.
Proc. unijnego PKB w 2004 r.: 143 proc.
Proc. unijnego PKB w 1995 r.: 103 proc.

Wskaźnik HDI
2011 r.: *0,908 * (miejsce: 2.)
2005 r.: *0,898 * (miejsce: 1.)
1995 r.: *0,813 * (miejsce: 11.)

Trzecim najszybciej goniącym krajem jest Słowacja, która szczególnie po przystąpieniu do UE przyspieszyła. W zaledwie 6 lat jej PKB względem unijnej średniej wzrósł aż o 17 punktów proc.!

Proc. unijnego PKB w 2010 r.: 74 proc.
Proc. unijnego PKB w 2004 r.: 57 proc.
Proc. unijnego PKB w 1995 r.: 47 proc.

Wskaźnik HDI
2011 r.: *0,834 * (miejsce: 19.)
2005 r.: *0,810 * (miejsce: 19.)
1995 r.: *0,752 * (miejsce: 19.)

Estonia to lider wzrostów, wśród krajów "nowej Unii". Z bardzo niskiego poziomu - 36 proc. unijnej średniej - w ciągu 10 lat nadgoniła prawie połowę dystansu do średniej UE. Gdyby nie kryzys, który dał się temu małemu krajowi mocno we znaki, wynik byłby dużo lepszy (choć kraj ten jako pierwszy z państw swojego regionu poradził sobie z załamaniem).

Proc. unijnego PKB w 2010 r.: 64 proc.
Proc. unijnego PKB w 2004 r.: 57 proc.
Proc. unijnego PKB w 1995 r.: 36 proc.

Wskaźnik HDI
2011 r.: *0,835 * (miejsce: 18.)
2005 r.: *0,821 * (miejsce: 18.)
1995 r.: *0,716 * (miejsce: 23.)

Bogaci bogacą się coraz szybciej. Absolutnym rekordzistą pod względem PKB jest w UE Luksemburg. To malutkie księstwo osiągnęło w 2010 roku 278 proc. unijnego PKB! To 48 proc. więcej niż w 1995 roku. Przy ocenie tego wyniku należy jednak pamiętać, że na produkt krajowy brutto Luksemburga pracują w dużej części mieszkańcy Niemiec, Francji, Holandii czy innych krajów, którzy rezydują w księstwie. Dla tych, którzy już myślą o przeprowadzce do tego państwa, mamy złą wiadomość. Luksemburg w ciągu ostatnich 16 lat w rankingu HDI spadł aż o 5 miejsc.

Wzrost od 1995 roku: 48 proc. * Proc. unijnego PKB w 2010 r.: *271 proc.
Proc. unijnego PKB w 2004 r.: 253 proc.
Proc. unijnego PKB w 1995 r.: 223 proc.

Wskaźnik HDI
2011 r.: *0,867 * (miejsce: 13.)
2005 r.: *0,865 * (miejsce: 9.)
1995 r.: *0,816 * (miejsce: 8.)

Jedynym krajem, który w jakikolwiek sposób może konkurować z Luksemburgiem, jest Norwegia. Ten skandynawski kraj, będąc poza UE, radzi sobie znakomicie! W ciągu 15 lat PKB ze 135 proc. średniej unijnej wzrósł do 181 proc. Norwegia nie ma też sobie równych w rankingu jakości życia. Tu znacznie wyprzedza wszystkie kraje UE.

Wzrost od 1995 roku: 46 proc. * Proc. unijnego PKB w 2010 r.: *181 proc.
Proc. unijnego PKB w 2004 r.: 164 proc.
Proc. unijnego PKB w 1995 r.: 135 proc.

Wskaźnik HDI
2011 r.: *0,943 *
2005 r.: *0,938 *
1995 r.: *0,876 *