Własna firma nad Renem?

Zasady działalności gospodarczej na własny rachunek są w Niemczech bardzo zbliżone do tych, jakie obowiązują w Polsce. Tu i tam trzeba zarejestrować firmę, zdobyć numer identyfikacji podatkowej, założyć konto bankowe, prowadzić rachunkowość i systematycznie płacić podatki.
Występują jednak też istotne różnice. W Niemczech nie trzeba biegać po wszystkich urzędach, wystarczy wizyta w Gewerbeamt (który nasze zgłoszenie przekaże do pozostałych urzędów). Nie ma też przymusu odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne.

Na własny rachunek
Najprostszą formą działalności gospodarczej w Niemczech, jest prowadzenie firmy na własny rachunek (po niemiecku: Tätigkeit im eigenem Namen). W tym przypadku nie jest wymagany żaden kapitał. Ale konieczny będzie niemiecki adres. W tym celu możemy wynająć jakieś tanie mieszkanko (np. za 200 euro miesięcznie) lub skorzystać z usługi polskiego pośrednika, który za niewielką opłatą zgodzi się dać nam fikcyjny meldunek.
Po trzech miesiącach należy wystąpić o zezwolenie na pobyt. Nie będzie z tym kłopotów jeśli uda się nam wykazać, że prowadzimy w Niemczech firmę i z tej działalności uzyskujemy dochód.

Konieczna przynależność do Izby
Niestety, w Niemczech nie wystarczy sama rejestracja. Konieczne jest jeszcze członkostwo każdej firmy w samorządzie gospodarczym. W zamian nie dostaje się wiele, ale składki i tak obowiązują. Rzemieślnicy muszą zgłosić się do Izby Rzemieślniczej (Handwerkskammer). Frycowe za przynależność do cechu rzemiosł wynosi 315 euro rocznie plus 0,75 proc. od wykazanego dochodu. Dla pocieszenia, firmy które w pierwszym roku nie osiągają wysokich dochodów, są z tych opłat zwolnione.

Sprawdź wykaz zawodów
W Niemczech wykonywanie wielu zawodów rzemieślniczych podlega szczególnym regulacjom. 41 profesji można wykonywać tylko po uzyskaniu wpisu na specjalną listę rzemieślników (wykaz najpopularniejszych zawodów z tej listy znajdziesz w ramce).

Jeśli masz pecha i powinieneś wpisać się na ową listę, musisz wykazać w odpowiednim (dla danego landu) ministerstwie ds. gospodarczych, że masz właściwe wykształcenie zawodowe, dyplom mistrzowski lub sześć lat samodzielnej praktyki w danym zawodzie. Więcej informacji na temat uznawania za granicą polskich uprawnień rzemieślniczych można uzyskać w Departamencie Przedsiębiorczości w Ministerstwie Gospodarki i Pracy w Warszawie.

Podatki, podatki
Prowadzący w Niemczech jednoosobową firmę płacą takie same podatki jak osoby fizyczne. Dochody do 7665 euro rocznie są zwolnione z opodatkowania. Kolejny próg podatkowy wynosi 12739 euro. W tym przypadku stawki wynoszą 15-24 proc. Dla dochodów 12740-52151 euro – 24-42 proc. Przedsiębiorcy, którzy mają na utrzymaniu żonę lub dzieci, maja prawo do znacznych ulg i odliczeń. Przy czym nie ma wymogu, aby rodzina także była zameldowana w Niemczech.
Za Odrą – podobnie jak w Polsce – można nie być płatnikiem podatku VAT. Zwolnienie dotyczy firm, których właściciele zakładają, że w pierwszym roku działalności ich obrót nie wyniesie więcej niż 50 tys. euro.
Nie kombinuj!
Niemieccy pracodawcy, którzy chcą zaoszczędzić na kosztach ubezpieczenia mówią zatrudnionym u nich Polakom, aby założyli własną firmę i dalej robili to samo. Ich propozycje nie do końca są zgodne z prawem. Po to, aby założona przez nas w Niemczech firma mogła legalnie funkcjonować trzeba spełnić pewne warunki:
– musi mieć swoją siedzibę (nie powinno być tam zarejestrowanych jednocześnie kilkanaście innych firm);
– zlecenia wykonania robót nie mogą pochodzić tylko od tej samej firmy;
– praca nie może być wykonywana pod stałym nadzorem zleceniodawcy;
– nie dopuszcza się stosowania stawek godzinowych za wykonaną pracę;
– umowa musi być ograniczona w czasie i określać zakres robót. Jeśli w wyniku kontroli, niemieckie urzędy dojdą do wniosku, że któryś z tych warunków nie jest przestrzegany, mogą uznać, że rejestracja firmy jest pozorna i tak naprawdę chodziło o obejście zakazu podjęcia pracy. W takim przypadku sprawa trafi do odpowiednich służb skarbowych oraz na policję.
Jeśli nie masz pewności...
Aby założyć w Niemczech własną firmę trzeba znać dobrze język niemiecki lub wynająć z tym celu firmę, która za nas wszystko załatwi. Ryzyko niepowodzenia jest dość spore. Bezpieczniej zacząć podbój Niemiec od założenia firmy w Polsce i świadczenia tzw. usług transgranicznych, co również jest zupełnie legalne. Więcej na temat owych usług napiszemy za dwa tygodnie.

Józef Leszczyński

1. Murarz i betoniarz
2. Cieśla
3. Dekarz
4. Sztukator
5. Malarz i lakiernik
6. Ustawianie rusztowań
7. Mechanik samochodowy
8. Blacharz samochodowy
9. Instalator (CO, gaz. prąd)
10. Stolarz
11. Piekarz i cukiernik
12. Rzeźnik
13. Fryzjer
14. Szklarz