100 tys. emerytów nie dostanie wyrównań. Wyjaśnienia ministerstwa

Nowy projekt ustawy, dotyczący emerytur przyznanych w czerwcu w latach 2009-2019 oraz rent rodzinnych po zmarłych ubezpieczonych, trafił do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych pod koniec 2024 roku. Prace nad nim nadal trwają.

Dalsza część artykułu znajduje się poniżej materiału wideo

Według medialnych doniesień nowa ustawa mogłaby przynieść emerytom wyrównania za lata, w których otrzymywali niższe świadczenia. Jednak, jak ustaliło WP Finanse, obecnie nie ma planów na wypłaty wstecz.

Dotychczasowy sposób obliczania świadczeń nie został zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny, dlatego zmiany dotyczą przyszłości - tłumaczy w komentarzu dla WP Finanse wydział prasowy Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS).

Temat emerytur czerwcowych został tymczasowo uregulowany w 2020 roku. Od 2021 roku nowe przepisy dotyczą osób przechodzących na emeryturę, ale nie uwzględniają tych, którzy przeszli na emeryturę w czerwcu w latach 2009-2019.

Emerytura wyliczona w czerwcu była mniej korzystna, ponieważ wartość kapitału nie była jeszcze zwaloryzowana. W związku z tym nie opłacało się przechodzić na emeryturę w czerwcu - wyjaśnia w rozmowie z WP Finanse Oskar Sobolewski, ekspert emerytalny i rynku pracy w HRK Payroll Consulting.

W ciągu roku obowiązują dwa rodzaje waloryzacji - kwartalna i roczna, ale osoby, które przeszły na emeryturę w czerwcu, mogły korzystać tylko z rocznej. Tylko wniosek złożony w lipcu uwzględniał dodatkową waloryzację kwartalną.

W wielu przypadkach waloryzacja roczna była mniej korzystna niż kwartalna. Mechanizm systemowy powodował, że składki emerytalne w pierwszym kwartale roku rosły szybciej, co skutkowało wyższą waloryzacją kwartalną na tle rocznej.

W efekcie osoby przechodzące na emeryturę w czerwcu mogły otrzymywać niższe świadczenia od tych, które składały wniosek w maju - zauważa wydział prasowy MRPiPS.

Straty czerwcowych emerytów często wynosiły kilkaset złotych miesięcznie. Różnice mogły sięgać nawet 200-300 zł, co rocznie sumowało się w znaczną kwotę - wyjaśnia ekspert.

Według MRPiPS problem ten dotyczy ponad 95 tysięcy osób. W projekcie nowej ustawy przewidziano możliwość ponownego ustalenia wysokości emerytur dla osób, które przeszły na emeryturę w latach 2009-2019. Składki będą waloryzowane na bardziej korzystnych zasadach, podobnych do tych z maja danego roku.

Świadczenia mogą być przez to wyższe, jeżeli kwartalna waloryzacja składek będzie korzystniejsza niż roczna. Po dokonaniu pierwotnego przeliczenia, emerytury będą podlegać dalszej waloryzacji zgodnie z obowiązującymi zasadami - podkreśla MRPiPS.

Wysokość nowo przeliczonej emerytury zależeć będzie od zgromadzonych składek, które mają być finansowane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS).

Czerwcowi emeryci muszą złożyć wniosek o przeliczenie, a decyzja ZUS powinna zapaść w ciągu 60 dni. Proces ten będzie możliwy kilka miesięcy po wprowadzeniu nowych przepisów, po dostosowaniu systemów i szkoleniu pracowników.

Regulaminowa ocena wskazuje, że nowa kwota emerytury obowiązywać będzie od miesiąca złożenia wniosku. Im szybciej emeryci złożą wniosek, tym szybciej zaczną otrzymywać wyższe świadczenia.

Etap konsultacji i uzgodnień projektu ustawy zbliża się do końca, a ostateczny kształt ustali Komitet Stały Rady Ministrów. Wprowadzenie ustawy przewiduje się na drugą połowę 2025 roku.