Abolicja wyłącznie za zgodą byłej żony

Nie wiadomo, jak urzędy skarbowe będą postępowały, gdy małżonkowie nie porozumieją się w sprawie abolicji.

Wbrew pozorom takich sytuacji może być dużo. Chodzi bowiem także o osoby, które np. w 2004 czy 2005 r. rozliczyły się wspólnie, ale dziś już nie są małżeństwem. Tymczasem w samej Wielkiej Brytanii przez pierwsze półtora roku po wejściu Polski do UE legalnie pracowało około 200 tys. osób.

Niespójne przepisy

_ W ustawie zabrakło kompleksowych regulacji dotyczących małżonków, którzy wspólnie rozliczali się z dochodów. Z objaśnień do wniosku PIT-AZ wynika, że może go złożyć jeden ze współmałżonków. Mogłoby się wydawać, że słusznie, bo przecież mogą być już po rozwodzie i mieszkać w innych krajach. Problem w tym, że decyzja urzędu skarbowego będzie dotyczyła zobowiązań podatkowych obojga podatników _ – mówi Adam Bartosiewicz, współautor przygotowywanego komentarza do ustawy abolicyjnej.

Jego zdaniem można się zastanawiać, czy ordynacja podatkowa pozwala na wszczęcie postępowania podatkowego, gdy chodzi o wniosek indywidualny. Co prawda art. 133 § 3 stanowi, że gdy małżonkowie wspólnie opodatkowani są jedną stroną postępowania, każdy z nich jest uprawniony do działania w imieniu obojga. Regulacja ta nie może jednak dotyczyć byłych małżonków.

_ A jeśli jeden z małżonków (byłych lub obecnych) nie zgadza się na skorzystanie z abolicji? Czy wówczas organ podatkowy może wydać decyzję abolicyjną? A jeśli tak, czy wówczas klauzula niekaralności nie będzie dotyczyć tego małżonka, który nie złożył wniosku? _ – wskazuje na dalsze wątpliwości Ryszard Kubacki, drugi współautor komentarza.

_ Nie jest wykluczone, że w takich sytuacjach byli małżonkowie będą składać odrębne wnioski. Wydaje się, że nie można będzie ich rozpatrzyć. To dlatego, że uwzględniając wcześniejsze wspólne rozliczenie, kwotę umorzenia zaległości lub zwrotu podatku można określić tylko na imię obojga małżonków _ – zauważa Adam Bartosiewicz. Korekta tylko wspólnie

_ W praktyce może się pojawić jeszcze inny kłopot. Jeżeli podatnik w latach poprzednich nie wykazał dochodów z zagranicy, to musi złożyć korektę zeznania. Gdy rozliczał się z małżonkiem, to korekta musi być złożona wspólnie _ – zauważa Rafał Garbarz, doradca podatkowy w Ernst & Young. Zwraca uwagę na jeszcze jedną sytuację: złożenie wspólnej korekty będzie niemożliwe po śmierci współmałżonka. W takiej sytuacji urzędy skarbowe powinny jednak uznać, że wystarczy podpis podatnika. Inaczej okazałoby się, że część osób nie ma możliwości skorzystania z abolicji.

_ Problemy mogą mieć także osoby objęte kontrolą podatkową. Z ordynacji podatkowej wynika bowiem, że w trakcie jej trwania nie można skorygować zeznania. Tymczasem jest to jeden z warunków skorzystania z abolicji, gdy podatnik wcześniej nie wykazał wszystkich dochodów. Najprostszym rozwiązaniem wydaje się poczekać ze złożeniem wniosku na zakończenie postępowania i wydanie decyzji przez urząd skarbowy. Nie zawsze będzie to jednak możliwe, ponieważ ustawa abolicyjna określa terminy, do których można złożyć wniosek _ – zauważa Ryszard Kubacki.

Jego zdaniem rozsądnie byłoby przyjąć, że ustawa abolicyjna to przepis szczególny w stosunku do ordynacji podatkowej, i uznać, że korektę dla celów umorzenia zaległości można złożyć, nawet jeśli toczy się kontrola podatkowa. Nie wiadomo jednak, czy organy skarbowe zaakceptują taką wykładnię przepisów.

Bez dopłaty podatku za pracę poza krajem

W rozliczeniu podatku za 2008 r. nie będzie już podziału pracujących za granicą na lepszych (gdy umowa z danym krajem przewiduje metodę wyłączenia z progresją) i gorszych (jeśli nakazuje stosowanie metody zaliczenia proporcjonalnego).

Odpowiednie zmiany wprowadzono bowiem do ustawy do podatku dochodowym od osób fizycznych.

Od 2008 r. podatnik ma prawo odliczyć od podatku dochodowego kwotę stanowiącą różnicę między podatkiem obliczonym przy zastosowaniu do przychodów z pracy za granicą metody odliczenia proporcjonalnego a kwotą podatku obliczonego przy zastosowaniu do tych przychodów metody wyłączenia z progresją.

Konrad Piłat
Rzeczpospolita

Polecamy: » Poradnik emigranta