Będą zmiany w przekazywaniu 1 proc. z PIT

Duda przedstawił senatorom z Komisji Rodziny i Polityki Społecznej sprawozdanie z funkcjonowania ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie za lata 2010 i 2011.

Głównym przedmiotem dyskusji był mechanizm przekazywania 1 proc. podatku. Senator PO Jan Michalski pytał m.in. o to, czy działa on prawidłowo. Barbarę Borys-Damięcka (PO) interesowało, ile organizacji uprawnionych jest do zbierania pieniędzy z 1 proc. i które otrzymują z tego tytułu najwięcej środków.

Duda przyznał, że zdarzały się patologie w tym zakresie, np. przekazywanie pieniędzy podmiotom, które nie miały do tego uprawnień. Chodzi np. o organizacje pożytku publicznego, które nie złożyły w terminie sprawozdań z działalności i zostały wykreślone z wykazu uprawnionych do zbierania 1 proc. za kolejny rok.

Były organizacje, które pośredniczyły w przekazywaniu pieniędzy. Było to możliwe dzięki temu, że podatnik może w zeznaniu wpisać szczegółowy cel, na jaki wskazana organizacja przekazać ma 1 proc. podatku - np. konkretną osobę (zbieranie na tzw. subkonta). Zdarzało się, że w ten sposób, za pośrednictwem jednej organizacji, przekazywano pieniądze innej, której nie było jest w wykazie albo np. szkole, która nie jest uprawniona do zbierania 1 proc.

Wiceminister zwrócił też uwagę na problem zbierania 1 proc. na subkonta. Zaznaczył, że choć jest to mechanizm całkowicie zgodny z prawem, jest w pewnym sensie zaprzeczeniem idei 1 proc. - w mechanizmie tym chodziło o to, by podatnicy mogli przeznaczyć część pieniędzy publicznych, a nie ich własnych, na działalność pożytku publicznego, tymczasem przekazują je na rzecz konkretnych osób.

Dyrektor Departamentu Pożytku Publicznego Krzysztof Więckiewicz dodał, że do kwestii, czy 1 proc. powinien być przekazywany na osobę, czy na działalność pożytku trzeba będzie wrócić. Obecnie - jak podkreślił - asymetria w korzystaniu z tych środków jest ogromna: na ok. 400 mln zł zebranych z tytułu 1 proc. ponad 100 mln zł przekazano Fundacji Dzieciom "Zdążyć z pomocą". Tymczasem prawo do zbierania 1 proc. ma ok. 7,5 tys. OPP.

Zdaniem Dudy nawet jeśli środki z 1 proc. są dobrze wykorzystywane, nie powinny być "zawłaszczane" przez kilka największych ogólnopolskich fundacji.

Przyznał, że jest to przedmiotem dyskusji zarówno w Departamencie Pożytku Publicznego w MPiPS, jak i Radzie Działalności Pożytku Publicznego (RDPP). - Zastanawiamy się nad tym, czy i w jakim kierunku należy to zmienić - poinformował.

Duda zwrócił też uwagę na wykorzystywanie w kampaniach zachęcających do przekazywania 1 proc. wizerunków chorych dzieci. Jak powiedział, zwrócił się nawet do Rady Etyki Mediów z pytaniem, czy wolno w ramach takich kampanii, często organizowanych przez fundacje działające przy wielkich korporacjach, także koncernach medialnych, epatować obrazami chorych dzieci, grając na emocjach odbiorców, jednak REM nie podzieliła jego wątpliwości. - Jest to zgodne z prawem, ale moim zdaniem jest to niesmaczne - powiedział.