Doradcy czekają na zniesienie barier

Chodzi o dyrektywę 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 12 grudnia 2006 r. dotyczącą usług na rynku wewnętrznym (popularnie zwaną dyrektywą usługową), której postanowienia musieliśmy implementować do ustawodawstwa wewnętrznego do 28 grudnia 2009 r. Niestety, wszystko wskazuje na to, że naruszenie przepisów wspólnotowych nie zostanie szybko usunięte. A już na pewno nie w wypadku doradców podatkowych.

Za wprowadzenie dyrektywy usługowej do ustawodawstwa polskiego odpowiadają dwa resorty: Ministerstwo Gospodarki i Ministerstwo Finansów. Pierwsze przygotowało już projekt ustawy o świadczeniu usług na terytorium RP. Obecnie jest on już nawet w parlamencie, a rozpatruje go powołana do tego sejmowa podkomisja nadzwyczajna, która - jak poinformowano nas w ministerstwie - planuje zakończyć prace nad nim w najbliższą środę.

Wśród wielu regulacji, które zmienia ten projekt, jest także jedna o doradztwie podatkowym, ale ma ona bardzo wąski zakres. Ogranicza się bowiem do zmiany art. 27 ustawy o doradztwie podatkowym (zwłaszcza wprowadzenia możliwości tworzenia spółek multidyscyplinarnych wspólnie z adwokatami, radcami prawnymi, biegłymi rewidentami, rzecznikami patentowymi i zagranicznymi prawnikami)
.

Obszerniejszy projekt zmian miało przygotować MF i taki projekt powstał już w czerwcu 2009 r., ale do tej pory nie dotarł na posiedzenie Rady Ministrów. Jak udało się nam ustalić, ministerstwo ma jednak nadzieję, że trafi tam najpóźniej pod koniec stycznia. A to oznacza, że na ważne dla środowiska zmiany doradcy podatkowi będą musieli poczekać co najmniej do wiosny.

Mimo że dyrektywa usługowa powinna już zostać wprowadzona do naszego prawa, doradców w Polsce wciąż obowiązuje całkowity zakaz reklamowania swoich usług (sprzeczny z art. 24 dyrektywy) oraz generalny zakaz prowadzenia działalności gospodarczej przez osobę wykonującą zawód (niezgodny z art. 25 ust. 1 dyrektywy). Ponadto wciąż, wbrew postanowieniom art. 15 ust. 1 dyrektywy UE, doradcy podatkowi nie mogą wykonywać zawodu w spółce komandytowo-akcyjnej. Polskie prawo nie pozwala im też na porównywanie ubezpieczeń od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z wykonywaną działalnością, co narusza art. 23 dyrektywy usługowej.

Oczekiwanie na nowe przepisy, które zniosą niekorzystne dla doradców bariery w wykonywaniu zawodu, może nadwerężyć ich cierpliwość. Nie musi to jednak oznaczać bezpośredniego stosowania regulacji unijnych. Tym bardziej iż w samym środowisku doradców panuje świadomość, że to niedopuszczalne.

- Zakaz reklamy to nie sam zapis ustawy. Doradców obowiązują w tym względzie zasady etyki określone przez II Krajowy Zjazd Doradców Podatkowych w formie uchwały - powiedział “Rz” Zbigniew M. Szymik, przewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych.

Z kolei zdaniem Sławomira Sadochy, wiceprzewodniczącego Krajowej Rady, rozdźwięk między polskim a unijnym prawem stanowi jednak pewien problem. Ponieważ KRDP, jako organ wykonawczy izby, czyli wszystkich doradców podatkowych, jest zmuszona stosować krajowe przepisy (to one są podstawą wydania decyzji administracyjnej o skreśleniu doradcy z listy doradców podatkowych na skutek niewykonania obowiązku ubezpieczenia OC).

- Sądzę jednak, że gdyby któryś z doradców nie zastosował się np. do obowiązującego w polskiej ustawie zakazu reklamy i zostałoby z tego powodu wszczęte wobec niego postępowanie przez KRDP czy rzecznika dyscyplinarnego, racjonalny organ nie spieszyłby się z zakończeniem postępowania, przynajmniej do czasu, aż zaczną obowiązywać przepisy dla doradcy korzystniejsze, co jest już właściwie przesądzone - dodał Sławomir Sadocha.

Na razie doradcy nie naciskają na przyśpieszenie prac nad nowelą. Zależy im bowiem na uzupełnieniu przygotowywanych przez rząd regulacji o zmianę art. 180 § 2 kodeksu postępowania karnego, który zapewniłby im ochronę tajemnicy zawodowej na równi z adwokatami czy radcami prawnymi. Chcą, aby z obowiązku dochowania tajemnicy zawodowej zwalniał doradców sąd, a nie - jak to jest dzisiaj - prokurator.

- Bez tego zapisu możliwość tworzenia spółek multidyscyplinarnych będzie fikcją. Bo brak jednakowej ochrony tajemnicy zawodowej stanowić będzie zagrożenie dla ochrony interesów klienta - przekonuje Zbigniew M. Szymik.

opinia Dorota Szubielska, radca prawny w kancelarii Chadbourne & Parke
Prowadzenie działalności gospodarczej wymaga stosowania się do prawa krajowego. Sądzę, że żaden doradca podatkowy kierujący się doświadczeniem życiowym i działający racjonalnie nie będzie się upierał przy bezpośrednim stosowaniu dyrektywy usługowej w sytuacji, w której ustawodawstwo wewnętrzne nie zostało jeszcze do niej dostosowane. Kto jak kto, ale osoby wykonujące zawód doradcy podatkowego, będący zawodem zaufania publicznego i wymagający nieskazitelnego charakteru, muszą przestrzegać prawa.

Grażyna J. Leśniak
Rzeczpospolita