Gaz ziemny: paliwo w cieniu

Jak głosi projekt "Polityki energetycznej...", głównym celem polityki energetycznej w obszarze gazu jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju poprzez dywersyfikację źródeł i kierunków dostaw gazu ziemnego.

Szczegółowe cele w tym obszarze:
- zwiększenie przez polskie przedsiębiorstwa zasobów gazu ziemnego pozostających w ich dyspozycji
- zwiększenie możliwości wydobywczych gazu ziemnego na terytorium Polski
- zapewnienie alternatywnych źródeł i kierunków dostaw gazu do Polski
- rozbudowa systemu przesyłowego i dystrybucyjnego gazu ziemnego
- zwiększenie pojemności magazynowych gazu ziemnego
- pozyskanie przez polskie przedsiębiorstwa dostępu do złóż gazu ziemnego poza granicami kraju
- pozyskanie gazu z wykorzystaniem technologii zgazowania węgla
- gospodarcze wykorzystanie metanu poprzez eksploatację z naziemnych odwiertów powierzchniowych.

Rząd zapowiada, że działania zmierzające do dywersyfikacji dostaw poprzedzone zostaną każdorazowo analizą ekonomiczną pod kątem alternatywnego wykorzystania możliwości pozyskania gazu z surowców krajowych, w tym z zastosowaniem nowych technologii.

Niestety, tego typu dokument z natury jest zbyt ogólny, by odpowiedzieć na wiele rodzących się w sprawie gazu pytań. Tymczasem jak wynika z dokumentu (tabela - Zapotrzebowanie na energię pierwotną w podziale na nośniki), zużycie gazu, obok ropy, będzie stabilnie rosło. Pozostałe klasyczne nośniki energii, jakimi są węgiel kamienny i brunatny, na koniec 2030 roku w najlepszym razie utrzymają swoją obecną pozycję, a bardziej prawdopodobne wydaje się, że ją stracą.

Można więc odnieść wrażenie, że gaz i związana z nim problematyka - może poza sprawami związanymi z bezpieczeństwem energetycznym - jest nieco w cieniu.

Wydaje się, że rola gazu jest niedoceniana. Po pierwsze obecne krajowe jego rezerwy wystarczą na ćwierć wieku (przy obecnym wydobyciu na poziomie około 4,5 mld m3 rocznie). Dla przykładu, rezerwy gazu w Niemczech czy Danii starczą na ponad połowę krócej. Co więcej, wciąż odkrywane są w Polsce nowe złoża gazu, co w naturalny sposób odracza termin wyczerpania zasobów tego surowca. Kluczowe jest także przeprowadzenie głębokich badań. Od wielu lat naukowcy mówią bowiem, że polskie skały mogą kryć olbrzymie zasoby surowca. Nie wynika to z chciejstwa geologów. Pod powierzchnią naszego kraju kryją się bowiem te same formacje geologiczne, które spowodowały, że niewielka Holandia jest znaczącym eksporterem gazu.

Być może więc rząd powinien zdecydować się na wsparcie PGNiG w poszukiwaniach nowych złóż. W końcu nie chodzi tu tylko o zyski spółki, ale przede wszystkim o podniesienie poziomu bezpieczeństwa energetycznego kraju.

Dokument stosunkowo dużo miejsca poświęca dynamicznie rozwijającemu się segmentowi odnawialnych źródeł energii. Być może powinien także przy tej okazji podkreślić rolę i znaczenie energetyki gazowej...

Niedawno wiceminister gospodarki Joanna Strzelec-Łobodzińska potwierdziła, że będzie rozpatrywana możliwość, aby inwestorzy w OZE (rzecz dotyczy głównie elektrowni wiatrowych) nie byli zmuszeni partycypować w budowie źródeł rezerwowych. Energetyka odnawialna, a w szczególności wiatrowa, charakteryzuje się bowiem dużą nieprzewidywalnością.

Dla systemu energetycznego taki nagły spadek produkcji może być katastrofalny. Do przeciwdziałania temu zagrożeniu świetnie nadają się małe elektrownie gazowe. Być może więc warto byłoby w poprawionej wersji dokumentu zawrzeć taką sugestię gazowo-odnawialnego mariażu.

Dokument na szczęście mówi o potrzebie działań legislacyjnych, mających na celu likwidację barier inwestycyjnych, w szczególności w zakresie dużych inwestycji infrastrukturalnych (magazyny, infrastruktura LNG, tłocznie gazu etc.) oraz inwestycji liniowych.

Gaz wiąże się do pewnego stopnia z energetyką, ale wiele problemów sektora ma charakter specyficzny i autonomiczny. Być może nadszedł czas na (o co upominają się od lat związani z branżą gazową specjaliści) uchwalenie osobnego prawa gazowego.

Dariusz Malinowski