Jak skutecznie walczyć z bezrobociem?
Jedynym ratunkiem będą nowe, skuteczne działania administracyjne, mające zastąpić stare, nieskuteczne - te same, które jeszcze kilka lat temu były właśnie ówczesnymi „nowymi, skutecznymi działaniami”
Jedynym ratunkiem będą nowe, skuteczne działania administracyjne, mające zastąpić stare, nieskuteczne - te same, które jeszcze kilka lat temu były właśnie ówczesnymi „nowymi, skutecznymi działaniami” - taki wniosek, wg Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, płynie z debaty zorganizowanej przez EurActiv.pl "Innowacyjne formy walki z bezrobociem", poświęconej nowej, wdrażanej przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej ustawie, mającej za zadanie przeciwdziałać bezrobociu.
Nad problemem pochylili się reprezentanci Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Sejmu RP, Parlamentu UE i instytucji unijnych, Urzędów Pracy, GUS oraz organizacji pozarządowych. W dyskusji uczestniczyli także eksperci ZPP.
Jak podaje EurActiv.pl, według GUS stopa bezrobocia w ostatnim kwartale 2013 r. wyniosła 9,8 proc. (licząc metodologią BAEL; wskaźnik bezrobocia zarejestrowanego wynosił w grudniu 13,4 proc.) – czyli praktycznie nie uległa zmianie w porównaniu do analogicznych okresów lat 2012 i 2011, kiedy wynosiła odpowiednio 9,7 i 10,1 proc. Unijna średnia wynosi obecnie 10,8 proc. (styczeń br.), więc Polska mieści się poniżej średniej. Jednak unijna średnia jest mocno zawyżana przez kraje szczególnie dotknięte kryzysem – w Grecji i Hiszpanii stopa bezrobocia wynosi odpowiednio 28 proc. i 25,8 proc., czyli prawie trzykrotność średniej dla państw UE.
Natomiast państwa o zdrowych gospodarkach, jak np. Niemcy, są zdecydowanie poniżej średniej - bezrobocie wynosi tam 5 proc., mniej niż połowę średniej wartości dla UE. Szczególnym problemem są osoby długotrwałe bezrobotne, czyli, jak to definiuje Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, pozostające „w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych”. Z oceny GUSu wynika, że na koniec zeszłego roku osób, które przez rok i dłużej nie mogły znaleźć pracy było w kraju 559 tys. Pomijając wpływ na samych bezrobotnych, rzutuje to również na całą gospodarkę Polski. Koszty długotrwałego bezrobocia szacuje się na 1 proc. polskiego PKB, czyli ok. 3,5 mld euro rocznie.
Nowelizacja Ustawy dotycząca zmiany ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw została skierowana do Senatu. Projekt ten, przygotowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, wprowadza do polskiego systemu prawnego wiele nowych, dotychczas niestosowanych w naszym kraju sposobów na walkę z tym społecznym i gospodarczym problemem.
Zmiany zaproponowane przez MPiPS obejmują trzy główne reformy
Pierwszym istotnym novum wprowadzonym w Polsce będzie profilowanie pomocy dla bezrobotnych. Profilowanie to stworzenie osobie rejestrującej się w urzędzie pracy profilu. Na jego podstawie bezrobotny będzie przypisany do jednej z trzech kategorii profili pomocy, ułożonych według oddalenia bezrobotnego od rynku pracy. Pierwszy profil pomocy zawierał będzie bezrobotnych wymagających po prostu odpowiednich ofert pracy, a w dwóch kolejnych przed skierowaniem oferty urząd będzie starała się zapewnić dodatkowe tzw. wsparcie aktywizacyjne, np. szkolenia. Bezrobotny, który odmówi zostania sprofilowanym, będzie pozbawiony statusu bezrobotnego.
Drugą poważną zmianą wprowadzaną przez nowelizację będzie zlecanie aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych zewnętrznym agencjom zatrudnienia. Wojewódzkie UP będą szukały operatorów aktywizacji bezrobotnych.
Operatorzy opłacani będą na podstawie skuteczności w aktywizacji bezrobotnych, a nie za samo wzięcie pod opiekę wskazanej grupy. Opłata brutto za jednego bezrobotnego nie będzie mogła wynieść więcej niż trzykrotność średniego miesięcznego wynagrodzenia w momencie przekazywania bezrobotnego do operatora.
Robert Adam Okulski z ZPP oceniając dyskusję stwierdza, że powiązanie bezrobocia z ilością miejsc pracy na rynku oraz zachętami, czy chociaż nieprzeszkadzaniem administracji w ich tworzeniu, zajmowało marginalną część przedstawionych prezentacji. Teza ta spotkała się z ogólnie przychylnym, acz pozbawionym konkretów przyjęciem przez stronę administracyjno-ustawodawczą. Michał Boni, były Minister Administracji i Cyfryzacji, Jacek Męcina, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej oraz reprezentująca Komisję Zatrudnienia i Spraw Socjalnych UE, eurodeputowana Danuta Jazłowiecka zgodzili się, że pozapłacowe koszty pracy rzeczywiście są wysokie, tym niemniej pozostali przy stanowisku, że polski rynek pracy jest całkowicie elastyczny, a pozapłacowe koszty pracy mają mniej ważny wpływ na bezrobocie. Bez echa przeszło też wyliczenie, że koszt administracyjnego pozyskania miejsca pracy dla 1 bezrobotnego (ok. 10.000 zł) odpowiada całkowicie „bezadministracyjnemu” pokryciu przez Skarb Państwa 50 proc.
składek ZUS-u od minimalnego wynagrodzenia dla nowoutworzonego stanowiska pracy przez 3 lata.
bor, AS, WP.PL