Kontrola w firmie nie zawsze z mandatem

Dziś wchodzą w życie przepisy dające inspektorom pracy nowe uprawnienia w stosunku do pracodawców i innych podmiotów, dla których jest świadczona praca. Nie każde uchybienie będzie kończyło się mandatem. W uzasadnionych sytuacjach inspektor poprzestanie na ustnym pouczeniu i odebraniu oświadczenia o terminie usunięcia uchybień. Ulgowe traktowanie będzie możliwe np. wobec pracodawców rozpoczynających działalność.

– Dzięki nowym przepisom mamy możliwość bardziej elastycznego reagowania na sytuacje w firmie – mówi Michał Olesiak z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach. Inspekcja zyska narzędzia pozwalające skutecznie reagować na skargi dotyczące kwalifikowania pracy w warunkach uzasadniających ubieganie się o emeryturę pomostową.

Zlecanie pomiarów

Firmy unikają klasyfikowania pracy jako szczególnie uciążliwej i szkodliwej, bo muszą opłacać składki na Fundusz Emerytur Pomostowych. Inspektor będzie mógł nakazać wykonanie badań i pomiarów czynników szkodliwych i uciążliwych w środowisku pracy. Stanie się tak w razie naruszenia trybu, metod, rodzaju lub częstotliwości wykonywania tych badań albo konieczności stwierdzenia pracy w szczególnych warunkach.

– Cieszymy się, że jest wyraźna podstawa do nakazania badań. Ma to zasadnicze znaczenie dla ubiegających się o wpis do prowadzonej przez firmę ewidencji osób wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Taki wpis przekłada się na prawo do emerytury pomostowej – mówi Michał Olesiak.

Prokurator uzasadni

Jest szansa na lepszą skuteczność zgłaszania przestępstw popełnianych przez pracodawców. Ustawa zmienia przepisy kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z nowymi regułami, jeśli zawiadomienie o przestępstwie zostało złożone przez inspektora, uzasadnienie postanowienia o odmowie wszczęcia dochodzenia i umorzeniu dochodzenia sporządza się na jego wniosek. Do tej pory inspektorzy nie mogli skutecznie skarżyć decyzji prokuratury, bo nie znali motywów, jakimi kierował się prokurator, umarzając postępowanie przeciwko pracodawcy.

Zmieniają się też przepisy o postępowaniu inspekcji dotyczącym kontroli legalności zatrudnienia.

Praca na czarno

Sprawdzani będą nie tylko pracodawcy, ale także przedsiębiorcy i inne jednostki, na rzecz których jest świadczona praca bez względu na podstawę. W razie stwierdzenia nielegalności zatrudnienia inspektor będzie karać mandatem lub występować do sądu o ukaranie.

– Mandaty inspektor będzie mógł wystawiać za pięć wykroczeń wymienionych w ustawie o promocji zatrudnienia, m.in. za podjęcie przez bezrobotnego zatrudnienia bez powiadomienia urzędu pracy czy za nielegalne wykonywanie pracy przez cudzoziemca. Za wykroczenia związane z działalnością agencji zatrudnienia nadal sprawy będą kierowane do sądów – mówi Jarosław Cichoń z Głównego Inspektoratu Pracy.

Tomasz Zalewski