Które sklepy są polskie?

Choć jesteśmy 20. - czy według innych danych 22. - gospodarką świata, to ze świecą można szukać dużej polskiej sieci handlowej. Najnowszy raport Deloitte pokazał, że wśród 250 największych sklepów brak jakiegokolwiek rdzennie polskiego. Są natomiast zagraniczne firmy, które w naszym kraju handlują.

Do kogo należą więc działające u nas sieci handlowe?

Lidl to druga co do wielkości sieć dyskontowa w Polsce. Aktualnie w naszym kraju ma ponad 450 placówek. Nie jest to jednak rodzima sieć. Lidl powstał w kraju, z którego pochodzą dyskonty, czyli w Niemczech. Jego główna siedziba mieści się w Neckarsulm.

W ostatnich latach sieć dynamicznie się rozwija, a jej placówki zobaczyć możemy w niemal każdym kraju Unii Europejskiej.

Lidl jest częścią grupy Schwarz, do której należą także sklepy Kaufland. Według raportu Deloitte jest to 8. pod względem obrotów sieć handlowa świata.

Firma założona w połowie lat 90. przez Mariusza Świtalskiego. Poznański biznesmen dyskontów postawił ponad 200. Następnie biznes sprzedał Portugalczykom z Jeronimo Martins (choć podobno we franczyzie część sklepów nadal należy do niego).

Dziś Biedronka ma już ponad 2 tys. sklepów, planuje mieć ich 3 tys. Dyskont jest największą siecią handlową w Polsce i nadal należy do portugalskiej firmy, choć za wszelką cenę usiłuje przekonać klientów, że jest polskim sklepem.

To dlatego Biedronka zaangażowała się w sponsoring naszej piłkarskiej reprezentacji, a na półkach sklepowych podkreśla produkty wytworzone w naszym kraju polską flagą. Zmieniono nawet nazwę. Z Jeronimo Martins Dystrybucja firma przekształciła się w Jeronimo Martins Polska.

Właściciel Biedronki notowany jest na giełdzie w Lizbonie, choć aż 60 proc. jego obrotu generowane jest w naszym kraju. Ostatnio Jeronimo Martins zainwestowało w Kolumbii. Chce tam powtórzyć polski sukces i dlatego do Ameryki Południowej poleciało wielu naszych menedżerów.

Sklep wszędzie stara się podkreślać swoje pochodzenie: od nazwy, przez logo, aż po hasła promocyjne i kampanie reklamowe. Polomarket powstał w połowie lat 90., gdy kilku mniejszych handlowców z Wielkopolski i Mazowsza postanowiło zrzeszyć się i stworzyć jedną sieć zdolną do rywalizacji z zagraniczną konkurencją.

Chyba się udało, bo dziś Polomarket to już nie 27 sklepów, ale ponad 400 supermarketów. Sieć rosła nie tylko organicznie, ale też kupowała. Część jej placówek to przejęte i unowocześnione sklepy Społem, część to byłe supermarkety ABC (nie należy mylić z siecią małych sklepików lokalnych abc). Rocznie Polomarket sprzedaje towary za około 3,5 mld zł. To za mało, by znaleźć się w najlepszej 250. Deloitte.

Kolejny dyskont. Nazwa uniwersalna, więc może niektórych mylić. Netto to jednak nie polska, a duńska sieć. Aktualnie w naszym kraju ma około 300 sklepów, otwiera też kolejne centra dystrybucyjne, z zachodu na wschód. W przyszłości Polska ma być bowiem przyczółkiem do wejścia na Litwę czy Ukrainę.

Na razie poza Danią i Polską firma handluje też w Niemczech i Szwecji. Szerokim echem odbiły się protesty duńskich polityków przeciwko wypieraniu ze sklepów Netto produktów duńskich przez ich polskie zastępniki.
W duńskich mediach firma zapowiedziała, że wstrzyma import do Danii, ale ostatecznie nadal w sklepach tej sieci znaczna część żywności pochodzi z Polski.

To jeden z nielicznych polskich sklepów. Protoplastą sieci delikatesów była wywodząca się jeszcze z PRL spółka KrakChemia (zajmowała się hurtową sprzedażą chemii w Małopolsce). W 1991 roku firmę sprywatyzowano, a w trzy lata później trafiła ona na GPW. Przy okazji sprzedaży KrakChemii zarzuty postawiono m.in. politykowi Januszowi Lewandowskiemu (był ministrem przekształceń własnościowych). Część zarzutów się później przedawniła, a z części został on oczyszczony.

Obecnie największym udziałowcem w Almie jest Jerzy Mazgaj, który fortunę zbił na sprowadzeniu do Polski takich marek jak Kenzo, Burberry czy Hugo Boss. Do biznesmena należy pakiet 28,5 proc. akcji Almy z blisko 48 proc. udziałami głosów.

Alma ma dwie marki własne Food&Joy oraz Krakowski Kredens.

Nazwa sklepu nawiązuje do imion dwóch synów Eleonory Woś, która w 1991 roku założyła największą obecnie sieć delikatesów w naszym kraju. Matka razem z dziećmi swój pierwszy punkt handlowy otworzyła w Poznaniu. Sklepik miał zaledwie 60 mkw. Rok później uruchomili pierwszy supermarket, który zdobył uznanie poznaniaków dzięki... towarom przywożonym z Berlina.

Dziś Wosiowie mają około 100 delikatesów w całej Polsce, część działa na zasadzie franczyzy. W sumie notują około 1,9 mld zł obrotów rocznie.

Te sklepy także założył Mariusz Świtalski, ale podobnie jak było z Biedronką biznes szybko sprzedał. W 2007 roku Żabkę przejął słowacko-czeski, choć oficjalnie zarejestrowany na Cyprze, fundusz inwestycyjny Penta. W ten sposób Żabka pojawiła się także u naszych południowych sąsiadów.

W 2010 roku Penta pozbyła się jednak czeskich sklepów, odsprzedając jej brytyjskiemu Tesco. Rok później fundusz sprzedał za 400 mln euro polskie Żabki innemu funduszowi - Mid Europa Partner z Wielkiej Brytanii.

Oprócz marki Żabka do Brytyjczyków należy też format Freshmarket. Te sklepy ukierunkowane są na klientów z nieco grubszym portfelem.

Warto pamiętać, że choć sklepy należą do samej firmy Żabka Polska, to pracują w nich już ajenci, którzy prowadzą osobną działalność gospodarczą.

Na koniec słowo o największej pod względem liczby placówek sieci handlowej w Polsce. Mowa o sklepach typu convenience pod marką abc. Obecnie jest ich ponad 5,8 tys. (dane za sierpień 2013).

Właścicielem abc jest notowana na GPW spółka Eurocash - stworzył ją na bazie Elektromisu Mariusz Świtalski.

Obecnie Eurocash to największy w Polsce hurtownik (16,5 mld obrotów w 2012 roku), specjalizujący się w obsłudze małych, lokalnych sklepów. To właśnie dlatego firma zdecydowała o stworzeniu własnej marki franczyzowej abc.

Eurocash nie należy już dziś do Świtalskiego. Ten najpierw sprzedał go Jeronimo Martins Dystrybucja, a od tej firmy hurtownie kupił jeden z jej menedżerów Portugalczyk Luis Manuel Conceicao do Amaral. To on jest głównym twórcą sukcesu Eurocashu, który oprócz handlu hurtowego i convenience sprzedaje także pod marką Delikatesy Centrum.

Na koniec jeszcze zestawienie pozostałych dużych sieci handlowych:
Auchan, Simply Market * - Francja, obrót na świecie 61,5 mld dolarów i 10. miejsce wg Deloitte Global Powers of Retailing
*Carrefour *- Francja, obrót na świecie 115,3 mld dolarów i 2. miejsce na świecie
*E.Leclerc - Francja, obrót na świecie 45,4 mld dolarów i 24. miejsce na świecie
Real, Saturn, Makro Cash&Carry, Media Markt * - Niemcy, sklepy należą do koncernu Metro Group. Trwa proces sprzedaży polskich placówek Reala firmie Auchan. Roczne obroty Metro Group to 92,9 mld dol. i 4. pod tym względem miejsce na świecie.
*Tesco - Wlk. Brytania, obrót 101,5 mld dolarów i trzecie miejsce pod tym względem na świecie.

Intermarche, Bricomarche - Francja, obrót 37 mld dolarów i 28. miejsce na świecie