Nigeria: Ponad 30‑procentowy spadek kursu waluty. Koniec powiązania z dolarem

Ponad 30 proc. spadł kurs nigeryjskiej nairy względem dolara po tym, jak w poniedziałek bank centralny zrezygnował ze sztywnego powiązania obu walut. Braki dewiz zaczęły dławić wzrost największej gospodarki w Afryce. Kraj nie może sobie dać rady z islamskimi rebeliantami, co podkopuje stan jego gospodarki i podnosi światowe ceny ropy.

Bankowi Centralnemu Nigerii udało się utrzymać powiązanie nairy z amerykańskim dolarem zaledwie przez 16 miesięcy. Kursem wymiany był przez ten czas 197 nair za dolara.

W poniedziałek jednak bank sprzedał 530 mln dolarów już po kursie 280 nair za dolara na specjalnej aukcji, a potem jeszcze 86,5 mln dolarów na rynku międzybankowym po kursie od 281 do 285 nair. Tym samym zakończył utrzymywanie kursu sztywnego.

Kurs nairy ustalany był dwa razy dziennie, zanim bank centralny nie otworzył specjalnych aukcji, żeby wyrównać nadwyżki zapotrzebowania na twardą walutę. Właśnie nadwyżka popytu nad podażą dolara spowodowała, że na czarnym rynku notowania skoczyły w poniedziałek do 325 a nawet 345 nair, czyli tylko o 10 proc. wyżej niż w piątek. „Tylko”, bo oficjalny kurs skoczył o aż 30 proc. Oczekuje się, że więcej płynności w twardej walucie na rynku międzybankowym zredukuje popyt na ulicy.

Bank Centralny Nigerii szacuje, że nadwyżka popytu na dolara na rynku międzybankowym przekracza 4 mld dolarów i jeszcze cztery tygodnie zajmie zanim zostanie zlikwidowana. Ale prezes banku jest „rozsądnie optymistyczny”, że naira ustabilizuje się ostatecznie na poziomie 250 za dolara - tak przynajmniej zadeklarował prezydentowi Muhammadowi Buhari na spotkaniu 3 czerwca.

Inwestorzy zagraniczni i ekonomiści wzywali od długiego czasu do dewaluacji nairy, wskazując że braki dewizowe podkopują wzrost gospodarczy i wywołują odpływ kapitału. W ubiegłym tygodniu bank centralny zapowiedział, że zastąpi sztywne powiązanie walut „zarządzaną płynnością”.

Agencja Reutera zapytała 10 analityków o opinie odnośnie kursu po zakończeniu powiązania walut i ci oczekiwali, że ustali się na poziomie około 300 nair za dolara.

Nigeryjska gospodarka, ze spadkiem o 0,4 proc. w pierwszym kwartale, przeżywa obecnie największe problemy od dziesięcioleci. To rezultat spadku ceny ropy, który zaczął się w 2014 roku, ale i... powiązania sztywnego kursu nigeryjskiej waluty z dolarem.

Gdyby tego powiązania nie było, ceny towarów z Nigerii były by relatywnie niższe, co pomogłoby eksportowi a zmniejszyło import. Mogłoby to być więc krótkoterminowo korzystne dla gospodarki pod warunkiem, że nie doszłoby do niekontrolowanego wzrostu inflacji.

Nigeria jako jedna z nielicznych dużych eksporterów ropy z grupy OPEC nie zdecydowała się od ponad roku na dewaluację krajowej waluty. Takie kroki poczyniły Rosja, Kazachstan i Angola.

Dodatkowym nieszczęściem dla kraju są ataki na rurociągi ze strony rebeliantów islamskich w delcie Nigru. W ich wyniku produkcja ropy w Nigerii spadła z 1,68 mln baryłek dziennie w kwietniu do 1,35 mln baryłek w maju i to właśnie powodu braku części nigeryjskiej ropy na rynku światowe ceny zaczęły iść w górę - w samym tylko kwietniu o 22 proc.

We wtorek minister ds. ropy naftowej Nigerii obwieścił jednak, że zawarto porozumienie o wstrzymaniu ognia i rozpoczęto rozmowy pokojowe.

W Nigerii jest szacunkowo tyle samo chrześcijan (głównie protestanci), co muzułmanów (głównie sunnici). Wojna z rebeliantami w Delcie Nigru trwa z przerwami od 2006 roku.