TK: niekonstytucyjny przepis o odrzucaniu skarg kasacyjnych przez NSA

TK rozpatrywał przepis Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zgodnie z którym następuje odrzucenie, bez wezwania do usunięcia braków, skargi kasacyjnej niespełniającej formalnego wymogu zamieszczenia w niej wniosku o uchylenie lub zmianę orzeczenia wraz z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany.

Trybunał wskazał, że obecnie niespełnienie tych formalnych wymogów prowadzi do odrzucenia skargi kasacyjnej i oznacza nieodwracalne pozbawienie strony skarżącej możliwości rozpoznania jej sprawy przez NSA. Natomiast zgodnie z przepisami skarga kasacyjna musi być przygotowana przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego - adwokata lub radcę prawnego.

Zakazane jest zastawianie prawnych pułapek na obywatela. Tymczasem ustawodawca z jednej strony objął skargę kasacyjną przymusem adwokacko-radcowskim, czyli wymusił na stronie postępowania działanie w zaufaniu do zawodowych umiejętności pełnomocnika i ponoszenie kosztów jego ustanowienia, z drugiej jednak - obciążył ową stronę wszystkimi nieodwracalnymi konsekwencjami błędu popełnionego przez owego pełnomocnika" - wskazano w komunikacie TK po wtorkowym wyroku.

Jak dodał TK, obowiązek odrzucenia skargi kasacyjnej z powodu błędów formalnych stanowi ograniczenie dostępu do sądu drugiej instancji. "W imię szybkości postępowania sądowego nie można poświęcać ochrony praw podmiotowych jednostek, a przymus adwokacki nie może usprawiedliwiać automatycznego odrzucania środków zaskarżenia" - zaznaczył TK.

Trybunał rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym. Przepis zaskarżyła spółka, której Naczelny Sąd Administracyjny odrzucił skargę kasacyjną z powodu niespełnienia wymagań formalnych.