Gdzie bezrobotni są bogaczami?

Bezrobotnemu na zachodzie Europy żyje się lepiej. Kto nie słyszał o całych rodzinach pozostających w Wielkiej Brytanii, Niemczech czy Francji za utrzymaniu państwa?

Zróżnicowane zasady przyznawania zasiłków w różnych europejskich krajach sprawiają, że nie da się bezpośrednio ich porównać. Spróbujmy jednak uzyskać pewne pojęcie w tym temacie. Zasadniczo wysokość zasiłków dla bezrobotnych w każdy państwie jest stosunkowo dużo niższa od najniższego przewidzianego w danym państwie wynagrodzenia za pracę.

Takie rozwiązania mają podstawowy cel - mobilizowanie bezrobotnego do poszukiwania pracy i aktywizacji zawodowej. Jak wygląda ta mobilizacja? W Danii przez pierwszy rok osoba, która straciła pracę może dostawać pomoc równą do 90 proc. swoich zarobków w ostatnim miejscu pracy. Szwedzi wypłacają równowartość 80 procent pensji.

To pozwala, by ludzie po utracie pracy nie byli zmuszani do drastycznego obniżania standardu życia.
Nieco gorzej, choć wciąż nieporównywalnie lepiej niż u nas mają obywatele Francji. Gdy człowiek staje się tam bezrobotny, jego dochody uszczuplają się o jedną czwartą. Czesi dostają połowę pensji. W stojącej w obliczu kryzysu Portugalii prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnemu, który jest niezdolny do pracy i zarejestrował się w urzędzie pracy w ciągu 90 dni od daty utraty pracy oraz nie otrzymuje emerytury lub renty. Okres pobierania zasiłku jest uzależniony od wieku bezrobotnego i wynosi: jeśli bezrobotny nie skończył 30 lat – jest to rok. Gdy ma więcej niż 45 lat – 30 miesięcy.

Hiszpańskie świadczenie z tytułu utraty pracy sięga 70 proc. wynagrodzenia z ostatniego półrocza pracy. Warunkiem jego otrzymania jest zwolnienie z pracy z przyczyn niezależnych od pracownika. W Wielkiej Brytanii, do której wyjechało najwięcej naszych rodaków, występują dwa rodzaje zasiłku dla bezrobotnych.

Tygodniowa stawka zasiłku contribution-based JSA wynosi 51,85 funtów dla osób pomiędzy 16-tym a 24-tym rokiem życia. Natomiast osoby powyżej 25-tego roku życia uzyskują tygodniowo 65,45 funtów. Z kolei tygodniowa stawka zasiłku income-based JSA uzależniona jest od dochodów i indywidualnej sytuacji osoby. W Niemczech podstawowa stawka zasiłku w wynosi 359 euro miesięcznie.

Pamiętajmy jednak, że zasiłki to nie wszystko. W wielu krajach dochodzą do nich różne dodatki, choćby na dzieci.

Kwota zasiłku w Polsce jest zróżnicowana. Zależy od długości okresu zatrudnienia oraz innych okresów zaliczanych do okresu warunkującego nabycie prawa do zasiłku. Jeżeli okres pracy wynosi do 5 lat bezrobotny dostanie zasiłek w wysokości 80 proc. zasiłku podstawowego.

Jeśli ktoś przepracował od 5 lat do 20 lat lecz mniej niż 20 lat, dostanie zasiłek w wysokości podstawowej, czyli 100 proc. Zgodnie ze stanem prawnym na dzień 1 czerwca 2011 r., jest to kwota w wysokości 761,40 zł przez pierwsze trzy miesiące i 597,90 zł przez kolejne, w których posiada się prawo do zasiłku.

Jeśli bezrobotny udokumentuje, że przepracował co najmniej 20 lat, otrzyma zasiłek w wysokości 120 proc. zasiłku podstawowego. W okresie pierwszych trzech miesięcy, w kolejnych miesiącach, w okresie prawa do zasiłku, kwota ta pomniejsza się.

Od roku obowiązują nowe zasady przyznawania świadczeń dla bezrobotnych na zasadach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego - dla osób, które pracowały w krajach Unii Europejskiej. To dobra wiadomość dla osób, które straciły pracę na terenie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii. Mają one możliwość uzyskania zasiłku dla bezrobotnych w państwie ostatniego zatrudnienia na warunkach obowiązujących i w wysokości zasiłku wypłacanego w tym państwie. Jednak jeżeli nie spełnili warunków do otrzymania zasiłku w kraju, w którym ostatnio pracowali i powrócili do Polski, prawo do zasiłku dla bezrobotnych z zaliczeniem okresów pracy z zagranicy jest ustalane na podstawie polskiego ustawodawstwa.

Co więcej, osoba bezrobotna z prawem do zasiłku ma możliwość poszukiwania pracy w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, korzystając jednocześnie z możliwości pobierania, w tym kraju zasiłku dla bezrobotnych przez od 3 do 6 miesięcy. O zasadach na jakich można korzystać z tych opcji informują pracownicy rzędów pracy.

ml/ak