Odnowa zabytku tańsza

Projekt ministra finansów w sprawie zwrotu VAT niektórym podmiotom częściowo rozwiązuje kłopoty związane z opodatkowaniem usług konserwacji zabytków. Spowodowała je wprowadzona w życie 1 stycznia nowelizacja ustawy o VAT. Do końca ubiegłego roku usługi konserwacji zabytków jako związane z kulturą były zwolnione z podatku. Ustawa odsyłała do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, przez co można było dokładnie ustalić, które prace korzystają z preferencji. Od początku roku zwolnienie miało węższy zakres.

Obecne zwolnienie

Dziś są nim objęte usługi kulturalne świadczone przez:

– podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym lub wpisane do prowadzonego na podstawie odrębnych przepisów rejestru instytucji kultury;
– indywidualnych twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
– „Konserwacja dzieł sztuki jest działalnością twórczą, aczkolwiek zachowuje specyfikę swojej dyscypliny” – stwierdzili we wspólnym liście do „Rz” prof. Andrzej Koss, dyrektor Międzyuczelnianego Instytutu Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Warszawie i Krakowie, oraz prof. Jerzy Nowosielski, dziekan Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Warszawie.

Takie założenie nie rozwiązuje jednak problemu. Ustawa już nie posiłkuje się klasyfikacją statystyczną, więc ustalenie, co należy uznać za usługi kulturalne, budzi poważne wątpliwości.

Rozwiało je stanowisko Ministerstwa Finansów, które przesądza, że od początku roku usługi konserwatorskie i restauratorskie są objęte 23-proc. VAT. Resort tłumaczył, że konieczne jest dostosowanie polskich regulacji do unijnej dyrektywy o VAT. Zlecający prace wpadli w tarapaty. Niektórzy uzyskali wcześniej dotacje, a nałożenie na usługi konserwatorskie podatku oznaczało konieczność rezygnacji z projektów.

Lepiej się nie spieszyć

Projekt rozporządzenia zakłada zwolnienie dla usług konserwatorskich i restauratorskich, jeżeli spełnione zostaną trzy warunki. Po pierwsze, zabytek musi być w okresie prowadzenia prac objęty wpisem do rejestru zabytków lub wpisem do inwentarza muzeum, lub wchodzić w skład narodowego zespołu bibliotecznego. Po drugie, prace muszą być wykonywane przez osoby posiadające kwalifikacje dające uprawnienia do ich prowadzenia. Po trzecie, na ich wykonanie musi być wydane zezwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków. Nowe zasady mają obowiązywać od 1 kwietnia do końca roku.

– Aby skorzystać ze zwolnienia, wykonawcy prac, jeżeli spełnią nowe warunki, powinni zakończyć je już po wejściu w życie rozporządzenia – radzi Tomasz Grunwald, doradca podatkowy, partner w KPMG. – Obowiązek podatkowy powstaje z momentem wystawienia faktur, lecz nie później niż siódmego dnia po wykonaniu usługi. Jeśli wykonawcy skończą ją w kwietniu, usługa będzie zwolniona – wyjaśnia ekspert.

Mateusz Maj