Oszczędności Polaków: udział giełdy nie rośnie

Masowe oferty prywatyzacyjne, jakie zostały przeprowadzone w II kwartale – sprzedaż akcji PZU i Tauronu – nie przyczyniły się do zwiększenia udziału giełdy w zasobach finansowych Polaków – wynika z analizy najnowszych danych Narodowego Banku Polskiego. Bank centralny podał, że gospodarstwa domowe posiadały w końcu czerwca akcje notowane o wartości 40,3 mld złotych. To o niewiele ponad 200 mln zł więcej niż trzy miesiące wcześniej.

Z informacji podanych przez NBP wynika, że w II kwartale Polacy zwiększyli zaangażowanie w akcje o 140 mln zł. A pakiety PZU i Tauronu w transzy inwestorów indywidualnych miały wartość 3,6 mld złotych. Oznacza to, że drobni inwestorzy szybko realizowali zyski na akcjach prywatyzowanych spółek (Tauron zadebiutował na GPW ostatniego dnia II kwartału).

Niewielka skala zakupów akcji w II kwartale sprawiła, że udział akcji notowanych w ogólnej kwocie aktywów gospodarstw domowych wynosił w końcu czerwca 4 proc. i był podobny do tego w poprzednich 12 miesiącach.Tuż przed wybuchem kryzysu finansowego – w połowie 2007 r. – w spółkach giełdowych Polacy mieli ulokowane blisko 7 proc. swoich aktywów. Na początku 2009 r. udział giełdy w oszczędnościach Polaków spadł poniżej 3 proc.

Chociaż giełda stanowi niewielką część aktywów gospodarstw domowych, to akcje znajdujące się w portfelach inwestorów indywidualnych stabilizowały strukturę inwestorów na warszawskiej giełdzie. Zarówno w okresie poprzedniej hossy, jak i w czasie kryzysu Polacy posiadali 12–13 proc. akcji notowanych na GPW. Sytuacja zaczęła się zmieniać dopiero w drugiej połowie ubiegłego roku. W I półroczu 2010 r. akcje będące w posiadaniu gospodarstw domowych odpowiadały już za mniej niż 10 proc. kapitalizacji firm obecnych na warszawskiej giełdzie.

Kto wypiera Polaków z akcji? Wzrósł udział inwestorów zagranicznych, ale wyraźnie zaznaczył się także wzrost znaczenia inwestorów – innych firm. Przedsiębiorstwa niefinansowe miały w końcu grudnia ubiegłego roku akcje stanowiące 4,7 proc. kapitalizacji spółek na GPW. W końcu czerwca ich udział wynosił 7,1 proc.

Poziom polskiej „ekspozycji na giełdę” poprawia skala zaangażowania w funduszach inwestycyjnych i emerytalnych, które dużą część aktywów mają ulokowaną w akcjach spółek z GPW.

W funduszach inwestycyjnych gospodarstwa domowe miały ulokowane w końcu czerwca 66,5 mld zł. To wprawdzie o 1,2 mld zł mniej niż trzy miesiące wcześniej, jednak równocześnie o 11,9 mld zł więcej niż w końcu II kwartału 2009 r. W efekcie udział funduszy inwestycyjnych w zasobach finansowych Polaków zwiększył się z 5,7 proc. w końcu czerwca ubiegłego roku do 6,5 proc. rok później.

Fundusze emerytalne – obowiązkowe dla kilkunastu milionów Polaków – to jedyna kategoria aktywów gospodarstw domowych, której udział nieprzerwanie rośnie. W końcu czerwca bieżącego roku odpowiadały one za blisko 20 proc. ogólnej kwoty zasobów finansowych Polaków (na wykresie powyżej są ujęte w kategorii ubezpieczenia). Coraz mniejsze znaczenie mają natomiast akcje i udziały w spółkach nienotowanych. W końcu czerwca miały one wartość 83,5 mld zł, o 7,8 mld zł mniej niż trzy miesiące wcześniej. W całym pierwszym półroczu wartość udziałów kapitałowych Polaków w spółkach niepublicznych zmniejszyła się o 47,6 mld złotych.