Pożyczka może być nieopodatkowana

Sprawa dotyczyła wniosku o interpretację. Wystąpiła z nim spółka z siedzibą w Holandii. Zamierza ona zaciągać pożyczki od mieszkających w Polsce osób fizycznych oraz osób prawnych, które mają tu siedzibę. Nie są to podmioty, które świadczą profesjonalne usługi pośrednictwa finansowego. Nie są również podatnikami VAT i nie mają udziałów w spółce, która bierze pożyczkę. W chwili zawarcia umowy pieniądze będą znajdowały się na prowadzonym w Polsce rachunku bankowym pożyczkodawcy. Umowa będzie zrealizowana przez ich przelew na konto wnioskodawcy znajdujące się w Holandii. W pytaniu wskazano, iż umowy będą podpisywane zarówno w Polsce, jak i za granicą. Zgodnie z postanowieniami stron będą one podlegać prawu holenderskiemu.

Wnioskodawca spytał, czy tego rodzaju pożyczki podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Jego zdaniem nie trzeba go płacić. Wynika to z art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z nim podatkowi podlegają czynności jeżeli ich przedmiotem są:

rzeczy znajdujące się na terytorium Polski lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Polski,

rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą w sytuacji, gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce i czynności cywilnoprawnej dokonano na terytorium Polski.

Zdaniem spółki umowy, które planuje podpisać, nie spełniają żadnego z tych punktów. To dlatego, że ich przedmiotem będą prawa majątkowe wykonane za granicą. Według holenderskiej spółki taką wykładnię przepisów potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 października 2004 r. (sygn. FSK 597/04) oraz orzeczenie WSA w Warszawie z 2 marca 2005 r. (sygn. III SA/Wa 2501/04).

Izba Skarbowa w Warszawie nie zgodziła się z tym stanowiskiem. W uzasadnieniu interpretacji powołała się na art. 720 kodeksu cywilnego. Stanowi on, że przez umowę pożyczki udzielający jej zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Zdaniem izby oznacza to, że pożyczki podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli w chwili zawarcia umowy pożyczki jej przedmiot (pieniądze) znajduje się na terytorium Polski. Nie ma wtedy znaczenia, gdzie umowa została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania strony.

Sprawa trafiła do sądu. Ten uchylił interpretację. Podzielił stanowisko holenderskiej spółki, że przedmiotem umowy są prawa majątkowe. Skoro więc będą one wykonywane za granicą i tam ma siedzibę pożyczkobiorca, to umowa nie podlega opodatkowaniu (sygn. III SA/Wa 1525/09).

Konrad Piłat
Rzeczpospolita