Praca etatowa jest najlepsza? Nieprawda!

Zwiększenie elastyczności na rynku pracy przedstawiane jest jako sposób na przeciwdziałanie skutkom kryzysu gospodarczego. Jednak argumenty ekonomistów to jedno, a obawy statystycznego Kowalskiego to drugie. Większość z nas woli etat, bo kojarzony jest ze stabilizacją i bezpieczeństwem. Tym niemniej coraz częściej widzimy, że nawet najlepsza umowa nie gwarantuje nam pracy w jednej firmie od matury do emerytury, jak było to na przykład w PRL.

My, Polacy, chętnie samych siebie postrzegamy jako niezależnych indywidualistów, którzy nade wszystko cenią swobodę. Być może tacy jesteśmy na polu bitwy. Ale nie w realiach gospodarki wolnorynkowej. Choć w tej dziedzinie już coś drgnęło.

- Umowa na czas nieokreślony stopniowo przestaje być synonimem bezpieczeństwa, a ciężar przenosi się w kierunku chęci posiadania wielu możliwości zapewniających stały dopływ zamówień oraz wynagrodzenia, przy jednoczesnym poczuciu niezależności – podkreśla Maurice Delbar, prezes Start People, Agencji Pracy i Doradztwa Personalnego.

A oto, jak dzisiaj, według Start People, wygląda podejście polskich firm – no i pracowników – do elastycznych form zatrudnienia. Mówiąc krótko, jest lepiej, niż to bywało na początku transformacji ustrojowej, ale znacznie gorzej niż w innych krajach Unii Europejskiej.

To jedna z najpopularniejszych w Polsce alternatywnych form pracy. W zeszłym roku własną działalność gospodarczą uruchomiło 307 tys. osób fizycznych – wynika z danych GUS. W latach 2007-2008 ich liczba wynosiła 250-270 tys. Najtrudniej do pójścia na swoje zachęcić ludzi bez żadnego zatrudnienia – w 2009 r. tylko 65 tys. zarejestrowanych bezrobotnych zdecydowało się zostać przedsiębiorcami.

Jest to nadal bardzo popularna forma elastycznego zatrudnienia. Jednak w ubiegłym roku liczba pracowników tymczasowych zmalała. Głównym z powodu słabej koniunktury w sektorze produkcyjnych, który zatrudnia około 70 proc. wszystkich „czasowników”. Gdyby inne branże polskiej gospodarki, z usługami na czele, doceniły wreszcie czasowników czasowych, sytuacja wyglądałaby o wiele lepiej. Inna rzecz domagająca się natychmiastowej zmiany? Trzeba przełamać stereotyp „czasownika” jako nisko wykwalifikowanego pracownika fizycznego. Na rynkach Europy Zachodniej tymczasowo pracują również osoby na stanowiskach wyższego i średniego szczebla zarządzania.

W Unii Europejskiej popularne jest zatrudnienie w niepełnym wymiarze godzin, z ruchomym czasem pracy i ze zmiennym jej harmonogram. Nasze firmy podchodzą do tych elastycznych form z dużą ostrożnością. Według danych Eurostat, w krajach UE w 2008 r. 18,2 proc. pracowników zatrudnionych było w niepełnym wymiarze godzin, a w Polsce jedynie 8,5 proc.

Mirosław Sikorski/AS