Rekompensata nie musi obejmować całości strat
Pieniądze przysługują tylko za wywłaszczony grunt. Odszkodowanie za sąsiednią działkę się nie należy, ale właścicielom nieruchomości pozostaje sąd cywilny.
Odszkodowanie za wywłaszczenie części nieruchomości może być rekompensatą tylko za ten grunt, a nie za spadek wartości pozostałej części. Spadek wartości sąsiednich nieruchomości nie mieści się w pojęciu „wywłaszczenie“. Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
W 2000 r. Józefę i Kazimierza S. wywłaszczono z części nieruchomości pod budowę ulicy. W 2009 r. wojewoda lubelski podwyższył odszkodowanie za wywłaszczenie. Mimo to właściciele działki złożyli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie. Ich zdaniem odszkodowanie powinno uwzględniać nie tylko wartość wywłaszczonej działki, ale również okoliczność, że wskutek wywłaszczenia straciła na wartości pozostała część gruntu.
Lubelski WSA stwierdził, że odszkodowanie obejmuje tylko wartość rzeczywiście poniesionej szkody. Nie może więc obejmować odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości sąsiadującej z nieruchomością wywłaszczaną.
NSA, rozpatrując skargę kasacyjną, stwierdził, że odszkodowanie za wywłaszczenie ustala się w odniesieniu do nieruchomości będącej celem wywłaszczenia, a nie do tej przy wywłaszczonym gruncie.
- Wykupu pozostałej części lub rekompensaty można żądać w trybie cywilnym, a nie wywłaszczeniowym - powiedział sędzia Marian Wolanin.
- Uważam, że NSA ma rację - mówi Roman Nowosielski, adwokat z Kancelarii Nowosielski, Gotkowicz i Partnerzy. - Wywłaszczenie pod drogę publiczną jest wywłaszczeniem na cel publiczny, ale tylko tej części nieruchomości, która została odebrana właścicielom. A więc tylko za to przysługuje odszkodowanie - wyjaśnia. - Na podstawie art. 36 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym można się zaś domagać wykupu lub rekompensaty majątkowej za spadek wartości reszty nieruchomości (jeśli plan zagospodarowania uwzględniał tę drogę).
Danuta Frey
Wojciech Nurek, ekspert w dziedzinie nieruchomości z firmy RealExperts.pl
Sprawa słusznego odszkodowania pozostaje niezałatwiona. Tymczasem korzyści z inwestycji celu publicznego są wymierne, także finansowo. Do wartości wywłaszczonej nieruchomości należałoby więc dodać kwotę rekompensującą wartość pozostałych strat oraz ich konsekwencje, zamiast wikłać właścicieli wywłaszczanych nieruchomości w długotrwałe spory administracyjne i sądowe. Potwierdzają to doświadczenia innych krajów. Inaczej będzie narastać niechęć właścicieli nieruchomości do inwestycji publicznych.