Rzecznik kwestionuje emerytury mundurowe
Janusz Kochanowski zaskarżył do Trybunału Konstytucyjnego przepisy przyznające prawo do tzw. emerytur mundurowych po 15 latach służby.
W rezultacie odchodzą na emeryturę ludzie w wieku najwyższej aktywności zawodowej, czasami nawet przed czterdziestką. W 2008 r. wśród przyznanych emerytur wojskowych prawie trzecią część stanowiły świadczenia z tytułu wysługi poniżej 20 lat służby. Wśród przyznanych emerytur policyjnych było to ponad 41 proc. Większość młodych emerytów nadal pracuje.
Rzecznik praw obywatelskich uważa, że obecna szczególna regulacja ustawowa, która uzależnia nabycie uprawnień emerytalnych nie od wieku, lecz od długości okresu służby, narusza konstytucyjną zasadę równości. Emerytury mundurowe mają bowiem charakter wcześniejszych, podczas gdy uprawnienia do wcześniejszej emerytury są konsekwentnie eliminowane.
Wedle oceny rzecznika nie ma przeszkód, ażeby warunek nabycia prawa do emerytury uzależnić od osiągnięcia określonego wieku. Dziś prawo do tzw. wcześniejszej emerytury z tytułu wysługi lat jest traktowane jako ustawowy przywilej. Okres pełnionej służby traktuje się jako pracę w szczególnym charakterze. Zdaniem RPO stopniowa likwidacja możliwości wcześniejszego przechodzenia na emeryturę żołnierzy i funkcjonariuszy będzie jednak konieczna. Szczególne warunki służby oraz jej ranga i znaczenie powinny natomiast zapewniać odpowiednio wysoki poziom uposażenia i w ten sposób wyższe emerytury. Nie można także wykluczać wcześniejszego przechodzenia na emeryturę.
W obecnej sytuacji gospodarczej natomiast generalne kwalifikowanie 15 lat służby jako uprawniającej do emerytury nie ma racjonalnego uzasadnienia. Służba ta pełniona jest bowiem w różnych warunkach, często także w takich, które nie odbiegają od pracy innych osób.
Danuta Frey
Rzeczpospolita