Uczuciowi chłopcy nie awansują

Inteligencja emocjonalna (EQ) jest przereklamowana. Bo jak inaczej wytłumaczyć fakt, że „niebieskie kołnierzyki” biją na głowę „białe kołnierzyki” pod względem ilorazu EQ? Tak przynajmniej wynika z badań amerykańskiej firmy konsultingowej TalentSmart, realizowanych przez ponad pięć lat na ogromnej grupie ponad 100 tysięcy osób, od najniższego do najwyższego szczebla hierarchii zawodowej. W zestawieniu najgorzej wypadli prezesi i członkowie zarządów. Średni wskaźnik EQ u pierwszych wynosi 70,5, u drugich – 71 w 100-punktowej skali. Tymczasem poziom inteligencji emocjonalnej szeregowych pracowników to 74 pkt. Lepiej wypadli jedynie specjaliści (77) i menedżerowie liniowi (77,5).

Travis Bradberry i Jean Greaves, właściciele firmy TalentSmart, komentując te badania na łamach „Harvard Business Review”, powiedzieli, że awans top menedżerów w większym stopniu zależy od czynników twardych, czyli od wiedzy, fachowości, doświadczenia, niż od czynników miękkich, takich jak umiejętności komunikacyjne. Innymi słowy, najbardziej eksponowane stanowiska zdobywają szefowie o najwyższych kwalifikacjach merytorycznych, a ni ci, którzy najlepiej dogadują się z podwładnymi. Ale wyniki analizy można wytłumaczyć jeszcze inaczej. Mianowicie, że o sukcesie wcale nie decyduje ani wskaźnik EQ, ani merytokracja, ale tzw. inteligencja makiaweliczna. Są ludzie, którzy nie mają skrupułów, moralnych dylematów, wyrzutów sumienia. Idą po trupach do celu. Wyścig szczurów to ich ulubiony sport. Są mistrzami intryg, czarnego PR-u. Zniszczyć reputację kolegi zza sąsiedniego biurka, donieść na niego, oszukać go to dla nich tyle co splunąć.

Są nawet zawody i branże, w których najlepiej radzą sobie pozbawieni uczuć, bezwzględni cynicy. Nierzadko ludzie ci mają uszkodzone obszary mózgu, które są odpowiedzialne za emocje. Jednostki z takim profilem osobowości i z takim defektem mile są widziane na przykład w gronie maklerów giełdowych czy traderów. Tajemnica ich skuteczności tkwi w braku wrażliwości, empatii. Nie poddają się panice ani presji klientów. Są oderwani od sentymentów, rozterek, zwątpienia. W długotrwałym stresie podejmują trafniejsze decyzje finansowe niż osoby kierujące bardziej uczuciami niż chłodną kalkulacją.

To nie znaczy, że jeśli jesteś osobą emocjonalną, nie masz szans na karierę. Po prostu musisz szukać szczęścia w zawodach bardziej opartych na współpracy niż na rywalizacji. A przede wszystko swoją serdeczność musisz zrównoważyć szorstkością i bezkompromisowością – zwłaszcza gdy sytuacja wymaga uderzenia pięścią w stół.

Mirosław Sikorski