Banknoty, które w ogóle nie powinny trafić do sprzedaży. Najwięcej zamieszania wywołał "warszawski"

Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych, oprócz znanych nam doskonale banknotów o nominałach: 10, 20, 50, 100, 200, a także od niedawna 500 zł, na których widnieją wizerunki władców, produkuje także banknoty okolicznościowe. Trafiają do oficjalnej sprzedaży. Cena zazwyczaj jest wyższa niż sam nominał. Kolekcjonerzy czekają na takie okazje i ustawiają się po nie w kolejkach.

Są jednak również banknoty, które nie są kierowane nawet do kolekcjonerów, choć w praktyce cieszą się ich dużym wzięciem. Mowa o banknotach testowych. Ich wygląd często jest naprawdę fantazyjny. Produkowane są na tym samym papierze, co oficjalne pieniądze. Mają te same zabezpieczenia, a nawet jeszcze lepsze.

Służą bowiem drukarniom, do "popisania się" swoimi możliwościami i najnowocześniejszymi technologiami. Teoretycznie mogłby w przyszłości po modyfikacjach trafić do obiegu, ale banknoty testowe najczęściej rozdawane są po prostu jako ulotki podczas targów i oficjalnych konferencji. A dopiero stamtąd trafiają do kolekcjonerów, stanowiąc dla nich nie lada gratkę. Ceny w internecie sięgają nawet 2 tys. zł!

- Są to tak naprawdę wyroby banknotopodobne, jednak wypuszczane przez instytucje, gdzie normalnie powstają pieniądze. Są do nich bardzo podobne, często posiadają rozwiązanie, które jeszcze nie są nigdzie indziej stosowane. To wszystko przyciąga kolekcjonerów - wyjaśnia Wirtualnej Polsce Damian Marciniak, prowadzący swój gabinet numizmatyczny.

Marciniak zauważa, że zainteresowanie tymi banknotami w ostatnim czasie wzrasta. Zwraca uwagę szczególnie na banknot z 1996 zł o nominale 400 zł. Według informacji, na które można natrafić w internecie na jego temat, powstało ok. 600 egzemplarzy z różnymi wersjami wzorów.

- Banknot ten idealnie wpisuje się w wygląd serii "Władcy Polski", którą posługujemy się na co dzień. Widnieje na nim wizerunek Zygmunta III Wazy, a także motywy warszawskie. Był tak świetnie przygotowany, że przysporzył niemało problemów, bo niektórzy próbowali płacić nim w sklepach - mówi.

Właściciel gabinetu numizmatycznego zwraca także uwagę na jeden z nowszych banknotów z szachowym wzorem. - Wykonany jest po mistrzowsku - stwierdza krótko.

PWPW przedstawiło nam pełną listę jego zabezpieczeń:

Znak wodny
Obraz widoczny w świetle przechodzącym, uzyskiwany w trakcie formowania wstęgi papieru. Oglądając banknot pod światło można zobaczyć wizerunek szachowego „pionka” oraz filigran (ornament).

Staloryt (wklęsłodruk)
Jedna z unikatowych technik dostępna jedynie dla producentów banknotów i ważnych dokumentów państwowych; elementy wykonane tą techniką są wyczuwalne dotykiem z uwagi na osiągany podczas druku efekt „wypukłości”. Stalorytem nadrukowano m.in. portrety, pionek szachowy z efektem kątowym oraz cyfrę „64” będącą sumą pól szachownicy.

Efekt kątowy
Element graficzny ukryty w rysunku, widoczny pod odpowiednim kątem padania światła. Banknot szachy zawiera elementy z podwójnym efektem kątowym: pionek szachowy pod odpowiednim kątem nachylenia jest pokryty wzorem „szachownicy”, pod innym uwidacznia napis „chess”. Jest to element zabezpieczający optycznie zmienny.

Mikrodruki
Zminiaturyzowany tekst lub ciąg znaków, widoczny pod lupą umieszczony na przedniej i odwrotnej stronie banknotu np. na górze barierki na przedniej stronie banknotu biegnie napis „white queen” naprzemiennie z cyfra 64 (liczbą pól na szachownicy). Banknot zwiera mikrodruki stalorytnicze i offsetowe, pozytywowe i negatywowe.

Recto-verso
Obraz utworzony z dokładnie spasowanych elementów znajdujących się po obu stronach banknotu, obserwowany pod światło uzupełnia się tworząc pełny obraz – pełne korony. Nanoszony jest techniką offsetową.

Spark®
Farba zmienna optycznie -element graficzny – paw- wykonany tą farbą wykazują wyraźną zmianę barwy w zależności od kąta obserwacji – kolor przechodzi ze złotego w zielony.

Przedstawiciele PWPW obawiają się nadmiernego zainteresowania banknotami i przy każdej okazji podkreślają, że banknoty te są jedynie ulotkami i nie są na sprzedaż. Z góry uprzedzają więc, że zainteresowani nie mają się co po nie zgłaszać do instytucji. Na kolekcjonerski rynek trafiły tylko i wyłącznie za pośrednictwem osób, które otrzymały je w prezencie.

- Są wykorzystywane jako wyjątkowy upominek firmowy na targach i konferencjach branżowych, głownie za granicą. Informacje o takim banknocie są zawarte w folderze, który zwykle banknotowi towarzyszy - informuje Mariola Hoffmann, specjalista ds. komunikacji i promocji w PWPW.