Open space - gwałt na naszej psychice

- Kiedy chcę zrobić przelew, siedzący obok kolega widzi na moim monitorze stan mojego konta - uśmiecha się Ela. – Już dawno zapomniałam o prawdziwym biurku i swojej przestrzeni. W dużej firmie nikt nie dba o intymność pracownika. Żal pracującej w dużej firmie Elżbiety jest uzasadniony. Australijscy naukowcy już jakiś czas temu stwierdzili, że otwarta przestrzeń w biurze to gwałt na ludzkiej psychice, co przekłada się na poważne kłopoty ze zdrowiem. W badaniach opublikowanych przez pismo “Asia-Pacific Journal of Health Management” stwierdzili, że miejsca pracy bez ścian i drzwi sprawiają, że ludzie są bardziej zestresowani i mniej produktywni. Do tego cierpią na nadciśnienie i częściej zapadają na choroby wirusowe.

Z oczywistych powodów trudno porównywać stanowisko pracy do więziennej celi, jednak… niektórzy nie mogą się oprzeć. Niezadowoleni z przydzielonej im przestrzeni w firmie podkreślają, że obowiązująca w Polsce norma powierzchni celi więziennej wynosi 3 m kw. na jednego osadzonego. Wprawdzie jest najniższa w Europie, jednak to i tak więcej niż w wielu firmach, w których dziennie pracownicy spędzają nawet po dziesięć godzin.

Z jakiego powodu pracownikom zabrano ich biurka, umieszczając ich na wielkich przestrzeniach i sadzając jeden przy drugim?

- Open space stały się powszechne w latach 70., kiedy to idea otwartych drzwi, a przez to łatwej komunikacji stała się modna i doceniana w korporacjach – tłumaczy psycholog Małgorzata Rymkiewicz.

W jednej z warszawskich firm podczas projektowania biura powołany został zespół doradczy, składający się z przedstawicieli różnych działów. Cała grupa odpowiedzialna była za podział przestrzeni na której w przyszłości wszyscy mieli pracować. Ile osób, tyle pomysłów. Każdy miał inne upodobania. O wspólny mianownik nie było łatwo, jednak burza mózgów przyniosła oczekiwane efekty. Architekt zadbał o resztę. W wielu firmach aranżowanie przestrzeni przez pracujących tam ludzi nie wchodzi w grę. Biura projektują wyspecjalizowane firmy. Korporacjom proponują zazwyczaj open space, czyli wielkie powierzchnie na których sadza się całe grupy pracowników. Z drugiej jednak strony… - Dziś wiele osób postrzega open space jako niewygodne – mówi psycholog Małgorzata Rymkiewicz. - Przede wszystkim brakuje intymności, którą gwarantowały kilkuosobowe pokoje. Deprymująco wpływa na nas to, że każdy może zobaczyć, co robimy, jakie strony internetowe przeglądamy oraz usłyszeć co mówimy przez telefon. To podkopuje nasze poczucie
bezpieczeństwa i wpływa na podwyższenie poziomu ciśnienia krwi. Jedno z badań wykazało, że stres w takim miejscu pracy zwiększa o 16 proc. ryzyko choroby serca i o 38 proc. zagrożenie udarem.

Pracownicy skarżą się też na hałas oraz bałagan. Choć zniwelowanie tych skutków ubocznych jest stosunkowo proste, jednak uruchamia proces zmiany, który nigdy nie jest łatwy do przeprowadzenia.

Czy otwarta przestrzeń w biurze to same negatywy? Moda oczywiście przyszła z zachodu, a głównym założeniem przestrzeni typu open space było skrócenie czasu załatwiania zadań.

- Dobra wiadomość jest taka, że tak jak do każdej rzeczy, również do pracy w open space można się przyzwyczaić – uspokaja psycholog Małgorzata Rymkiewicz. - To co pomaga, to umieszczenie w swoim boksie elementów podkreślających indywidualny charakter tego miejsca i dbałość o nieprzeszkadzanie sobie wzajemnie Najważniejszą rzeczą jest jednak pozytywne nastawienie z postrzeganiem plusów, które są wpisane w ten sposób organizacji przestrzeni biurowej. Szybka komunikacja, poczucie pracy w grupie, łatwość załatwiania spraw i docierania do właściwych osób.

Tego typu organizacja przestrzeni ma też sprzyjać stworzeniu demokratycznych warunków pracy. Menadżerowie akcentują wzrost efektywności oraz polepszenie komunikacji w firmie. Cóż, w większości firm otwarte biuro nie dotyczy kadry kierowniczej. Dla nich tworzy się sprzyjające twórczej pracy enklawy wyobcowania.

ml/MA