Co właściwie będzie robił prezydent i ile będzie zarabiać?

*W pierwszych miesiącach 2010 roku prezydent Polski zarabiał brutto 20 tys. 137 zł 64 gr miesięcznie. Głowy bogatszych państw, jak USA czy Francja, otrzymują kilkakrotnie więcej. Barack Obama pobiera w przeliczeniu ok. 100 tys. zł prezydenckiej pensji. Prezydenckie zarobki Nicholasa Sarkozy’ego czy Angeli Merkel wynoszą 80 tys. zł. *

Kiedyś zarabiali mniej

Ile powinien zarabiać prezydent kraju? Na to pytanie brak dobrej odpowiedzi. W każdym przypadku odpowiedź będzie zależała od tego, jak postrzegamy jego działalność.

Wysokość pensji polskiego prezydenta reguluje ustawa o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe z 1981 roku. Na oficjalnej stronie prezydenta Polski możemy przeczytać, że jego zasadnicze wynagrodzenie wynosiło w ostatnim czasie 12 tys. 365 zł i 22 grosze brutto. Do tego dochodził dodatek funkcyjny w wysokości 5,3 tys. zł i dodatek za wysługę lat.

Natomiast małżonka prezydenta nie pobierała żadnego wynagrodzenia. Jej udział w licznych akcjach społecznych oraz promujących kulturę polską miał wyłącznie charakter charytatywny. Nie przewiduje się także możliwości podjęcia przez polską Pierwszą Damę jakiejkolwiek pracy zarobkowej.

O ile w ostatnich latach wzrosły prezydenckie zarobki? Tygodnik „Polityka” w listopadzie 2001 podawał, że polski prezydent – był nim Aleksander Kwaśniewski – otrzymuje zasadniczą pensję w wysokości 11 tys. 224 zł 92 gr. Łącznie z dodatkiem stażowym i funkcyjnym, a bez premii i „trzynastki”, głowa państwa polskiego zarabiała wówczas 18 tys. 280 zł 58 gr.

Natomiast Lech Wałęsa pod koniec swojej pięcioletniej prezydentury zarabiał 6 tys. 484 zł brutto. W 1994 dostał również 17 178 zł nagrody rocznej. Osobna ustawa określa wysokość uposażenia byłych prezydentów RP. W przypadku Lecha Wałęsy i Aleksandra Kwaśniewskiego jest ono na jednakowym poziomie. Wynosi obecnie 6 tys. 182 zł i 61 gr brutto. Natomiast Wojciech Jaruzelski nie pobiera z tego tytułu żadnych pieniędzy.

Pracują, a umów nie podpisują

Ciekawe jest przy tym, iż prezydent Polski pobiera pensję, mimo że… nie jest przez nikogo zatrudniony. Nie podpisuje umowy o pracę i nie nawiązuje z nikim tzw. stosunku pracy. Składa przysięgę przed Sejmem i Senatem, co jest równoznaczne z objęciem prezydenckiego urzędu na okres pięciu lat.

Prezydenci zarabiają sporo, a wieloma wydatkami nie muszą sobie zaprzątać głowy. Dostają od państwa mieszkanie, samochód i ochronę. Nie płacą rachunków za energię elektryczną czy telefony. Wypoczywają w ośrodkach rządowych. Mogą korzystać z bezpłatnej opieki lekarskiej w lecznicy Ministerstwa Zdrowia. Te uprawnienia przysługują im ze względu na piastowane stanowisko. Sami natomiast płacą za swoje ubrania czy prywatne potrzeby.

Czy można zaryzykować stwierdzenie, że prezydenci wszystkich krajów, w tym Polski, ciężko pracują na zarabiane pieniądze? Są wśród nich ludzie aktywniejsi i bardziej bierni – jak wszędzie. Wolnego czasu mają z reguły niewiele, obowiązków mnóstwo. Dochodzi do tego świadomość, że cały czas są na świeczniku. Każdy, kto chce, może dokładnie śledzić ich poczynania. Media informują o nich szczegółowo, komentując każde drobne potknięcie, błąd czy niekonsekwencję.

Za co ta kasa?

Zakres zadań prezydenta Polski jest niezwykle szeroki. W oficjalnych dokumentach są one opisywane ogólnikowo. W praktyce jednak łączą się z niezliczoną ilością wyjazdów, rozmów, narad i godzinami pracy za biurkiem.

Do najważniejszych obowiązków prezydenckich należy dbałość o przestrzeganie Konstytucji i bezpieczeństwo państwa, a także jego reprezentowanie na arenie międzynarodowej. Prezydent ratyfikuje i wypowiada umowy z innymi państwami. Mianuje i odwołuje ambasadorów. Jako dowódca polskich sił zbrojnych mianuje dowódców wojskowych. Poprzez prawo zawetowania ustaw ma też możliwość wpływania na polskie prawodawstwo. Może uchylać orzeczenia sądowe. Tak naprawdę prezydent ma bardzo szerokie pole do działania i od niego zależy, w jakim stopniu wykorzysta te możliwości.

Praktyka dowodzi, że prezydenci wywierają duży wpływ na obraz swojego państwa na świecie. Wiemy, że niekiedy opinie o nich za granicą i w kraju nie idą ze sobą w parze. Bywa też, że ich pracę negatywnie weryfikuje czas.

Tomasz Kowalczyk