Gry komputerowe. Rzecznik chce większej kontroli nad ich sprzedażą

"W aktualnym stanie prawnym w Polsce nadal nie funkcjonują ograniczenia w dostępie dzieci i młodzieży do tego typu gier" - napisała rzecznik praw obywatelskich prof. Irena Lipowicz w liście skierowanym do wicepremiera i ministra gospodarki Janusza Piechocińskiego.

RPO zaznaczyła, że sprzedawcy w Polsce nie mają obowiązku kontrolowania wieku osób kupujących gry komputerowe. "Rozwiązanie przedstawionego problemu dostrzegam we wprowadzeniu prawnie uregulowanej kontroli obrotu grami komputerowymi w zakresie tytułów, które ze względu na określone wątki, nie powinny być dostępne dla dzieci i młodzieży" - napisała Lipowicz.

Wskazała, że w Wielkiej Brytanii za sprzedaż gier osobom niespełniającym wymagań wiekowych grozi 5 tysięcy funtów grzywny lub do 6 lat pozbawienia wolności.

Biuro prasowe ministerstwa gospodarki w komunikacie poinformowało, że "uzasadniona troska" o bezpieczeństwo nieletnich użytkowników gier nie powinna prowadzić do ograniczania swobody prowadzenia działalności gospodarczej.

"Istotne w tym zakresie jest przede wszystkim zapewnienie rodzicom dostępu do pełnej informacji na temat gier i zagrożeń związanych z ich użytkowaniem. Rozwiązania mające na celu regulowanie dostępu do gier w formie np. nakazu kontrolowania przez sprzedawcę wieku kupującego mogłyby być nieskuteczne" - podkreślił resort w komunikacie.

Gry można nabyć również poprzez sprzedaż wysyłkową czy za pośrednictwem internetu, czyli - w opinii ministerstwa gospodarki - kanałami, wobec których tego typu restrykcje nie odniosłyby przewidywanego skutku.

Od 2009 roku w Polsce stosowany jest Ogólnoeuropejski System Klasyfikacji Gier (Pan European Game Information - PEGI), w ramach, którego na opakowaniach gier oznaczana jest m.in. grupa wiekowa, do której skierowana jest dana produkcja; pojawiają się również ostrzeżenia dotyczące kontrowersyjnych elementów (np. przemocy, narkotyków czy wulgarnego języka).

Lipowicz chwali PEGI, ale podkreśla, że jest on tylko pewnego rodzaju sugestią dla konsumenta o treściach, jakie zawiera dany produkt oraz grupie wiekowej, dla której jest on odpowiedni. "W rzeczywistości tego typu oznaczenie stanowi niezmierzoną reklamę i zachętę dla nieświadomych zagrożenia dzieci i młodzieży" - podkreśliła Lipowicz.

Według ministerstwa gospodarki system PEGI jako obowiązujący i sprawdzony wielu krajach na świecie stanowi skuteczny sposób informowania o treściach i zawartości gier. Dlatego - w opinii resortu - jego upowszechnienie wraz ze wsparciem edukacji społecznej w tym zakresie adresowanej do sprzedawców, rodziców i przedstawicieli branży powinno przyczynić się do zapewnienia bezpieczeństwa nieletnim użytkownikom gier.

Socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego związany z Polskim Towarzystwem Badania Gier Stanisław Krawczyk zwraca uwagę, że przy zakupie gier przez internet trudno będzie wiarygodnie sprawdzić wiek.- Ponadto nowe prawo mogłoby osłabić oficjalną dystrybucję na korzyść nieformalnej (tzw. piractwa). Być może skuteczniejszym rozwiązaniem byłyby kampanie informacyjne skierowane do rodziców, takie jak akcja "Graj bezpiecznie z PEGI" - podkreślił Krawczyk.

Dziennikarz zajmujący się branżą gier i historyk idei związany z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu Maciej Kozłowski zwrócił uwagę, że działania przeciwko przemocy w grach mogą być "mieczem obosiecznym".

- W niektórych wypadkach faktycznie przyniosły pozytywny skutek jak np. powstanie klasyfikacji PEGI czy amerykańskiego ratingu ESRB, ale z drugiej strony zachęciły też niektórych twórców do celowego zamieszczania kontrowersyjnych elementów w grach. Uzyskany w ten sposób rozgłos wielokrotnie przyczynił się do ich komercyjnego sukcesu. Jeśli nasze podejście się nie zmieni, produkcji oferujących niewiele więcej ponad rzeź będzie tylko przybywać - podkreślił Kozłowski.