Jak rozliczyć podatkowo umowę sponsoringu

Najczęściej scenariusz wygląda tak: sponsor płaci, a sponsorowany promuje go i wystawia fakturę na usługę reklamową. Rozliczenie może się skomplikować, jeśli sponsor przekazuje na imprezę nagrody. Spójrzmy na problem opisany przez czytelnika.

Firma sprowadza karmę dla zwierząt. Często uczestniczymy w krajowych i zagranicznych wystawach zwierząt domowych, na których jesteśmy sponsorami nagród. Najczęściej są to puchary dla zwycięzców z naszym logo. W zamian za to organizator imprezy umieszcza reklamę naszej firmy w katalogu wystawy, podając jednocześnie nas jako sponsora nagród. Możemy też na terenie wystawy umieszczać banery z naszą reklamą, rozdawać ulotki itp. Oczywiście te czynności są opisane w umowie. Kupując nagrody dostajemy faktury, a wydatki zaliczamy do kosztów podatkowych. Czy przy przekazywaniu pucharów każda ze stron umowy powinna za swoje świadczenie wystawić faktury? My za "sprzedaż" nagród, a organizator wystawy za czynności reklamowe? - pyta czytelnik DF.

Finansujemy imprezę...

Zacznijmy od samego pojęcia sponsoringu. Nie jest ono zdefiniowane w przepisach podatkowych. Pojawia się wprawdzie w regulacjach z innych gałęzi prawa, np. w prawie farmaceutycznym, jednak jego definicja służy wówczas jedynie do interpretacji w kontekście tego aktu prawnego. Dlatego też, aby zakwalifikować dany rodzaj działalności do sponsoringu, organy podatkowe posługują się definicjami słownikowymi. Tak więc "sponsor" to instytucja lub osoba prywatna finansująca w całości lub częściowo jakieś przedsięwzięcie, program, imprezę, często w zamian za reklamowanie własnej działalności. Natomiast "sponsoring" to działalność marketingowa polegająca na wydatkowaniu pieniędzy lub środków rzeczowych przez producentów towarów lub usług na wspieranie społecznie użytecznej działalności (np. sportowej, kulturalnej, oświatowej itp.) w celu wywołania pozytywnego wizerunku danej firmy, promocji danej marki bądź nawet konkretnego produktu (choć najczęściej sponsoring nie wiąże się z konkretnym produktem czy usługą).

...a organizator nas reklamuje

Z interpretacji organów podatkowych wynika, że co do zasady umowa sponsoringu powinna być zakwalifikowana jako zakup usługi reklamowej. Usługa ta polega np. na możliwości zainstalowania banerów reklamowych z logo firmy bądź na wręczaniu ulotek informujących o sponsorze i prowadzonej przez niego działalności. Wzajemne, ekwiwalentne świadczenie sponsora może być wyrażone jako obowiązek zapłaty określonej kwoty bądź też przekazania świadczeń rzeczowych lub usług. W tym drugim przypadku najczęściej będą to towary i usługi, które organizator danej imprezy, tj. sponsorowany, przeznaczy na nagrody dla laureatów.

Tak też zakwalifikował umowę sponsoringu Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 16 stycznia 2003 r. (III SA 1602/01), potwierdzając za urzędem statystycznym (który w tej sprawie dokonał klasyfikacji), że "usługa polegająca na podawaniu nazwy, logo oraz innych danych sponsora (...) w zamian za przekazanie przez niego pewnej kwoty pieniężnej lub przedmiotów rzeczowych na rzecz świadczącego tego typu usługę, mieści się w grupowaniu usługi reklamowe pozostałe".

Umowa musi być szczegółowa

Przed przystąpieniem do sponsorowania danej imprezy bardzo ważne jest zawarcie umowy, która precyzyjnie będzie opisywała wzajemne świadczenia stron oraz wskazywała ich wartość.

Bez tego istnieje ryzyko, że organ podatkowy skorzysta z art. 199a ordynacji podatkowej. Przepis ten mówi, że przy klasyfikacji danej czynności prawnej decyduje jej treść, a nie nazwa nadana przez strony. Jeżeli więc sponsoring przyjmuje jednostronną formę finansowania, organy podatkowe mogą uznać go za umowę darowizny. W takim wypadku wydatki sponsora nie będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

Bartłomiej Sikora
Autor jest doradcą podatkowym w kancelarii Gide Loyrette Nouel

Pamiętaj o obowiązkach płatnika
Jeśli nagroda nie jest zwolniona z podatku, firma, która ją przekazuje zwycięzcy, musi go potrącić i przekazać do urzędu. W przypadku nagród rzeczowych trzeba pobrać podatek od zwycięzcy jeszcze przed udostępnieniem wygranej. Jeśli sponsor chce tego uniknąć, powinien w umowie precyzyjnie opisać tryb przekazania nagród na rzecz sponsorowanego. Powinno z tego wynikać, że obowiązki związane z rozliczeniem podatku spoczywają na sponsorowanym.

Pokazując się na imprezie, promujesz firmę

Sponsorując znaną imprezę, reklamujemy własną firmę, wydatki mogą więc być kosztem. Kłopoty pojawią się, jeśli fiskus uzna to za reprezentację.

Wydatki na reklamę nie są już (od 1 stycznia 2007 r.) limitowane i mogą być zaliczane w całości do kosztów, nawet jeśli jest skierowana do ograniczonego kręgu osób. Nie można jednak odliczyć od przychodu kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Pojawia się więc problem, kiedy dany wydatek będzie uznany za reklamę, a kiedy za reprezentację. Definicje słownikowe....

Przepisy nie definiują tych pojęć. Dlatego przy ich interpretacji trzeba przede wszystkim odwołać się do języka potocznego i posłużyć się definicjami słownikowymi. Reklamą będzie więc "działanie polegające na zachęcaniu potencjalnych klientów do zakupu określonych towarów i usług" ("Uniwersalny słownik języka polskiego" pod redakcją prof. Stanisława Dubisza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007), natomiast reprezentacja to "okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związana ze stanowiskiem, pozycją społeczną" (M. Szymczak PWN, Warszawa 1981 t. II, s. 48).

Takie definicje słownikowe przytoczył Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 12 czerwca 2008 r. (III SA/Wa 157/08). Odnosząc się do ustaw podatkowych, WSA stwierdził, że reprezentacja to "działanie polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi związane z przyjmowaniem i utrzymywaniem delegacji lub kontrahentów, uczestniczeniem w przyjęciach (...) reprezentacja nie musi odnosić się do okazałości a odnosi się do dobrego reprezentowania firmy, które może polegać na wystroju firmy, jej logo, tablicach informacyjnych, sposobie podejmowania reprezentantów i kontrahentów".

...nie zawsze wystarczą

Sąd zastrzegł jednak, że bez legalnej definicji tych pojęć nie można wypracować uniwersalnej zasady, która mogłaby być stosowana przez wszystkich, w każdej sprawie. Aby ocenić, czy dane działania można uznać za reklamę, reprezentację czy innego rodzaju działalność, konieczna jest analiza całokształtu okoliczności faktycznych konkretnej sprawy. Za każdym razem, w celu uznania określonego działania za reklamowe, trzeba ustalić, czy dochodzi do rozpowszechniania informacji (promowania) określonego towaru, usługi lub firmy. W przypadku reprezentacji chodzi natomiast o stworzenie jak najkorzystniejszego wizerunku firmy.

Logo na nagrodach

Nie powinno być jednak wątpliwości, że wydatki na banery reklamowe, ulotki i inne nośniki umieszczane (rozdawane) w miejscu, gdzie odbywa się sponsorowana impreza, można uznać za koszty reklamy. Będą więc w całości zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Czy tak będzie też w przypadku nagród bądź innych przedmiotów przekazywanych sponsorowanemu (np. pucharów)? Niestety, organy podatkowe mogą zakwestionować ich odliczenie.

Przykładowo w interpretacji z 11 września 2007 r. (1472/ROP1/423–238/07/ MF) Drugi Mazowiecki Urząd Skarbowy uznał, że przekazanie sponsorowanemu materiałów opatrzonych widocznym logo spółki lub hasłem promującym określone wyroby lub usługi firmy to działanie reklamowe, a wydatki będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Natomiast w przypadku gdy są to wartościowe przedmioty, a samo logo spółki jest umieszczone w dyskretny, nierzucający się w oczy sposób, to wręczenie takiego przedmiotu ma na celu w istocie stworzenie wizerunku firmy i jej reprezentację. A wydatki nie będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

W gruncie rzeczy taka interpretacja niczego nie wyjaśnia wprowadzając dodatkowe komplikacje. Jaka bowiem kwota jest granicą uznania danego towaru za wartościowy? Co to znaczy, że logo umieszczone jest dyskretnie, w sposób nierzucający się w oczy? Na te pytania nie da się udzielić innej odpowiedzi niż ta, że każda sprawa musi być rozpatrywana indywidualnie.

Oczywiście trzeba też pamiętać, że dla sponsorowanego otrzymane od sponsora pieniądze bądź towary stanowią przychód podatkowy.

*Zapłata za usługę *
W razie ewentualnego sporu z urzędem podatnicy mogą argumentować, że towary (np. puchary) przekazane na sponsorowaną imprezę są formą zapłaty ze kupioną usługę reklamową. Jeśli bowiem firma płaci za nią gotówką, nie ma wątpliwości, że wydatek jest kosztem. Wtedy nie miałoby znaczenia, czy logo jest widoczne, czy też "umieszczone w dyskretny, nierzucający się w oczy sposób". Jednak organy podatkowe wrzucają do jednego worka towary reklamowe przekazywane sponsorowanemu w celu wykorzystania ich na danej imprezie oraz towary, które nie mają służyć do reklamy sponsora, lecz stanowią ekwiwalent pieniężny ceny, jaką ma zapłacić za usługę.

Dajesz towary, wystawiasz fakturę

Jeśli sponsor płaci pieniędzmi, sponsorowany wystawia mu fakturę za usługi reklamowe. Inaczej jest, gdy przekazuje towary.

Wtedy fakturę powinien wystawić też fundator.
Przy umowie sponsoringu z reguły mamy do czynienia ze świadczeniem na rzecz sponsora usługi reklamowej, która powinna być udokumentowana fakturą. Jeżeli sponsoring przybiera formę umowy barterowej (np. w zamian za reklamę na imprezie organizowanej przez sponsorowanego sponsor zobowiązuje się do przekazania nagród rzeczowych), wówczas obie strony powinny wystawić faktury wykazujące wartość wzajemnych świadczeń.

Związek z działalnością

Co w sytuacji, gdy okaże się, że mimo zawartej umowy sponsoringu sponsor dokonał jednostronnego nieodpłatnego przekazania towarów na rzecz sponsorowanego? Jeśli przekazanie nastąpiło na cele związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem (tj. na cele reprezentacji i reklamy), taka czynność nie będzie opodatkowana VAT. Nie jest bowiem uważana za sprzedaż w rozumieniu ustawy o VAT.

Potwierdzają to sądy, np. WSA w Warszawie w wyroku z 20 listopada 2007 r. (III SA/Wa 1268/07). Orzeczenie to dotyczyło sytuacji, w której podatnik przekazał nieodpłatnie towary swoim klientom w ramach programu lojalnościowego. Nie uzyskał zatem w zamian żadnego świadczenia zwrotnego, poza czysto reprezentacyjną funkcją.

Warto jednak pamiętać, że w przypadku klasycznej umowy sponsoringu świadczenie sponsora nie będzie uznane za nieodpłatne z uwagi na otrzymanie usługi reklamowej. Przekazanie towaru będzie więc uznane za nieodpłatne tylko wtedy, gdy sponsor nie otrzyma od drugiej strony świadczenia.

Czasami faktura wewnętrzna

Może też okazać się, że towary zostały przekazane nieodpłatnie na cele niezwiązane z działalnością (a sponsorowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy ich zakupie). Wówczas sponsor (a właściwie darczyńca) będzie zobowiązany do tzw. samoopodatkowania, tj. wystawienia faktury wewnętrznej. Będzie tak, gdy działanie firmy nie jest ani reklamą, ani reprezentacją (świadczyć może o tym np. brak logo przedsiębiorcy na nagrodzie bądź brak informacji o sponsorze nagród).

Bartłomiej Sikora

Fiskus pozwala na odliczenie kosztów

Przedsiębiorca, który finansuje różne imprezy i przedsięwzięcia (charytatywne, konkursy, zawody) i w zamian za to jest promowany, może zaliczyć wydatki do kosztów. Spójrzmy na kilka interpretacji organów podatkowych.

1. Spółka sponsoruje zawody karate. Organizator imprezy zobowiązał się do działań reklamowych i promocyjnych "w celu zwiększenia popularności sponsora, jego renomy oraz dotarcia do szerokiego grona odbiorców jego produktów". Między innymi wyeksponuje jego logo na swojej stronie internetowej oraz na plakatach, kartach wstępu, zaproszeniach, zajmie się dystrybucją materiałów promocyjnych, zamieści baner reklamowy na hali w czasie zawodów i podczas konferencji prasowej. Za swoje usługi wystawi fakturę. Czy sponsor może zaliczyć wynagrodzenie do kosztów? Tak, "do wysokości równowartości ceny za reklamę, tj. wartości usług reklamowych wyświadczonych przez sponsorowanego" (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 30 listopada 2007 r., ILPB3/423-85/07-4/EK).
2. Spółka zmodernizowała place zabaw, w zamian za to zamieszczono na nich tablice reklamowo-informacyjne. Można się z nich dowiedzieć, komu dzieci zawdzięczają dobre warunki do zabawy. Jest tam także logo sponsora oraz znaki towarowe sprzedawanych produktów (notabene dla dzieci). Wpływa to na większą znajomość produktu wśród konsumentów, zachęca ich do zakupów i przywiązuje do marki. Poza tym sfinansowanie całej akcji kształtuje pozytywny wizerunek firmy. Dlatego – zdaniem podatnika oraz urzędu - inwestycję można zaliczyć do kosztów podatkowych. Jak czytamy w interpretacji: "Promowanie nazwy podmiotu sponsorującego, jego logo i zastrzeżonych znaków towarowych podatnika wpływa na reklamę produktów spółki (rozpoznanie marki i produktu podatnika), na zwiększenie popularności spółki i jej produktów i w konsekwencji może realnie przyczynić się do zwiększenia obrotów spółki" (interpretacja Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 23 maja 2007 r., 1472/ROP1/423-122/07/KUKM).
3. Firma zajmująca się wydobywaniem, przetwarzaniem i sprzedażą kruszyw bazaltowych regularnie finansuje miejski klub sportowy. Klub za to wprowadził sponsora do nazwy, umieścił banery i reklamy na stadionie, a jego zawodnicy występowali w strojach z firmowym logo. Urząd skarbowy przyznał, że akcja sponsoringowa ma na celu "spotęgowanie renomy podatnika, podwyższenie stopnia jego popularności w środowisku społecznym oraz zwiększenie jego zysków (...) a promowanie nazwy podmiotu sponsorującego może zaowocować większą liczbą klientów, zwłaszcza lokalnych, prowadzących roboty budowlane na terenie powiatu, co przyczyni się do zwiększenia przychodów ze sprzedaży" (interpretacja Urzędu Skarbowego w Lwówku Śląskim z 19 stycznia 2007 r., 423/1/24/PD/ 5-1/06).

-wp

Czytelnicy pytają, dF odpowiada

Wynagrodzenie jak za zlecenie

- Jak rozliczyć podatek, jeśli sponsorujemy (w zamian za usługi reklamowe) osobę fizyczną, która nie prowadzi działalności gospodarczej? Czy musimy od jej wynagrodzenia potrącić zaliczkę?

Wydaje się, że gdy sponsorowany nie prowadzi działalności gospodarczej, wynagrodzenie za usługę reklamową powinno być rozliczone tak jak przychody z umowy-zlecenia (czyli z działalności wykonywanej osobiście). Tak więc to na sponsorze ciążą obowiązki związane z rozliczeniem zaliczki na podatek (musi ją potrącić z wynagrodzenia i odprowadzić do urzędu).

Potwierdza to interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 22 stycznia 2008 r. (IBPB2/415-283/07/BD/KAN-1633/10/07). Spółka podpisała umowę sponsoringu z osobą fizyczną - menedżerem drużyny piłkarskiej. Spółka przekazuje pieniądze, a menedżer ma ją promować, m.in. eksponować jej nazwę i logo na zawodach sportowych, a także na strojach i sprzęcie. Ponieważ sponsorowany nie prowadzi działalności gospodarczej, spółka zapytała fiskusa o zasady rozliczenia jego wynagrodzenia. Jej zdaniem należy to zrobić tak, jak przy umowie-zleceniu. Sponsoring jest bowiem umową nienazwaną, do której ma zastosowanie art. 750 kodeksu cywilnego. Przepis ten mówi, że do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami kodeksu cywilnego, stosuje się odpowiednio regulacje o zleceniu. Tak też uważa katowicka izba skarbowa.

Zdarza się jednak, że urzędy zaliczają takie świadczenie do przychodów z tzw. innych źródeł. Przykładowo spółka handlująca artykułami medycznymi i rehabilitacyjnymi zapytała o rozliczenie osób niepełnosprawnych, którym dofinansowała sprzęt (wózki, podnośniki, schodołazy). W zamian za to miały reklamować te wyroby w miejscach publicznych. Tak wynika z umowy sponsoringu. Jak opodatkować wynagrodzenie osób niepełnosprawnych? To przychód z innych źródeł, o którym mówi art. 10 ust. 1 pkt 9 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o PIT - odpowiedział Łódzki Urząd Skarbowy w interpretacji z 16 listopada 2005 r. (ŁUS-II-2-415/18/05/AG). W takim wypadku sponsor musi poinformować urząd (na formularzu PIT-8C) o przekazywanych świadczeniach. Ma na to czas do końca lutego następnego roku. Nie musi natomiast potrącać podatku.

-wp

Rzeczpospolita