Program "Rodzina 500+". Senat nie ma nic przeciwko jego uszczelnianiu
Senat poparł ustawę wprowadzającą zmiany w programie "Rodzina 500+". Senatorowie nie zgodzili się na wprowadzenie do niej poprawek, o co wnioskowała opozycja. Ustawa ma m.in. uszczelnić rządowy program wsparcia rodzin oraz ułatwić zakładanie żłobków. Głosowanie odbyło się w nocy z piątku na sobotę.
Za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin zagłosowało 56 senatorów. 29 było przeciw.
Tym samym senatorowie nie głosowali nad poprawkami rekomendowanymi przez komisje ani nad wnioskami mniejszości.
Poprawki i wnioski mniejszości dotyczyły m.in. wynagrodzenia niań, zamrożenia progów dochodowych, wymagań przeciwpożarowych i sanitarnych oraz lokalowych w żłobkach i klubach dziecięcych.
Ustawa jest efektem przeglądu systemów wsparcia rodzin, do przeprowadzenia którego zobowiązała MRPiPS ustawa wprowadzająca program 500+. Główne zasady programu pozostają takie jak dotychczas, zmiana ma zlikwidować niepożądane zjawiska związane z systemem świadczeń, np. dopasowywanie dochodu do kryterium uprawniającego do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko, niezgodne ze stanem faktycznym deklarowanie samotnego wychowywania dziecka; ma też doprecyzować niektóre przepisy, np. dotyczące ustalania prawa do świadczenia wychowawczego na dzieci pozostające pod opieką naprzemienną rodziców nietworzących rodziny. Ustawa ma także ujednolicić i doprecyzować przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych i ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
W ustawie zaproponowano, by osoba deklarująca samotne wychowywanie dziecka musiała mieć ustalone alimenty na rzecz dziecka od drugiego rodzica. Ustawa zapobiec ma też rozwiązywaniu stosunku pracy, a następnie ponowne jego nawiązywanie z tym samym pracodawcą na innych warunkach, by wyłudzić świadczenie. Jeśli takie działanie nastąpiłoby przed upływem trzech miesięcy, nie byłoby traktowane jako utrata dochodu - zapisano w ustawie.
Rok programu Rodzina 500+. Jakie zmiany nas czekają?
Ponieważ prawo do świadczenia mają tylko rodziny mieszkające w Polsce, nowelizacja przewiduje, że w przypadku wątpliwości co do spełnienia tego warunku, gmina będzie mogła wezwać osobę otrzymującą świadczenie wychowawcze do osobistego złożenia wyjaśnień.
Na mocy ustawy od 1 sierpnia będzie można już składać wnioski o świadczenia na nowy okres zasiłkowy, który rozpocznie się 1 października. Nowy termin dotyczy nie tylko świadczenia wychowawczego, lecz także świadczeń rodzinnych i z funduszu alimentacyjnego. W tym roku internetowe i papierowe wnioski będą mogły być składane od 1 sierpnia, a od przyszłego roku przez internet będzie można składać wnioski o miesiąc wcześniej - od 1 lipca.
Wśród zmian zaproponowanych w ustawie jest też anulowanie planowanego od listopada br. wzrostu kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych oraz wzrostu wysokości świadczeń rodzinnych. W uzasadnieniu projektu wskazano, że weryfikacja ta zakłada wzrost kryteriów oraz wzrost niektórych świadczeń rodzinnych o ok. 5-7 zł.
Resort argumentował, że podwyżkę zaplanowano w 2015 r, a po wprowadzeniu programu 500+ (1 kwietnia 2016 r.) sytuacja rodzin się zmieniła - każda osoba, która spełnia kryteria dochodowe uprawniające do świadczeń rodzinnych, otrzymuje też świadczenie 500 plus na każde dziecko, bo kryterium uprawniające do niego to 800 zł na osobę w rodzinie (1200 zł, jeśli w rodzinie jest dziecko z niepełnosprawnością), a przy świadczeniach rodzinnych próg wynosi 674 zł (lub 764 zł).
Wprowadzono też zmiany dotyczące obsługi wniosków składanych w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Dotychczas zajmowały się tym urzędy marszałkowskie, po zmianach zadania te przejmą wojewodowie.
Resort chce też ułatwić zakładanie żłobków i obniżyć koszty opieki nad najmłodszymi dziećmi. W tym celu w ustawie zaproponowano m.in. likwidację obowiązku posiadania w żłobku i klubie dziecięcym dwóch sal, z zastrzeżeniem, że trzeba zapewnić miejsce na odpoczynek dla dzieci. Żłobki i kluby dziecięce będą też zwolnione z opłat od nieruchomości, tak jak np. przedszkola.
Resort chce też - w celu rozwijania sieci żłobków i tym samym aktywizacji zawodowej rodziców - wykorzystać m.in. środki z Funduszu Pracy.
MRPiPS szacuje, że w ciągu 2-3 lat utworzonych zostanie ok. 110 tys. miejsc, tak aby ok. 33 proc. dzieci w wieku 1-3 lata było objętych opieką instytucjonalną. Opłaty ponoszone przez rodziców spadłyby do ok. 400 zł miesięcznie. Jednocześnie ustawa przewiduje zmniejszenie dofinansowania z budżetu państwa na zatrudnienie niani.
Zgodnie ze zmianami w ustawie o Karcie Dużej Rodziny od 2019 r. uprawnionymi do niej będą rodzice, którzy kiedykolwiek mieli na utrzymaniu co najmniej troje dzieci.
Nowa ustawa wprowadza zmiany w ustawach: o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, o świadczeniach rodzinnych, o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, o Karcie Dużej Rodziny.
Ustawa ma wejść w życie 1 sierpnia, poza kilkoma wyjątkami, które mają zacząć obowiązywać od 2018 r. i 2019 r.