Religia w szkołach w Europie. Kraje, w których lekcje religii opłacane są z budżetu

W Polsce religię do szkół wprowadzono w 1990 r. Zgodnie z rozporządzeniem rodzice mogą wybrać, czy dziecko będzie chodzić na lekcje religii, etyki, czy w ogóle nie będzie uczestniczyć w żadnych z tych zajęć. A jak to wygląda w innych krajach Europy?

W 15 krajach Unii Europejskiej nauka religii w szkołach państwowych nie jest obowiązkowa. Oprócz Polski są to: Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Hiszpania, Irlandia, Litwa, Łotwa, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Węgry i Włochy.

W krajach tych szkoły najczęściej proponują uczniom nie uczęszczającym na lekcje z religii zajęcia alternatywne. W Czechach tego wyboru uczniowie nie mają. Osoby nie biorące udziału zajęciach kończą naukę wcześniej. Co ciekawe, mimo że u naszych sąsiadów lekcje religii nie są obowiązkowe, to można z niej zdawać maturę. Religię na świadectwie dojrzałości można otrzymać w Austrii, Irlandii, Finlandii i pięciu krajach związkowych Niemiec.

We Francji, Holandii i Słowenii zajęcia z religii organizowane są na terenie pozaszkolnym przez związki religijne. We Francji, ze względu na radykalnie rozumianą zasadę świeckości, nie prowadzi się lekcji religii w budynkach państwowych. Jednak każda szkoła publiczna ma obowiązek zagwarantowania jednego wolnego popołudnia w tygodniu na naukę religii poza szkołą. Koszty pokrywają Kościoły, rodzice i związki wyznaniowe. Ten model jednak nie obowiązuje na terenie dwóch departamentów Francji: Alzacji i Lotaryngii. Nauka religii w szkołach publicznych jest tam obowiązkowa, w formie, w jakiej istniała na tych terenach, zanim zostały włączone do państwa francuskiego.

W Luksemburgu religię ze szkół wycofano w 2015 roku. Zamiast tego przedmiotu zaproponowano uczniom lekcje o charakterze świeckim: "wychowanie do wartości". To jeden ze sposobów, który ma w tym kraju spowodować bardziej wyrazisty rozdział między Kościołem a państwem. Do tej pory oceny z religii były uwzględniane tu na szkolnych świadectwach.

Dania jest jednym z krajów, w których nauka religii jest obowiązkowa. W szkołach prowadzone są lekcje "wiedzy o chrześcijaństwie", które mają niewiele wspólnego z katechizacją. Jest to przedmiot obowiązkowy we wszystkich typach szkół przez 10 lat nauki. Z obowiązku uczęszczania na zajęcia mogą być zwolnieni tylko uczniowie 7 i 8 klasy, pod warunkiem, że przygotowują się w tym czasie do konfirmacji pod okiem pastorów. W ramach przedmiotu "wiedza o chrześcijaństwie" nauczane są także zasady innych religii oraz prezentacje różnych światopoglądów.

Również w Austrii nauka religii w szkołach państwowych jest obowiązkowa, a koszty jej pokrywane są ze środków publicznych. Z zajęć mogą zrezygnować uczniowie, którzy ukończyli 14 rok życia, ale brane jest pod uwagę tylko oświadczenie pisemne. Z lekcji religii zwolnione są też te dzieci, których rodzice zażądali tego na piśmie. W salach szkolnych, jeśli większość dzieci to chrześcijanie, muszą wisieć krzyże, a nauczycielami mogą zostać tylko osoby zaakceptowane przez właściwy związek religijny. Kościoły decydują również o programie nauki religii. Do państwa należy jedynie sfinansowanie książek do nauki tego przedmiotu.

Podobne rozwiązania obowiązują też w Grecji.

W Anglii nauczanie religii nie ma charakteru wyznaniowego. O tym, czego naucza się w szkołach decydują specjalne komitety regionalne, w których skład wchodzą przedstawiciele Kościoła Anglii, innych związków wyznaniowych oraz władz oświatowych. Jednakże tylko Kościół Anglikański ma prawo zawetować przygotowany program.

Pozostałe kraje Unii Europejskiej, w których nauka religii jest obowiązkowa to: Cypr, Finlandia, Malta, Niemcy i Szwecja.