Rząd ocenia skutki podwyżki VAT. Oto, co stanie się z cenami

Wiceminister finansów Jurand Drop stwierdził, że "wpływ przywrócenia 5 proc. stawki VAT na podstawowe artykuły żywnościowe na inflację szacowany jest przez Ministerstwo Finansów i ekspertów rynkowych na ok. 0,8-1,0 pkt. proc., przy czym wielkość tę należy uznać za poziom maksymalny".

Przypomnijmy, że najnowszych szacunków Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wynika, że w marcu 2023 r. inflacja wyniosła 1,9 proc. rdr. Tempo wzrostu cen jest zatem najniższe od 2019 r.

Z szacunków Ministerstwa Finansów wynika również, że powrót stawki VAT na żywność do 5 proc. oznacza wzrost dochodów z VAT o 7,18 mld zł w 2024 r.

Zerowa stawka VAT obejmowała podstawowe produkty spożywcze: owoce, warzywa, mięso, nabiał i produkty ze zbóż. Stawką 0 proc. objęte były towary spożywcze wymienione w poz. 1-18 załącznika nr 10 do ustawy o VAT.

Obniżona stawka VAT na podstawowe produkty spożywcze zaczęła obowiązywać od 1 lutego 2022 r. i była przedłużana w 2023 r. Gdy wprowadzał ją rząd Mateusza Morawieckiego, inflacja wynosiła 9,2 proc. w ujęciu rocznym (za styczeń 2022 r.).

W grudniu 2023 r. minister finansów Andrzej Kosztowniak (członek tzw. dwutygodniowego rządu PiS) przedłużył obowiązywanie zerowej stawki VAT na żywność o kolejne trzy miesiące - od stycznia do końca marca 2024 r. Kolejną decyzję w tej sprawie musiał podjąć już rząd Donalda Tuska.

Jakiego wzrostu cen w sklepach należy spodziewać się w związku z zakończeniem obowiązywania zerowej stawki VAT na żywność? Ostatnio pisaliśmy, że na początku marca 2024 r. ekonomista Rafał Mundry wyliczył, że średni wzrost kosztów zakupu jedzenia dla rodzin wyniesie ok. 50-100 zł na miesiąc.

Z przykładowych wyliczeń wynika, że cena produktu, która po obniżeniu VAT-u na żywność, wynosiła 1,90 zł, a od kwietnia 2024 r. może wzrosnąć do 2 zł. W przypadku droższych produktów wzrost cen (po dodaniu 5-proc. stawki VAT) jest bardziej zauważalny.