Trybunał umorzył postępowanie w sprawie paktu fiskalnego

Postanowienie TK o umorzeniu postępowania dotyczącego paktu fiskalnego nie dotyczy ustawy o ratyfikacji tego paktu, uchwalonej przez Sejm 20 lutego br.

Pakt fiskalny to potoczna nazwa Traktatu o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w Unii Gospodarczej i Walutowej, podpisanego przez przywódców 25 krajów UE, w tym premiera Donalda Tuska 2 marca ub.r. Rok później posłowie i senatorowie PiS złożyli do Trybunału Konstytucyjnego wnioski, w których domagali się zbadania zgodności z konstytucją samego paktu oraz ustawy z 20 lutego 2013 r. o jego ratyfikacji.

Na posiedzeniu niejawnym 21 maja Trybunał uznał za niedopuszczalny wniosek w zakresie dotyczącym zbadania zgodności z konstytucją samego paktu i umorzył postępowanie w tej sprawie. W środę opublikował postanowienie na swojej stronie internetowej.

Powodem umorzenia było to, że posłowie i senatorowie PiS złożyli swoje wnioski w momencie, gdy traktat nie był jeszcze częścią obowiązującego porządku prawnego w Polsce. Trybunał przypomniał, że umowa międzynarodowa stanowi część "krajowego porządku prawnego" dopiero wówczas, gdy zostanie ratyfikowana przez prezydenta. Tymczasem z pisma szefa kancelarii prezydenta z 29 kwietnia 2013 r. wynikało, że do tego dnia Traktat nie został jeszcze ratyfikowany.

- Oznacza to, że w dniu wystąpienia przez grupę posłów do Trybunału Konstytucyjnego Traktat nie był częścią obowiązującego porządku prawnego w Polsce" i z tego powodu - zdaniem TK - nie można badać jego zgodności z konstytucją.

Według TK możliwa byłaby tzw. kontrola prewencyjna, ale tylko wtedy, gdyby z wnioskiem w tej sprawie wystąpił prezydent.

Trybunał podjął postanowienie w niemal pełnym składzie; w posiedzeniu nie uczestniczył tylko sędzia Piotr Tuleja.

Zdanie odrębne złożyło dwóch sędziów: Mirosław Granat i Marek Kotlinowski. Według sędziego Granata umorzenie postępowania dotyczącego umów międzynarodowych jest bardziej złożone niż w pozostałych przypadkach, tzn. gdy Trybunał umarza akt prawny ze względu na utratę mocy obowiązującej. Zdaniem sędziego "umarzanie postępowania w wypadku kontroli umów, zwłaszcza tak doniosłych jak traktaty europejskie, wymaga szczególnej uwagi", tym bardziej, że - jak dodał Granat - sprawa kontroli umów międzynarodowych jest wadliwie uregulowana w konstytucji.

Sędzia Kotlinowski przyłączył się do tej argumentacji.

W skardze do TK posłowie i senatorowie PiS zarzucali paktowi m.in. to, że ogranicza kompetencje Sejmu i rządu, ingeruje w uprawnienia narodu polskiego wynikające z konstytucji, jest niezgodny z zasadą suwerenności w zakresie prawa narodu polskiego do określania swoich interesów politycznych oraz z zasadą dobra wspólnego, uszczupla zakres kompetencji Trybunału Konstytucyjnego, tworzy nową kompetencję Trybunału Sprawiedliwości w obszarze prawa polskiego.

Pakt fiskalny wymusza większą dyscyplinę w finansach publicznych, ustanawia nowe, bardziej automatyczne sankcje za łamanie dyscypliny, w tym nowej reguły wydatkowej.

Katarzyna Jędrzejewska (PAP)