UE: Ponad 190 mld euro ubytku w dochodach z podatku VAT w 2011 r. 

W Polsce luka pomiędzy oczekiwanymi a faktycznymi wpływami z VAT wyniosła w 2011 roku 5,4 mld euro (1,5 proc. produktu krajowego brutto). Największe ubytki we wpływach z podatku VAT w relacji do PKB miały w 2011 r. Rumunia (7,9 proc.), Grecja (4,7 proc.) i Łotwa (4,7 proc.). Najmniejsze zaś Szwecja (0,2 proc.) i Malta (0,3 proc.).

- Kwota przychodów z VAT, które wymykają się z systemu podatkowego, jest nie do przyjęcia, szczególnie biorąc pod uwagę to, jak bardzo te sumy mogły poprawić kondycję finansów publicznych - oświadczył komisarz UE ds. podatków Algirdas Szemeta. Dodał, że podjęte w ostatnim czasie ambitne reformy systemu VAT i działania UE służące zaostrzeniu walki z oszustwami podatkowymi "idą we właściwym kierunku".

Komisja Europejska podkreśla, że różnica między oczekiwanymi wpływami z VAT a tym, co faktycznie ściągnęły władze podatkowe, nie jest wyłącznie konsekwencją oszustw i nadużyć dotyczących tego podatku. Niezapłacony VAT to także rezultat m.in. bankructw firm, opóźnień, błędów statystycznych, słabości administracji podatkowej czy też legalnych sposobów unikania płacenia podatku.

Od 2008 roku luka we wpływach z podatku VAT drastycznie wzrosła w wielu krajach UE, co - według Komisji Europejskiej - jest związane przede wszystkim z kryzysem finansowym i gospodarczym. Największy wzrost nastąpił w krajach najbardziej dotkniętych kryzysem: Hiszpanii, Grecji, na Łotwie, w Irlandii, Portugalii i na Słowacji. Z kolei Polska, Szwecja, Malta, Bułgaria i Czechy zdołały w tym samym czasie nieco poprawić ściągalność podatku VAT.

Według ekspertów Komisji od 2007 roku w Unii odnotowano także znacznie większą liczbę tzw. oszustw karuzelowych dotyczących VAT.

Analiza KE pokazuje też różnice między przychodami z podatku VAT, jakie kraje członkowskie mogły osiągnąć stosując jednolitą stawkę, a wpływami, które osiągają faktycznie stosując zróżnicowane stawki i wyjątki. W Polsce i Hiszpanii różnica ta jest największa i wynosi 48 proc, podczas gdy w całej UE - 36 proc. Komisja uważa, że dane te potwierdzają, iż kraje UE powinny stosować możliwie szeroką bazę podatkową i ograniczyć wyjątki oraz stawki obniżone.

Według raportu, aby ograniczyć straty przychodów z podatku VAT, konieczna jest zarówno właściwa polityka podatkowa (np. rozszerzenie bazy podatkowej, uproszczenie systemu), jak i zwalczanie oszustw podatkowych, sankcje za unikanie płacenia podatków czy też lepsze kontrole i audyty.

Z Brukseli Anna Widzyk