Umowy z konsumentami pod ścisłą kontrolą

O każdej odmowie przyłączenia do sieci gazowej firma zajmująca się przesyłem gazu musi poinformować Urząd Regulacji Energetyki.

Zmiany prawa energetycznego, które weszły w życie 11 marca, przewidują utrzymanie kompetencji prezesa Urzędu Regulacji Energetyki mających chronić odbiorców gazu przed monopolistycznymi praktykami firm energetycznych.

Przedsiębiorstwo, które zajmuje się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych, jest – w myśl art. 7 ust. 1 ustawy – zobowiązane do zawarcia odpowiednich umów z potencjalnymi odbiorcami, którzy ubiegają się o przyłączenie do sieci. Przepisy wymagają, by w sytuacji, gdy istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia, wszyscy konsumenci i inni klienci firm gazowych byli traktowani równoprawnie.

Na straży konsumenckich uprawnień energetycznych stoi prezes URE. Właśnie przygotował stanowisko urzędu (z 24 marca) w sprawie postępowania wówczas, gdy firma energetyczna odmówi przyłączenia do sieci gazowej. Co to oznacza dla konsumentów i firm energetycznych? URE twierdzi, że jego celem jest zapewnienie stosowania jednolitych i przejrzystych zasad oceny ekonomicznej przyłączania odbiorców gazu do sieci i nienadużywania pozycji monopolistycznej przez przedsiębiorstwa energetyczne.

Arkadiusz Falecki, prawnik w kancelarii Grynhoff Woźny Maliński, przypomina, że rozbudowa sieci i przyłączanie nowych odbiorców jest publicznoprawnym obowiązkiem spółek sieciowych. Nowelizacja prawa energetycznego uprościła jednak procedurę kontroli w sprawie odmowy o przyłączenie do sieci gazowej, nie pozbawiając prezesa URE możliwości władczego rozstrzygania sporów w tym zakresie.

– Stanowisko prezesa URE z 24 marca określa też kryteria ekonomiczne, które uzasadniają odmowę przyłączenia. W rezultacie, jeśli odmowa była uzasadniona wskazanymi kryteriami, spółka wyeliminuje ryzyko, że w razie sporu prezes URE nakaże zawarcie umowy z wnioskodawcą. Ponadto nowelizacja usprawnia i przyśpiesza realizację przyłączenia, jeśli potencjalny odbiorca zgadza się uiścić opłatę uzgodnioną z przedsiębiorstwem sieciowym. Obecnie strony nie mają już obowiązku czekać dwóch miesięcy na możliwe zastrzeżenia URE – uzupełnia Arkadiusz Falecki.

Z kolei Rafał Hajduk, partner w kancelarii Norton Rose Piotr Strawa i Wspólnicy, pozytywnie ocenia stanowisko URE, zgodnie z którym propozycję przyłączenia za opłatą wyższą od wynikającej z taryfy należy uznać za odmowę przyłączenia.

– Jest to kontynuacja prezentowanego już od dawna przez URE podejścia, że proponowanie przez operatorów systemów warunków przyłączenia nadmiernie uciążliwych dla użytkowników systemu jest równoznaczne z odmową przyłączenia. W razie wydania takiej odmowy operatorzy otwierają drogę użytkownikom systemu do domagania się rozstrzygnięcia sporu przez URE oraz narażają się na sankcje ze strony regulatora. W związku z tym operatorzy, zamiast wydawać formalne odmowy, starają się w niewygodnych dla siebie sytuacjach przesunąć większość kosztów i uciążliwości związanych z przyłączeniem na użytkowników systemu – tłumaczy Rafał Hajduk.

W myśl stanowiska prezesa URE informacja o każdej odmowie zawarcia umowy przyłączeniowej musi zostać przez firmę energetyczną przekazana niezwłocznie w formie pisemnej właściwemu terytorialnie oddziałowi Urzędu Regulacji Energetyki. Niezbędne jest przy tym podanie przyczyny odmowy. Możliwe jest również przekazanie zbiorczych danych o decyzjach odmawiających przyłączenia, ale w nie dłuższym okresie niż jednego miesiąca kalendarzowego.

W razie odmowy najpierw firma energetyczna informuje o numerze i dacie wniosku o przyłączenie, podaje też imię i nazwisko (nazwę), adres, kod, gminę, obręb ewidencyjny i numer działki oraz datę odmowy przyłączenia.

W razie wszczęcia postępowania administracyjnego w danej sprawie musi jeszcze dodatkowo podać wiele danych ściśle technicznych i ekonomicznych. Charakteryzuje też wnioski o wydanie warunków przyłączenia na rozpatrywanym terenie oraz te, które załatwiono negatywnie. Powinna też przedstawić analizy efektywności ekonomicznej i dane dotyczące kosztów inwestycji.

Jerzy Kowalski