Uprawnienia funkcjonariuszy - a jakie ty masz prawa?
Zakres praw i obowiązków wielu funkcjonariuszy regulują ustawy
Kontroler może „ująć” gapowicza
Jeszcze kilka lat temu, kontroler biletów nie miał prawa nawet dotknąć pasażera komunikacji miejskiej. Ale powtarzające się incydenty agresywnego zachowania pasażerów wobec kontrolerów, wymusiły zmianę przepisów na bardziej restrykcyjne. Wiele kontrowersji wzbudziło sformułowanie „ująć” pasażera, pojawiające się w ustawie. Co dokładnie ono oznacza i jakie są jego granice? Jak mówi ustawa, kontroler może ująć gapowicza i przekazać go w ręce policji, jeśli ten nie ma lub nie chce okazać dokumentów tożsamości. Do czasu przybycia funkcjonariuszy, pasażer musi pozostać w miejscu kontroli lub miejscu wskazanym przez sprawdzających bilety. Kontroler może zabronić opuszczenia pojazdu, na przykład zasłaniając wyjście swoim ciałem. Marek Gancarczyk, rzecznik prasowy MPK Kraków, mówił niedawno portalowi Moje Miasto, że nie ma mowy o użyciu siły kontrolerów w stosunku do gapowiczów, którzy nie chcą okazać dokumenty tożsamości i próbują uciec z pojazdu. Jedynym działaniem, które będą podejmować kontrolerzy to blokowanie
wyjścia z tramwaju lub autobusu.
*Polecamy: * Policji brakuje funkcjonariuszy
Nie każdy ochroniarz może zrewidować torebkę
Ochroniarze to bardzo liczna grupa zawodowa. Najwięcej z nich znajduje zatrudnienie w handlu. Tu właśnie często słyszy się o łamaniu prawa przez niektórych pracowników ochrony. Nawet w przypadku podejrzenia kradzieży, ochroniarz w sklepie nie ma prawa zrewidować podejrzanego, czy spisać jego danych osobowych. W tej sytuacji musi wezwać policję. Takie uprawnienia (rewidowanie) mają wyłącznie licencjonowani ochroniarze, którzy zazwyczaj nie są zatrudniani w obiektach handlowych. Licencja upoważnia również do reakcji obronnych. W przypadku napaści na chronioną osobę lub mienie, licencjonowany ochroniarz może skrępować kajdankami, zastosować chwyty obezwładniające, a także użyć pałkę lub broń gazową. W wyjątkowych sytuacjach może on posłużyć się paralizatorem lub bronią palną.
Jednak nie wolno mu użyć przemocy wobec osób starych, kobiet w ciąży, dzieci poniżej 13 roku życia i osób niepełnosprawnych. Tyle przepisy. Duże znaczenie ma tu kultura osobista pracowników ochrony.
Strażnik miejski nie bada alkomatem
Mandaty za parkowanie, blokady na kołach, zatrzymania za naruszenie bezpieczeństwa i porządku ruchu drogowego – z tym najczęściej kojarzy się zakres obowiązków straży miejskiej. Nic dziwnego, to najczęstsze wykroczenia, jakie ujawniają ci funkcjonariusze. Jednak nie tylko one leżą w zakresie uprawnień strażników. Instytucja ta została powołana, żeby pilnować porządku w miejscach publicznych, zakres ich kompetencji jest zatem szerszy. Strażnik miejski ma prawo nas wylegitymować. W przypadku podejrzenia może dokonać również kontroli osobistej i przeszukania bagażu. Może też ująć i doprowadzić na najbliższy komisariat policji osoby stwarzające zagrożenie, a także kierować wnioski do sądu o ukaranie. Strażnik nie może nas jednak zatrzymać w pojeździe, nawet jeśli przekroczymy prędkość. Ma prawo to zrobić tylko, gdy nie stosujemy się do zakazu ruchu w obu kierunkach. Nie może również dokonać pomiaru alkomatem. W przeciwieństwie do policji, strażnicy miejscy muszą być zawsze w czasie służby umundurowani, posiadać
znak indentyfikacyjny, legitymację i emblemat gminy.
Policjant nie wejdzie do twojego domu bez nakazu
Najszersze uprawnienia w zakresie karania i kontroli mają policjanci. Ich jednak również ograniczają pewne ustawy. W przypadku sytuacji legitymowania, policjanci mają prawo doprowadzić na posterunek osobę nieposiadającą dokumentów i tam ustalić jej dane personalne. W przypadku interwencji, gdy naruszamy ciszę nocną, policjant nie ma prawa wejść do naszego mieszkania – może poprosić nas na zewnątrz i tam dopełnić formalności. Wejść do mieszkania może jedynie w sytuacji nakazu rewizji (wydaje je prokurator). Ale, kiedy istnieje podejrzenie, że w twoim domu znajdują się podejrzane osoby lub przedmioty będące dowodem w śledztwie, może dokonać przeszukania po okazaniu zgody przełożonych lub przynajmniej legitymacji. Nie każdy policjant przeprowadzi badania alkomatem. Może to zrobić jedynie policjant drogówki lub specjalnie uprawnionej do tego formacji. Jeśli odmówisz badania alkomatem, możesz zostać skierowany na badanie krwi. Nie warto uciekać przed policją. W czasie pościgu jest ona uprawniona do użycia
paralizatora, a w szczególnych sytuacjach nawet broni.
*Polecamy: * Policji brakuje funkcjonariuszy
Niektóre uprawnienia innych służb:
*Inspekcja Pracy: * inspektor może odwiedzić pracodawcę o każdej porze dnia i nocy, nie musi posiadać żadnego zezwolenia i nie musi uprzedzać pracodawcy o kontroli, przeprowadza kontrolę w przedsiębiorstwie na skutek skargi zgłoszonej przez pracownika, związek zawodowy, byłego pracownika czy osoby zatrudnionej nielegalnie lub z własnej inicjatywy (inspektor pracy może sam wybrać pracodawców z rejestru), pracodawca, który nie przestrzega prawa zagrożony jest karą grzywny od 1 tys. do 30 tys. zł, inspektor pracy może nałożyć na takiego pracodawcę grzywnę w trybie mandatu od 1 tys. do 2 tys. zł, w przypadku sprawcy, który działa w recydywie może zastosować mandat do 5 tys. zł - jeśli inspektor pracy uważa, że taki mandat jest zbyt niski lub pracodawca odmawia przyjęcia mandatu, sprawa jest kierowana na drogę sądową.
CBA:legitymowanie osób, zatrzymywanie i przeszukiwanie osób i pomieszczeń w trybie i w przypadkach określonych w przepisach Kodeksu postępowania karnego, osoba zatrzymana przez funkcjonariuszy może być okazywana, fotografowana lub daktyloskopowana, funkcjonariusz może dokonywać kontroli osobistej, przeglądać bagaże oraz zatrzymywać pojazdy, może też obserwować i rejestrować (nagrywać), może też użyć środki przymusu bezpośredniego, również broni palnej.
MD,MA,WP.PL