Zwolnienie firmy z kosztów sądowych

Firma, która chce w sądzie skorzystać z prawa ubogich, musi wykazać, że próbowała zdobyć środki na prowadzenie procesu.

Przepisy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przewidują instytucję tzw. prawa pomocy: zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie darmowego adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego – dla osób, których na to nie stać.

O zwolnienie z kosztów postępowania wystąpiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie spółka z o.o., która chciała złożyć skargę kasacyjną od wyroku tego sądu w sprawie decyzji wojewody. Tłumaczyła, że ponosi już koszty kilku prowadzonych spraw sądowych i brak zwolnienia w kolejnej pogorszy jej sytuację.

Sąd wezwał firmę do przedstawienia dokumentów obrazujących jej stan, m.in. zestawienia przychodów i kosztów, zeznania podatkowego, miesięcznych deklaracji VAT. Zgodnie z przepisami osobę prawną można zwolnić od kosztów sądowych, jeśli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na ich poniesienie.

Sąd podkreślił, że od przedsiębiorstw wymaga się zwiększonej staranności w działaniu – powinny przewidywać konieczność prowadzenia postępowań sądowych w związku z działalnością gospodarczą. Osoba prawna musi zaś wykazać nie tylko, że nie ma funduszy na pokrycie kosztów postępowania, ale także że nie ma ich, choć podjęła wszelkie niezbędne kroki, aby je zdobyć.

Spółka nie przedstawiła jednak żadnych wyciągów z kont bankowych, dlatego sąd, nie mogąc w pełni ocenić jej sytuacji majątkowej, odmówił zwolnienia. Z innych dokumentów wynikało zaś, że osiągnęła ponad 300 tys. zł dochodu (sygn. akt II SA/Go141/11).

Ireneusz Walencik