Dom sprzed 6 tys. lat. Niezwykłe odkrycie na południu Polski

Archeolodzy odkryli pierwszy na Wyżynie Sandomierskiej 'długi dom' z wczesnego neolitu w miejscowości Sandomierz-Mokoszyn. Znalezisko, datowane na lata 5300-4900 p.n.e., zostało odkryte podczas ratowniczych badań archeologicznych prowadzonych w związku z budową osiedla domów jednorodzinnych.

Archeolodzy odkryli w miejscowości Sandomierz-Mokoszyn w województwie świętokrzyskim pierwszy na Wyżynie Sandomierskiej tzw. długi dom z wczesnego neolitu. Ten wyjątkowy obiekt, datowany na lata 5300-4900 p.n.e., został odnaleziony podczas ratowniczych badań archeologicznych przeprowadzanych w związku z budową osiedla domów jednorodzinnych.

Pracownia Trzy Epoki z Klimontowa prowadziła badania, które miały na celu zweryfikowanie obecności osady kultury pucharów lejkowatych (3700-3200 p.n.e.), której ślady były już wcześniej znane. – Badania rzeczywiście potwierdziły istnienie tej osady – tłumaczył dr hab. Marek Florek z sandomierskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Odkryto także piwniczki do przechowywania żywności zawierające fragmenty naczyń glinianych, narzędzia krzemienne, kamienne żarna oraz kości zwierzęce.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Jednak najważniejszym odkryciem były ślady starszej, neolitycznej osady kultury ceramiki wstęgowej rytej. Odkryto fragment 'długiego domu' zbudowanego na konstrukcji słupowej, zorientowanego wzdłuż osi północ-południe. Budynek miał szerokość około 6 metrów i długość przekraczającą 20 metrów. – To pierwsze tego typu znalezisko na Wyżynie Sandomierskiej – podkreślił dr hab. Marek Florek. Dotąd tego rodzaju domy były znane tylko z Kujaw, Podkarpacia oraz Małopolski.

Odkrycie archeologiczne sugeruje, że w okresie wczesnego neolitu na tym terenie istniała osada z trwałą zabudową, a nie tylko tymczasowe obozowisko. Świadczy to również o ciągłości osadnictwa na tym obszarze przez kilka tysięcy lat. Wokół budynku znaleziono ślady jam gospodarczych, w tym tzw. glinianek, z których wydobywano materiał do budowy ścian.

W dwóch jamach odkryto ceramikę zdobioną liniami rytymi oraz narzędzia z krzemienia, a także wyroby ze szkliwa wulkanicznego (obsydianu), importowanego z terenów dzisiejszej Słowacji lub Węgier. Znaleziono także fragment neolitycznego naczynia kultury lubelsko-wołyńskiej, co wskazuje na dodatkowe ślady osadnictwa.

Wszystkie odkryte zabytki zostaną poddane szczegółowemu opracowaniu naukowemu i przekazane do Muzeum Zamkowego w Sandomierzu. Kultura ceramiki wstęgowej rytej była jedną z pierwszych kultur neolitycznych, rozwijającą się w Europie Środkowej i Wschodniej od ok. 5500 do 4500 p.n.e. Jej nazwa pochodzi od charakterystycznych zdobień naczyń ceramicznych – wzorów w formie rytych wstęg wypełnianych białą pastą lub innymi materiałami. Ludność tej kultury była zaangażowana w rolnictwo i hodowlę zwierząt. Ślady tej kultury odnaleziono na terenach dzisiejszej Polski, Niemiec, Czech oraz Ukrainy.