Jakie obowiązki mają działające w Polsce firmy zagraniczne
Spółka z o.o., oddział, zakład i przedstawicielstwo – to cztery najpopularniejsze formy prowadzenia biznesu w Polsce przez zagranicznych przedsiębiorców. Obowiązków wobec naszego fiskusa mają sporo.
I to bardzo różnych: dotyczących podatku dochodowego, VAT, księgowości, dokumentowania transakcji z podmiotami powiązanymi. Nie można też zapominać o obowiązkach statystycznych oraz związanych z transakcjami walutowymi.
Pierwsze formalności...
Spółka z o.o. to najczęściej spotykana forma prawna, na jaką decydują się przedsiębiorcy zagraniczni. Powinna zostać zarejestrowana jako podatnik CIT. Składając wniosek NIP-2, uzyskuje indywidualny NIP. Natomiast składając formularz VAT-R, spółka staje się podatnikiem VAT. Komplet dokumentów wypełnianych przy okazji rejestracji podatkowej warto poszerzyć o wniosek VAT-R/UE, który umożliwi spółce aktywne uczestnictwo w transakcjach wewnątrzwspólnotowych.
...i stałe obowiązki
Od 1 stycznia 2007 r. nie trzeba składać miesięcznych deklaracji CIT, jednakże nadal pozostał obowiązek zapłaty zaliczek miesięcznych. Firmy rozpoczynające działalność oraz tzw. mali podatnicy mogą je też odprowadzać kwartalnie. Można również płacić zaliczki uproszczone w wysokości 1/12 kwoty podatku wynikającej z zeznania złożonego w roku poprzednim (przykładowo w 2008 r. podstawą jest kwota podatku z 2006 r.).
Informacje roczne...
W ciągu trzech miesięcy od zakończenia roku podatkowego spółka musi złożyć roczne zeznanie (CIT-8), często z załącznikami:
- CIT-D – informacja o wysokości otrzymanych lub przekazanych darowizn oraz
- CIT-8/0 – informacja o odliczeniach od dochodu (np. darowiznach czy stratach z lat ubiegłych) i od podatku oraz o dochodach wolnych i zwolnionych od podatku.
Trzeba też pamiętać o CIT-ST. To informacja o liczbie zatrudnianych pracowników w poszczególnych zakładach położonych na obszarze jednostki samorządu terytorialnego innej niż właściwa dla siedziby pracodawcy. Zakład stanowi tu określone w umowie o pracę miejsce wykonywania pracy.
Z kolei CIT-ST/A to załącznik do formularza CIT-ST, informujący o posiadanych przez podatnika zakładach na terenie Polski. Informacje przekazywane na tych drukach są potrzebne do ustalenia należnych jednostkom samorządu terytorialnego dochodów z tytułu udziału we wpływach z CIT. Informacje te przekazywane są naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla podatnika:
1) w terminie wpłaty zaliczki na podatek za pierwszy miesiąc roku podatkowego,
2) każdorazowo w terminie wpłaty zaliczki na podatek w przypadku zmian stanu zatrudnienia w trakcie roku podatkowego, wpływających na zmianę procentowego udziału liczby zatrudnionych w zakładach (oddziałach) położonych na terenie danej jednostki samorządu terytorialnego w liczbie zatrudnionych ogółem,
3) łącznie z rocznym zeznaniem podatkowym.
...o podatku od dywidend...
Spółka musi też składać deklarację CIT-6R, w której informuje o podatku pobranym od dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Z kolei złożenie formularza CIT-6AR to obowiązek spółki przejmującej przy podziale lub przejęciu spółek kapitałowych zobowiązanej do wpłaty podatku lub spółki, która nie może skorzystać ze zwolnienia dywidend od podatku dochodowego ze względu na niedotrzymanie dwuletniego okresu posiadania udziałów (akcji) w kapitale podmiotu powiązanego. Deklaracje te składa się do końca pierwszego miesiąca następującego po roku, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Z kolei deklarację CIT-11R składają, w tym samym terminie, podatnicy wymienieni w art. 17 ust. 1 ustawy o CIT, od których płatnicy nie pobrali zryczałtowanego podatku w związku ze złożonym oświadczeniem CIT-5 lub którzy nie uiścili tego podatku w związku z zadeklarowaniem przeznaczenia dochodu na cele statutowe lub inne cele określone w art. 17 ust. 1, a którzy dochody z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych wydatkowali na inne cele niż wymienione w tym przepisie. Natomiast oświadczenie
CIT-5 mówi o przeznaczeniu kwot uzyskanych z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osoby prawnej na cele określone w art. 17 ust. 1 ustawy o CIT.
Należy również pamiętać, że płatnik nie później niż 7 dnia miesiąca następującego po tym, w którym dokonano wypłaty, zobowiązany jest dostarczyć podatnikowi (tylko temu z siedzibą na terytorium RP) informację CIT-7 o wysokości pobranego podatku od dochodów z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.
Przykład
Spółka z o.o. z siedzibą w Krakowie wypłaciła 21 lutego należności z tytułu dywidendy stowarzyszeniu działającemu na rzecz ochrony środowiska w kwocie 43 000 zł. Pobrała z tego podatek dochodowy w wysokości 2470 zł. Stowarzyszenie złożyło bowiem oświadczenie CIT-5 o przeznaczeniu 30 000 zł z dywidendy na cele statutowe. Od tej kwoty spółka nie pobrała więc podatku. W dniu wpłaty podatku (6 marca) spółka przekazała do stowarzyszenia informację CIT-7 i do urzędu skarbowego deklarację CIT-6R.
...transakcjach z nierezydentami...
Spółka, która przeprowadza transakcje z kontrahentami zagranicznymi (nierezydentami), może mieć obowiązek złożenia następujących formularzy:
- deklaracja CIT-10R – składa (do końca pierwszego miesiąca następującego po roku podatkowym, w którym powstał obowiązek zapłaty podatku) podmiot, który jako płatnik potrąca zryczałtowany podatek dochodowy podatnikom niemającym siedziby lub zarządu na terytorium RP (nierezydentom) z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT (dotyczy to m.in. należności licencyjnych, odsetek, dywidend czy też wypłaty wynagrodzenia za usługi doradcze, księgowe, badania rynku itp.);
- informacja IFT-2/IFT-2R o wysokości przychodu (dochodu) uzyskanego przez podatników CIT niemających siedziby lub zarządu na terytorium Polski – składa spółka, jeżeli jest płatnikiem zryczałtowanego podatku (ale składa ją również wtedy, gdy na mocy odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania jest zwolniona od jego poboru). Wymaganą informację należy przesłać nierezydentom (IFT-2) oraz urzędowi skarbowemu właściwemu w sprawach opodatkowania osób zagranicznych (IFT-2R) w terminie trzech miesięcy od zakończenia roku podatkowego;
- informacja IFT-1/IFT-1R o wysokości dochodu (przychodu) uzyskanego przez osoby fizyczne niemające w Polsce miejsca zamieszkania – składa płatnik zryczałtowanego podatku m.in. z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 i art. 30a ust. 1 ustawy o PIT, tj. przykładowo od odsetek, transferu know-how, wygranych w konkursach, dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych, a także w związku z wykonywaniem usług na podstawie umowy-zlecenia, umowy o dzieło, umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktu menedżerskiego lub umów o podobnych charakterze. Informację składa się na wniosek podatnika w terminie 14 dni od jego złożenia lub do końca lutego roku następującego po roku podatkowym (w ra- zie zaprzestania działalności przed końcem lutego roku następującego po roku podatkowym do dnia zaprzestania działalności);
- informacja ORD-U – wypełnia ją spółka, która zawiera umowy z nierezydentami. Uwzględnia się w niej:
1) umowy z podmiotami powiązanymi, które zostały zawarte w roku podatkowym z tym samym nierezydentem, a suma należności lub suma zobowiązań wynikająca z tych umów przekroczyła równowartość 300 000 euro oraz
2) umowy z nierezydentem posiadającym na terytorium Polski przedsiębiorstwo, oddział lub przedstawicielstwo w rozumieniu odrębnych przepisów, w których jednorazowa wartość należności albo zobowiązań przekroczyła równowartość 5000 euro.
ORD-U składa się w urzędzie skarbowym do końca trzeciego miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego;
- informacja ORD-W1 – zawiera dane o wynagrodzeniach za świadczone na rzecz podmiotu polskiego usługi lub pracę wykonywaną przez osoby fizyczne – nierezydentów, jeżeli wynagrodzenie z tego tytułu wypłacane jest przez inny podmiot będący nierezydentem. Informację ORD-W1 należy przesłać naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla opodatkowania nierezydentów będących osobami fizycznymi w terminie do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym nierezydent rozpoczął świadczenie usług (wykonywanie pracy). *...oraz dodatkowe *
Niektóre firmy będą musiały też składać inne formularze, np.
- CIT-8A i CIT-8B – podatkowe grupy kapitałowe,
- CIT-9R – zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowej.
*Anna Paryła *
jest starszym konsultantem w zespole Global Compliance Services w biurze krakowskim firmy PricewaterhouseCoopers
*Grzegorz Proksa *
jest konsultantem w zespole Global Compliance Services w biurze krakowskim firmy PricewaterhouseCoopers
Co musi zrobić przedsiębiorca, który prowadzi...
...oddział...
Tak samo jak spółka z o.o. oddział musi się zarejestrować. Zobowiązany jest także do składania rocznego zeznania podatkowego (CIT-8). Przepisy nakładają bowiem poszczególne obowiązki sprawozdawcze, w postaci zeznań, deklaracji czy informacji, zarówno na osoby prawne, jak i inne jednostki organizacyjne, które osobowości prawnej nie posiadają. Ze względu na taką konstrukcję należy przyjąć, że oddział obowiązują takie same jak spółkę z o.o. obowiązki sprawozdawcze. Inaczej będzie w przypadku deklaracji, które przewidziane są jedynie dla osób prawnych (w praktyce spółek kapitałowych). Sytuacja taka dotyczyć będzie między innymi deklaracji CIT-6R.
Najistotniejszą kwestią, jaką należy wziąć pod uwagę przy okazji analizy konkretnych obowiązków sprawozdawczych, jest rozstrzygnięcie charakteru powiązań między oddziałem i jego jednostką macierzystą, np. założycielską spółką akcyjną.
Ze względu na regulacje ustawy o CIT należy przyjąć, że są to podmioty powiązane, co powoduje obowiązek stosowania wymogów dotyczących dokumentacji cen transferowych.
...zakład...
Jeśli przedsiębiorca nie decyduje się na prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce w formie spółki lub oddziału, może założyć zakład. Powinien go zarejestrować jako podatnika podatku dochodowego oraz czynnego podatnika VAT. Wymóg rejestracji podatkowej pod warunkiem prowadzenia samodzielnej działalności nakłada ustawa o ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Obowiązki sprawozdawcze nałożone na zakład są, co do zasady, analogiczne do tych, które dotyczą spółki z o.o.
Trzeba jednak zwrócić uwagę na wzajemne relacje między zakładem i jednostką macierzystą. Należy przede wszystkim rozważyć, czy składane deklaracje powinny dotyczyć zakładu jako takiego, czy też przedsiębiorstwa (spółki), z którym zakład ten jest utożsamiany. Chociażby przy składaniu informacji ORD-U należy ocenić, czy raportowane muszą być wszystkie, po spełnieniu dodatkowych wymogów, umowy zawarte z nierezydentami, czy tylko te, które zakładu dotyczą bezpośrednio.
Przykład
Spółka austriacka, której zakład funkcjonuje w Polsce jako stała placówka, zawiera umowy ze spółkami hiszpańskimi (nierezydentami). Czy zakład musi składać formularz ORD-U informujący o tych umowach? Interpretując przepisy literalnie, na zakład, jako polskiego podatnika, nałożony jest obowiązek ich raportowania. Pod względem prawnym bowiem spółka i jej zakład, któremu nie nadano w Polsce konkretnej formy prawnej, to jeden podmiot. Ze względów funkcjonalnych wydaje się jednak zasadne, może nawet konieczne, zawężenie tego obowiązku tylko do umów, które zakładu dotyczą bezpośrednio. Ten sam model należałoby przyjąć także przy tworzeniu dokumentacji dotyczącej cen transferowych. Wówczas dokumentowane byłyby transakcje, które zawarto w imieniu zakładu.
*...lub przedstawicielstwo *
Przedsiębiorcy zagraniczni mogą zakładać w Polsce przedstawicielstwa, których działalność ograniczona jest wyłącznie do reklamy i promocji firmy zagranicznej. Tak więc przedstawicielstwo nie prowadzi działalności stricte handlowej, w związku z czym nie musi się rejestrować jako podatnik podatku dochodowego (nie składa zatem rocznego zeznania CIT-8), nie jest także co do zasady czynnym podatnikiem VAT. Może być podatnikiem VAT, jeśli np. przekazuje darowizny.
Nie oznacza to jednak, że przedstawicielstwo nie ma żadnych obowiązków sprawozdawczych. Aby móc aktywnie funkcjonować, musi przecież zawierać umowy z innymi podmiotami.
Ponoszenie określonych wydatków, związanych między innymi z kampanią reklamową, może powodować, że przedstawicielstwo stanie się płatnikiem podatku zryczałtowanego. Może więc być zobowiązane do składania deklaracji CIT-10R, informacji IFT-2/IFT-2R lub ORD-U/ORD-W1.