Ministerstwo Rozwoju pracuje nad zmianą prawa patentowego

Prawo patentowe ma duże znaczenie dla kwestii innowacyjności, której zwiększenie jest jednym z celów deklarowanych przez obecny rząd. W Ministerstwie Rozwoju trwają w tej chwili intensywne prace nad 9 projektami rozporządzeń wykonawczych do ustaw: o rzecznikach patentowych, własności przemysłowej oraz o zasadach uznawania kwalifikacji nabytych w państwach członkowskich UE, poinformował resort w odpowiedzi na pytania PAP.

Według MR projekty te mają na celu dostosowanie aktów wykonawczych do obecnie obowiązujących przepisów prawa polskiego i UE, co ma pozwolić m.in. na zwiększenie dostępności ekspertów z zakresu własności przemysłowej. Część stanowi także istotne udogodnienie dla małych i średnich firm m.in. poprzez: uproszczenie i przyspieszenie procedur uzyskiwania ochrony praw własności przemysłowej oraz zmniejszenie opłat za tę ochronę.

Jak podano, z 15 projektów rozporządzeń z sukcesem zostało podpisanych i ogłoszonych już 6. Pozostałe projekty znajdują się na ostatnich etapach prac legislacyjnych i powinny wejść w życie w najbliższym czasie.

Wśród projektowanych regulacji znajdują się przepisy wprowadzające usprawnienia w procesie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych, wynalazków, wzorów użytkowych oraz wzorów przemysłowych. Chodzi m.in. o przejście z systemu badawczego znaków towarowych na uproszczony system sprzeciwowy oraz rezygnację - w dokumentacji zgłoszeniowej wzoru przemysłowego - z obligatoryjnego dołączania opisu wyjaśniającego ilustrację wzoru przemysłowego.

Zmiany obejmą także rejestry prowadzone przez Urząd Patentowy. W związku z wyodrębnieniem w ustawie Prawo własności przemysłowej, z rejestru patentowego rejestru dodatkowych praw ochronnych, zostanie zwiększona czytelność rejestrów prowadzonych przez Urząd Patentowy. Dodatkowo projekt rozporządzenia wprowadza zmiany wynikające z potrzeby stopniowego, pełnego wdrożenia elektronicznego systemu prowadzenia rejestrów Urzędu.

Przewiduje się także ułatwienia w prowadzeniu korespondencji w postaci elektronicznej, a także dostosowanie zgłoszeń elektronicznych dokonywanych w Urzędzie Patentowym do szybko zmieniających się regulacji z zakresu cyfryzacji. W projekcie rozporządzenia dotyczącym prowadzenia korespondencji w postaci elektronicznej, nie przewiduje się już posługiwania się, w prowadzonej z Urzędem Patentowym RP korespondencji w postaci elektronicznej, bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, a także wprowadza się istotne usprawnienia realizacji elektronicznej obsługi zgłoszeń patentowych, w której częścią dokumentacji patentowej są sekwencje nukleotydów i aminokwasów.

Ponadto z praw wyłącznych na przedmioty własności przemysłowej zostaną określone formalnie wzory wydawanych przez Urząd Patentowy dokumentów patentowych, dodatkowych świadectw ochronnych, świadectw ochronnych, świadectw rejestracji oraz dowodów pierwszeństwa.

Projektowane zmiany mają także ujednolicić system naliczania opłat i obniżą wysokość opłat za zgłoszenie i ochronę znaków towarowych. Będzie to możliwe poprzez zgłaszanie znaków towarowych także tylko do jednej klasy, a opłaty będą pobierane w takiej samej wysokości za każdą klasę towarową (aktualnie trzeba zgłaszać znaki towarowe jednocześnie do trzech klas i wnieść opłatę za trzy klasy). Opłata za zgłoszenie znaku towarowego zostanie obniżona z 550 zł do 450 zł. Projektowane rozporządzenie obniży opłaty za ochronę znaku towarowego za każdą klasę towarową powyżej trzech klas z kwoty 450 zł do kwoty 400 zł. Projekt zakłada zmniejszenie opłat za ochronę wzorów przemysłowych za pierwsze dwa pięcioletnie okresy ochrony. Za I okres ochronny z 400 zł do 150 zł i za II okres ochronny z 1 000 zł do 250 zł, czyli łącznie o 1 000 zł.

23 września 2016 r. weszło w życie rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 5 września 2016 r. w sprawie przedmiotu szkolenia aplikantów rzecznikowskich, szczegółowego trybu i sposobu przeprowadzania egzaminu konkursowego i egzaminu kwalifikacyjnego.

Główna zmiana dotyczy zawężenia formy przeprowadzenia egzaminu konkursowego i kwalifikacyjnego z pisemno-ustnej tylko do formy pisemnej. Wprowadzenie wyłącznie formy pisemnej obu egzaminów spowoduje, że ocena zdających stanie się bardziej obiektywna; egzamin ustny ma charakter bardziej uznaniowy, co może wpływać na przejrzystość oceny zdających.

Doprecyzowano także zakres szkolenia w ramach aplikacji rzecznikowskiej, polegający na dostosowaniu tego zakresu do określonych w art. 31 ust. 1 ustawy o rzecznikach patentowych elementów wiedzy, potrzebnych do samodzielnego i prawidłowego wykonywania zawodu rzecznika patentowego. Zrezygnowano z regulowania odrębnego postępowania w sprawach gospodarczych, wskazano wyraźnie, że szkolenie dotyczące postępowania międzynarodowego w sprawach własności przemysłowej, dotyczy postępowania przed organami międzynarodowymi, w tym Unii Europejskiej. Ponadto szkolenie będzie obejmowało również postępowania przed innymi organami orzekającymi w sprawach własności przemysłowej oraz zasady i formy wykonywania zawodu rzecznika patentowego, jego aspekty etyczne i organizacje samorządu rzeczników patentowych.

Na zaawansowanym etapie prac znajduje się także projekt ustawy zmieniającej ustawę o rzecznikach patentowych dotyczący zmiany stawek minimalnych pobieranych przez rzeczników patentowych. Projekt jest odpowiedzią na uwagi Komisji Europejskiej, która zarzuciła Polsce naruszenie dyrektywy usługowej w zakresie stawek minimalnych dla rzeczników patentowych i wezwała do podjęcia działań eliminujących to uchybienie.

W projekcie nowelizacji zmienia się art. 13 ust. 1 i 3 ustawy z 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych (Dz.U. 2012, poz. 2076 z późn. zm.). Zmiana polega na całkowitym zniesieniu stawek minimalnych stanowiących podstawę do ustalenia wynagrodzenia rzecznika patentowego w relacji rzecznik - klient. Stawki minimalne pozostaną jedynie dla potrzeb ustalania i zasądzania kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przed organami wymiaru sprawiedliwości oraz Urzędem Patentowym RP orzekającym w postępowaniu spornym.

Według MR projektowana zmiana regulacji pozwoli na wykorzystanie ceny za usługę rzecznika patentowego jako elementu konkurowania pomiędzy rzecznikami. Może to wpłynąć na jakość usług, obniżenie cen i zwiększenie dostępności usług tego rodzaju, szczególnie w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw oraz osób fizycznych.