Nowy VAT dla świadczeń medycznych jest niejasny

Od 2011 r. wolne od VAT są m.in. usługi, które służą profilaktyce, ratowaniu i poprawie zdrowia, świadczone przez uprawnione do tego podmioty, czyli np. zakłady opieki zdrowotnej.

– Problemem są dwie kwestie. Po pierwsze, określenie zakresu zwolnień z VAT. Wątpliwości budzi np. medycyna sportowa: tu prawo do zwolnienia zależy od rozstrzygnięcia, czy dany zabieg służy przywracaniu zdrowia czy też poprawie wydolności sportowca. Po drugie, kto świadczy usługi medyczne. Te dwa warunki powodują, że zakres zwolnienia został znacznie zawężony, a firmy działają w niepewności – mówi Krzysztof Wilk, doradca podatkowy w Deloitte.

Wątpliwości powstają więc np. w sytuacji, gdy dana usługa nie została wymieniona w koszyku świadczeń gwarantowanych, co dotyczy np. implantów zębów. W uzasadnieniu do nowelizacji ustawy o VAT jako jedyny przykład usługi niekorzystającej ze zwolnienia wskazano badania genetyczne wykonywane w celu stwierdzenia pokrewieństwa.

Krzysztof Wilk podkreśla, że w niektórych niejednoznacznych sytuacjach podatnicy będą musieli w odpowiednich procedurach wykazywać, że dochowali należytej staranności w określeniu, które z usług podlegają opodatkowaniu, a które nie. Laboratoria diagnostyczne np. od 1 stycznia muszą być świadome, w jakim celu (medycznym bądź innym) konkretne badanie zostało przeprowadzone.

– Przepisy o usługach zdrowotnych są na tyle nieprecyzyjne, że o ich zwolnieniu z VAT często będą zapewne decydować sądy. Szkoda, że Ministerstwo Finansów nie zdecydowało się opublikować wyjaśnień. Kontrowersje, poza wskazanymi w uzasadnieniu do nowelizacji badaniami genetycznymi, dotyczą bowiem również medycyny sportowej czy chirurgii estetycznej. Wzbudzać je może także medycyna pracy. Bardzo trudno też określić, czy, a jeżeli tak, to pod jakimi warunkami, ze zwolnienia korzystają zabiegi i badania in vitro – mówi Maciej Grochulski, partner w kancelarii Paczuski & Taudul.

Zastrzeżenia dotyczą też usług pomocniczych, takich jak np. utrzymanie wymaganego poziomu czystości czy sterylności w ZOZ. Sejm, który pracuje nad projektem kolejnej nowelizacji ustawy o VAT, wprowadził zatem do niego poprawkę. Zakłada ona, iż wolne od VAT będą usługi służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z nimi związanych, wynikających bezpośrednio z procesu leczenia, świadczone na rzecz ZOZ na ich terenie.

– Poprawka idzie niewątpliwie w dobrym kierunku, ale nie rozwiązuje problemu, gdyż nie rozstrzyga jednoznacznie, które usługi będą podlegały zwolnieniu. Poza tym korzystniejsze byłoby objęcie tych usług zerową stawką VAT, dzięki czemu dostawcy mieliby prawo do odliczenia tego podatku, co przyczyniłoby się do obniżenia kosztów – mówi Krzysztof Wilk.

Monika Pogroszewska