Premia w akcjach to niższy PIT

Tak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 15 września 2009 r.

Sprawa była wynikiem wniosku o interpretację, z którym wystąpiło Towarzystwo Ubezpieczeniowe Aviva. W spółce tej funkcjonują różne plany motywacyjne. Polegają one na przyznawaniu kluczowym pracownikom akcji spółki matki, która ma siedzibę w Wielkiej Brytanii. W zależności od planu są to akcje nowej emisji lub skupione w tym celu na rynku wtórnym. Polska spółka nie ma wpływu na to, komu zostaną przyznane akcje. Pierwotnie koszt takich premii ponosi spółka matka, ale później obciążana jest nim polska firma. Pracownik może dowolnie dysponować akcjami. Najczęściej są one sprzedawane na giełdzie w Londynie.

Początkowo wnioskodawca uznał, że przyznane polskim pracownikom akcje są wynagrodzeniem ze stosunku pracy. Pobierał więc obliczone według skali zaliczki na podatek dochodowy oraz składki ZUS. Później zmienił zdanie. Stwierdził, że zaliczki były pobrane niesłusznie. Aby potwierdzić prawidłowość nowej wykładni, wystąpił z wnioskiem o interpretację.

Podatek po sprzedaży

Wnioskodawca powołał się w niej m.in. na art. 24 ust. 11 ustawy o PIT. Zgodnie z nim dochód stanowiący nadwyżkę między wartością rynkową akcji objętych przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia a wydatkami poniesionymi na ich objęcie nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia akcji. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do dochodu stanowiącego nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji a wydatkami poniesionymi na ich nabycie od spółki posiadającej osobowość prawną, która objęła te akcje wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji.

Izba skarbowa nie zgodziła się z tym stanowiskiem. Jej zdaniem przepis ten miał zastosowanie tylko do nowych emisji akcji polskich spółek. Ponadto izba uznała, że przyznanie akcji było ściśle związane z pracą. Dlatego należy je traktować jak przychód z umowy o pracę. Dlatego zastosowane na początku przez spółkę było prawidłowe.

W skardze do WSA spółka wskazała, że nie ma podstaw do uznania, iż art. 24 ust. 11 ustawy o PIT ma zastosowanie tylko do akcji polskich spółek. Ponadto stosowanie tego przepisu tylko do niektórych planów motywacyjnych byłoby niesprawiedliwe.

_ Z literalnego brzmienia art. 24 ust. 11 ustawy o PIT wynika, że przepis ten ma zastosowanie do objęcia akcji w wyniku ich nowej emisji. Nie ma jednak uzasadnienia, aby inaczej traktować sytuację, gdy akcje przekazane jako premia zostały przez spółkę nabyte na rynku wtórnym. Z punktu widzenia osoby, która je otrzymuje, nie ma to bowiem żadnego znaczenia _ - mówił Adam Mariuk, doradca podatkowy z firmy Deloitte, który reprezentował spółkę. Dlatego jego zdaniem także otrzymania takich akcji nie można traktować jak przychodu ze stosunku pracy. Osoba, która je dostała, powinna więc zapłacić tylko zryczałtowany podatek od dochodów kapitałowych. Trzeba go wykazać dopiero po sprzedaży akcji. Inna wykładnia prowadziłaby do nierównego traktowania podatników.

Niespójne przepisy

Sąd zgodził się ze stanowiskiem firmy i uchylił interpretację. Potwierdził, że art. 24 ust. 11 ustawy o PIT nie dotyczy tylko spółek polskich, oraz uznał, że akcji nie można traktować jak przychodu ze stosunku pracy. Były one bowiem przyznawane przez inny podmiot i nie zmienia tego późniejsza refundacja kosztów przez polską spółkę. Zdaniem WSA określona w art. 24 ust. 11 ustawy o PIT reguła powinna znaleźć zastosowanie również przy przyznaniu akcji nabytych w tym celu na rynku wtórnym. Nie ma również znaczenia, czy podatnik od razu je otrzymał czy też w pierwszej kolejności przyznano mu opcje (sygn. III SA/Wa 570/09).

Konrad Piłat
Rzeczpospolita