Sąd: ugodowi spadkobiercy mogą zaoszczędzić na dziale spadku
Spadkobiercy mogą zawrzeć ugodę przed sądem w sprawie tzw. działu spadku - uznał Sąd Okręgowy w Łomży, nie zgadzając się z Sądem Rejonowym w Zambrowie, który był przeciwnego zdania. Ugoda przed sądem jest dużo tańsza niż typowy, sądowy dział spadku.
Z ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wynika, że ten, kto wezwie drugiego uczestnika postępowania do tzw. próby ugodowej, płaci od wniosku opłatę stałą w wysokości 40 zł. Gdyby natomiast złożył typowy wniosek o tzw. dział spadku, opłata wyniesie 500 zł. Opłata jest niższa, jeżeli obie strony zgadzają się co do podziału spadku i we wniosku znajdzie się projekt działu spadku, ale i tak wynosi 300 zł. Z kolei od wniosku o dział spadku połączonego ze zniesieniem współwłasności opłata wynosi 1000 zł, a jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności - opłata jest równa 600 zł.
W połowie sierpnia Sąd Rejonowy w Zambrowie uznał za niedopuszczalną ugodę między rodzeństwem, które chciało w ten sposób zakończyć sprawę podziału spadku po zmarłej matce. Sąd uznał, że sądowa ugoda prowadziłaby ewidentnie do obchodzenia przepisów o kosztach sądowych. Przedstawił też wiele argumentów prawnych, które - w jego przekonaniu - nie pozwalają na sądową ugodę w sprawie.
Postanowienie to uchylił na początku września Sąd Okręgowy w Łomży (sygn. I Cz 190/13). Orzekł, że ugoda może być zawarta również w sprawach należących do tzw. postępowania nieprocesowego. Przykładem takiego postępowania, w którym nie ma stron procesu, a są tylko uczestnicy postępowania, są właśnie m.in. sprawy z zakresu prawa spadkowego, np. dotyczące działu spadku.
Łomżyński sąd powołał się na opinie uznanych autorytetów prawa, a także przywołał uchwałę Sądu Najwyższego z 1987 r. (sygn. III CZP 87/86), w której SN dopuścił zawarcie ugody w sprawie działu spadku.
Jako inny przykład postępowania nieprocesowego, w których możliwe jest zawarcie ugody, łomżyński sąd wymienił również sprawy o ustanowienie drogi koniecznej, czy zniesienie współwłasności.
Ugoda przed sądem jest zawierana w tzw. postępowaniu pojednawczym, które regulują art. 184 - 186 kodeksu postępowania cywilnego. Takie postępowanie jest dużo prostsze i szybsze, bo nie wymaga m.in. przeprowadzenia postępowania dowodowego. Sąd przyjmuje za prawdziwe oświadczenia stron o okolicznościach faktycznych sprawy, jeżeli nie budzą one uzasadnionych wątpliwości co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. istotną zaletą postępowania pojednawczego jest też to, że jest ono o wiele tańsze.
