Śląskie/ Sejmik w piątek zajmie się uchwałą antysmogową

Zgodnie z intencją samorządu ograniczenia lub zakazy wynikające z uchwały mają objąć całe województwo i cały rok kalendarzowy. Uchwała nie zakaże spalania węgla czy drewna. Wprowadzi natomiast zakazy lub ograniczenia, które mają spowodować "cywilizowane spalanie", co oznacza stosowanie odpowiednich jakościowo paliw stałych w odpowiednich urządzeniach.

Przyjęty w ub. tygodniu przez zarząd województwa projekt, którym w piątek zajmą się radni, jest wynikiem kompromisu po konsultacjach społecznych, w trakcie których wpłynęło prawie 6,5 tys. uwag, a także po konsultacjach z gminami i powiatami z regionu. 90 proc. z nich opowiedziało się za wprowadzeniem uchwały, choć 83 samorządy oczekiwały zmian w projekcie.

W obecnym projekcie utrzymano najważniejsze wcześniej proponowane założenia. Chodzi przede wszystkim o zakaz palenia mułami, flotami, mokrym drewnem i węglem brunatnym oraz nakaz, by przy wymianie kotłów stosowane były kotły piątej klasy lub lepsze. Instalacje objęte uchwałą zdefiniowano jako te, w których następuje spalanie paliw stałych - np. kocioł, kominek i piec, jeżeli "dostarczają ciepło do systemu centralnego ogrzewania, wydzielają ciepło lub wydzielają ciepło i przenoszą je do innego nośnika".

"W instalacjach (...) zakazuje się stosowania: 1) węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla, 2) mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem, 3) paliw, w których udział masowy węgla kamiennego o uziarnieniu poniżej 3 mm wynosi więcej niż 15 proc. 4) biomasy stałej, której wilgotność w stanie roboczym przekracza 20 proc." - zapisano w projekcie.

Jak przekazał PAP w czwartek p.o. dyrektora wydziału ochrony środowiska urzędu marszałkowskiego Łukasz Tekeli, jedna z głównych zmian wobec wcześniejszej propozycji wiąże się z rezygnacją z zapisu wskazującego na priorytet wykorzystania sieci ciepłowniczych lub paliwa gazowego. Nie wynikałby on bowiem z obecnego brzmienia ustawy Prawo ochrony środowiska i, jako taki, mógłby stwarzać problemy.

W paragrafie czwartym projektu znalazła się ponadto szczegółowa informacja dotycząca kotłów klasy piątej. Wcześniejszy zapis wymieniał kotły automatyczne tej klasy; obecny dopuszcza zarówno automatyczne, ręczne, jak i zgazowujące drewno, o ile spełniają graniczne wartości emisji zanieczyszczeń konkretnego standardu.

Ponadto, projekt dopuszcza stosowanie kominków (pod zapisem dotyczącym miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe), które spełniają rozporządzenie Komisji Europejskiej ws. tzw. ekoprojektu (ecodesign). Określono przy tym graniczne wartości sprawności i emisyjności dla dotąd stosowanych urządzeń tego typu, które będą musiały spełniać od 2023 r.

Nie zmieniły się wcześniej proponowane założenia dotyczące dopuszczenia od 1 września 2017 r. wyłącznie eksploatacji instalacji, które spełniają co najmniej standard emisyjny zgodny z piątą klasą pod względem granicznych wartości emisji zanieczyszczeń.

Wymagania dla instalacji, których eksploatacja rozpoczęła się przed 1 września 2017 r., będą obowiązywały - w zależności od okresu eksploatacji tych instalacji - od 2022 r. (dla instalacji eksploatowanych powyżej 10 lat), od 2024 r. (dla instalacji eksploatowanych 5-10 lat), od 2026 r. (poniżej 5 lat eksploatacji) oraz od 2028 r. (dla instalacji spełniających wymagania w zakresie emisji zanieczyszczeń dla klasy trzeciej lub czwartej).

Pierwszy projekt uchwały antysmogowej zarząd woj. śląskiego przyjął 12 stycznia br. Następnie swoje wnioski mogły zgłaszać gminy i powiaty; projekt opiniowały również organizacje pozarządowe i samorządy. W marcu założenia projektu pozytywnie zaopiniowała Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego w Katowicach.

Regionalny samorząd oszacował wcześniej, że działania przewidziane w projekcie, czyli przede wszystkim wymiana kotłów, oznaczałyby koszt rzędu 6-7 mld zł. Wynika to z szacunków, zgodnie z którymi pieców i kotłów typu "domowego" (o mocy do 1 MW) w całym regionie jest ok. 700 tys., a średni koszt wymiany jednej takiej instalacji na klasę 5. wynosi 10 tys. zł.

Koszty, rozłożone na 10 lat, według samorządu wymagałyby zaangażowania wielu środków - z Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, europejskich, centralnych budżetów samorządów, a także - zapewne - samych mieszkańców.