SN: użytkownik wieczysty nie płaci za działkę oddaną pod drogę publiczną

Krauze był użytkownikiem wieczystym kilku działek w warszawskiej dzielnicy Wilanów, z których jedna została wydzielona i przekazana ówczesnej gminie Wilanów pod budowę drogi miejskiej. Decyzja w kwestii wydzielenia działki i przekazania jej gminie na cele drogowe zapadła w 2001 r.

Z ustawy o gospodarce nieruchomościami wynika, że działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne przechodzą, z mocy prawa na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa, a prawo użytkownika wieczystego do tych działek wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna.

Mimo uprawomocnienia się decyzji z 2001 r. w sprawie wydzielenia działki pod drogę publiczną Krauze nadal był wpisany do księgi wieczystej jako użytkownik wieczysty. Z tego tytułu ponosił też opłaty wynikające umowy użytkowania wieczystego. Z księgi wieczystej został wykreślony dopiero w 2008 r. Wkrótce potem złożył pozew do sądu przeciw Skarbowi Państwa, którego reprezentantem była Agencja Nieruchomości Rolnych, o zwrot zapłaconych opłat z tytułu użytkowania wieczystego.

Sąd I instancji powództwo oddalił - stwierdził, że decydujący był tu moment wpisu w księdze wieczystej, a skoro Krauze był wpisany do księgi jako użytkownik wieczysty do 2008 r., to do tego czasu miał pełne uprawnienia i obowiązki użytkownika wieczystego. Powinien więc wnosić opłaty za użytkowanie wieczyste do chwili wykreślenia z księgi.

Inaczej orzekł sąd II instancji, który uznał, że pierwszeństwo ma ustawa o gospodarce nieruchomościami. Jeśli zatem przepis przewiduje wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego z dniem uprawomocnienia się decyzji w sprawie wydzielenia i przekazania działki pod drogę publiczną, to i opłaty nie powinny być dłużej pobierane.

Skargę kasacyjną od tego wyroku złożyła Agencja Nieruchomości Rolnych, ale w piątek Sąd Najwyższy oddalił ją w całości (sygn. I CSK 101/13).

- Jeżeli bierze się pod uwagę wniosek użytkownika wieczystego i dokonuje wydzielenia działki pod drogę publiczną, a przepisy przewidują wygaśnięcie użytkowania wieczystego z mocy prawa - to prawo to wygasa - powiedziała sędzia Maria Romańska. To oznacza - tłumaczyła - że nie mogą być pobierane opłaty za okres po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie wydzielenia działki.

Romańska dodała, że bez znaczenia prawnego są tutaj ewentualne kwestie sporne związane z przenoszeniem własności między podmiotami publicznymi - Skarbem Państwa i gminą.