Świętokrzyskie/ Unijne pieniądze dla Kielc i miast północy regionu

Jak powiedział PAP dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach Grzegorz Orawiec, na terenie woj. świętokrzyskiego wyznaczono pięć tzw. obszarów strategicznej inwestycji (OSI). To miejsca o szczególnym potencjale lub barierach rozwojowych, wymagające najpilniejszego wsparcia finansowego, co uwzględniono w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020.

Są to: obszar funkcjonalny Kielc, miasta północy regionu tracące swoje funkcje społeczno-gospodarcze (Ostrowiec Świętokrzyski, Starachowice, Skarżysko-Kamienna), gminy skupione wokół Gór Świętokrzyskich, obszary wiejskie o najgorszym dostępie do usług publicznych i obszar uzdrowiskowy (okolice Buska-Zdroju i Solca-Zdroju). Projekty w ramach OSI nie będą realizowane przez pojedyncze samorządy, ale ich partnerstwa.

Kielecki Obszar Funkcjonalny (KOF) powołano w styczniu 2014 r. Poza Kielcami w jego skład wchodzą gminy: Chęciny, Chmielnik, Daleszyce, Górno, Masłów, Miedziana Góra, Morawica, Piekoszów, Sitkówka-Nowiny, Strawczyn i Zagnańsk. Samorządy w ramach KOF będą mogły sięgać po środki z RPO m.in. w formule Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT). Zarezerwowano na ten cel 82 mln euro. Realizacja przedsięwzięć ma służyć podniesieniu konkurencyjności stolicy woj. świętokrzyskiego, przez zwiększenie integracji miasta z otaczającymi je gminami.

W ramach ZIT ma być realizowana jedna inwestycja drogowa w Kielcach - dotyczy przebudowy ul. Zagnańskiej, Witosa i budowy ich przebicia do ul. Radomskiej (północno-wschodnia część miasta). Kolejnym pomysłem jest budowa Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego - ośrodka kształcenia zawodowego - które powstanie w sąsiedztwie Kieleckiego Parku Technologicznego.

W planach jest także realizacja w gminach skupionych w KOF projektów, dotyczących: termomodernizacji budynków użyteczności publicznej, wymiany oświetlenia ulicznego na energooszczędne, modernizacji zaniedbanych zbiorników wodnych dla celów rekreacyjnych oraz budowy i modernizacji sieci ścieżek rowerowych.

"Idea ZIT jest dobra - by integrować teren obszaru funkcjonalnego Kielc, tym bardziej, że duża ilość kielczan wyprowadza się w okolice miasta" - ocenił w rozmowie z PAP wiceprezydent Kielc, Tadeusz Sayor. Zwrócił jednak uwagę, że po uzgadnianiu z samorządami kolejnych wersji propozycji projektów w ramach KOF, przychodzą nowe wytyczne co do ich realizacji i pomysły ciągle trzeba modyfikować.

Innym dużym obszarem jest OSI dedykowany miastom północnej części regionu. Zaplanowano dla nich 59 mln euro. Na wsparcie mogą liczyć tam m.in. projekty z zakresu efektywności energetycznej, rewitalizacji, a także projekty miękkie dotyczące rozwoju kadr i firm czy dotyczące szkolnictwa zawodowego. Początkiem współpracy samorządów Ostrowca, Skarżyska i Starachowic oraz tutejszych powiatów, związanej ze wspólnym aplikowaniem o środki unijne w ramach OSI, było zawarcie w październiku 2014 r., partnerskiego porozumienie w "Trójmiasto nad Kamienną".

"Przygotowujemy się do podpisania kolejnego porozumienia pomiędzy samorządowcami, by opracować wspólną strategię dla tych terenów. Ma ona uwzględniać takie elementy jak: szkolnictwo zawodowe, strategia niskoemisyjna, układ transportowy - w tym ekologiczny transport publiczny, turystyka, kultura i dziedzictwo narodowe oraz służba zdrowia i pomoc społeczna" - powiedziała PAP rzeczniczka Urzędu Miasta w Starachowicach, Iwona Ogrodowska.

Wokół tych dziedzin będą skupiały się unijne projekty. Wśród pomysłów, które chciałyby realizować samorządy są m.in. wspólny zakupu autobusów niskoemisyjnych dla trzech miast, wspólny zakupy paliwa dla spółek komunikacji miejskiej, budowa stacji paliw gazowych, przedsięwzięcia związane z gospodarką odpadami i wspólna karta dużej rodziny.

Najmniejszym terytorialnie i finansowo OSI są "Góry Świętokrzyskie", które mogą liczyć w tym zakresie na realizację projektów za 6 mln euro. Nad przedsięwzięciami, które będzie można wspólnie realizować pracuje Związek Gmin Gór Świętokrzyskich, skupiający 10 samorządów.

Jak powiedział PAP przewodniczący zarządu organizacji, wójt Bielin Sławomir Kopacz, pomysły dotyczą m.in. uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, działań okołoturystycznych i związanych z odnawialnymi źródłami energii.

"To są zupełnie inne środki, niż w unijnej perspektywie 2007-2013. Tam można było realizować proste projekty, np. budowa drogi. Dziś projekty mają pokazywać nie tylko efekt związany z budowa infrastruktury, ale mają także rozwijać dany obszar" - ocenił Kopacz.

Wójta cieszy ogłoszony na początku tygodnia, przez zarząd województwa, wstępny nabór fiszek projektów do realizacji, z niektórych działań w ramach RPO - procedura pozwala określić, które z pomysłów mają szansę, choć nie gwarancję, otrzymania dofinansowania na realizację. "To rozwiązanie sprawdziło się w poprzednim rozdaniu RPO. Dla samorządów to duże ułatwienie, bo jako potencjalni beneficjenci, po takim wstępnym naborze wiemy, na które projekty warto angażować środki do przygotowania kompletnej dokumentacji" - powiedział Kopacz.

Największy terytorialnie OSI dotyczy słabo rozwiniętych obszarów wiejskich. Mogą one liczyć na 62 mln euro. Jak zwrócił uwagę Orawiec, "obszar ten zajmuje dużą część regionu", stąd suma planowana na ten cel jest pod względem wielkości drugą, po ZIT miasta wojewódzkiego. Samorządy będą mogły sięgać po środki unijne na wsparcie dostępu do usług publicznych, edukacji, rynku pracy i walkę z wykluczeniem społecznym.

Kolejne szczególne obszary wsparcia w ramach RPO - uzdrowiska - będą mogły inwestować w ochronę i rozwój dziedzictwa kulturowego i naturalnego, bioróżnorodność oraz rozbudowę infrastruktury uzdrowiskowej. Inwestycjom dedykowano 11 mln euro.

W ramach RPO na lata 2014-2020 woj. świętokrzyskie ma wykorzystać niemal 1,4 mld euro środków unijnych, z czego ponad 980 mln euro ma pochodzić z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, a ponad 380 mln euro - z Europejskiego Funduszu Społecznego.